Metr

Wygląd przypnij ukryj metr

Układ	SI
Wymiar	m {\displaystyle \mathrm {m} } $\mathrm {m}$
Jednostka	długości, szerokości, odległości, drogi, grubości
Typowe symbole wielkości	l, L, x, s, w, h
w jednostkach SI	podstawowa
w jednostkach CGS	1 m = 10 2 c m {\displaystyle \mathrm {1\,m=10^{2}\,cm} } $\mathrm {1\,m=10^{2}\,cm}$
w jednostkach anglosaskich	1 m ≈ 1,094 y d {\displaystyle \mathrm {1\,m\approx 1{,}094\,yd} } $\mathrm {1\,m\approx 1{,}094\,yd}$
Pochodzenie nazwy	stgr. μέτρον (métron) – miara

Wzorzec metra z lat 1889–1960

Metr (stgr. μέτρον miara) – jednostka podstawowa długości w układach: SI, MKS, MKSA, MTS, oznaczenie m. W myśl definicji zatwierdzonej przez XVII Generalną Konferencję Miar w 1983 jest to odległość, jaką pokonuje światło w próżni w czasie 1/299 792 458 s .

Poprzednio metr zdefiniowany był jako:

(1795–1889) długość równa 10 − 7 {\displaystyle 10^{-7}} $10^{-7}$ długości mierzonej wzdłuż południka paryskiego od równika do bieguna. Na podstawie tej definicji wykonano platynoirydowy wzorzec metra. W trakcie powtórnych pomiarów stwierdzono różnice między wzorcem a definicją. Wzorzec przechowywany jest w Międzynarodowym Biurze Miar i Wag w Sèvres koło Paryża.
(1889–1960) I Generalna Konferencja Miar (1889) określiła metr jako odległość między odpowiednimi kreskami na wzorcu, równą 0 , 999914 ⋅ 10 − 7 {\displaystyle 0,999914\cdot 10^{-7}} $0,999914\cdot 10^{-7}$ połowy południka ziemskiego.
(1960–1983) XI Generalna Konferencja Miar (1960) zdefiniowała metr jako długość równą 1 650 763,73 długości fali promieniowania w próżni odpowiadającego przejściu między poziomami 2p10 a 5d5 atomu 86Kr (kryptonu 86).
(1983–2019) Długość drogi przebytej w próżni przez światło w czasie 1 299 792 458 s {\displaystyle {\frac {1}{299\ 792\ 458}}s} ${\frac {1}{299\ 792\ 458}}s$ ;
(2019) XXVI Generalna Konferencja Miar (13–16.11.2018) zdefiniowała metr jako: oznaczenie m, jest to jednostka długości w SI. Jest ona zdefiniowana poprzez przyjęcie ustalonej wartości liczbowej prędkości światła w próżni c, wynoszącej 299 792 458, wyrażonej w jednostce m s−1, przy czym sekunda zdefiniowana jest za pomocą częstotliwości cezowej ΔνCs. Definicja ta weszła w życie 20.05.2019 roku.

Przeliczenie metra na niektóre jednostki niemetryczne:

Przedrostki SI

Wielokrotności i podwielokrotności jednostki (wyróżniono najczęściej używane):

Wielokrotności wyższe niż kilometr są praktycznie nieużywane. Do opisywania odległości w skali astronomicznej stosuje się raczej tysiące i miliony kilometrów lub jednostki pozaukładowe: rok świetlny, parsek, jednostka astronomiczna.

Najmniejszą praktycznie używaną podwielokrotnością jest nanometr. Mniejszych jednostek używa się głównie w fizyce kwantowej.

jednostki pochodne
z osobnymi nazwami

metryczne	femtometr pikometr angstrem nanometr mikrometr milimetr centymetr decymetr metr dekametr hektometr kilometr megametr gigametr
fizyczne	długość Plancka X
geograficzno- -nawigacyjne	mila morska liga morska mila geograficzna
astronomiczne	promień Ziemi promień Jowisza promień Słońca LD jednostka astronomiczna parsek jednostki świetlne minuta godzina dzień rok
imperialne	mil linia cal U stopa angielska jard pręt łańcuch furlong mila międzynarodowa liga lądowa
antropometryczne	digitus werszek dłoń ćwierć piędź sztych stopa polska łokieć arszyn krok skok sążeń węzeł postaw sznur staja stadion wiorsta mila londyńska polska pruska rzymska wrocławska parasanga schojn grecki schojn egipski
japońskie	rin bu sun shaku ken jō chō ri
inne	ławka zeres łatr li