Mendel Gdański

W tym artykule zbadamy fascynujący świat Mendel Gdański i jego konsekwencje dla współczesnego społeczeństwa. Od początków do dzisiejszego wpływu Mendel Gdański był przedmiotem debaty, dyskusji i ciągłego zainteresowania. Przez lata Mendel Gdański udowodnił swoją przydatność w różnych dziedzinach, od polityki, nauki i kultury popularnej. Dzięki tej wszechstronnej analizie będziemy starali się lepiej zrozumieć znaczenie Mendel Gdański w dzisiejszym świecie i to, jak ukształtował on sposób, w jaki myślimy, działamy i odnosimy się do otaczającego nas środowiska. Dołącz do nas w tej podróży pełnej odkryć i refleksji na temat Mendel Gdański.

Mendel Gdański
Ilustracja
Strona tytułowa (wyd. 1905 rok)
Autor

Maria Konopnicka

Typ utworu

nowela

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Warszawa

Język

polski

Data wydania

1893

Teksty w Wikiźródłach

Mendel Gdański – nowela Marii Konopnickiej opublikowana po raz pierwszy w 1890 roku na łamach czasopisma „Przegląd Literacki”, a trzy lata później w zbiorku nowel Na drodze[1].

Utwór był odpowiedzią pisarki na falę antysemityzmu, jaka przetaczała się wówczas przez ziemie polskie. Jego powstanie częściowo zainspirowała Eliza Orzeszkowa, która w 1890 wystosowała do Marii Konopnickiej list, w którym prosiła: czy prozą, czy wierszem, napisz jedną lub dziesięć kartek, słowo Twoje wiele zaważy, u wielu wiarę znajdzie, wiele uczuć wzbudzi, złych uśpi….

Treść

Akcja toczy się w Warszawie w II połowie XIX wieku. Bohaterem jest Mendel Gdański – stary Żyd pracujący jako introligator. Mendel od urodzenia mieszka na ziemiach polskich i czuje się Polakiem. Dziwią go pojawiające się ruchy antysemickie oraz pogłoski, że „mają bić Żydów”. Nie rozumie, dlaczego odmawia mu się prawa bycia pełnoprawnym obywatelem. Jednak sam fakt, że jest Żydem, sprawia, że staje się ofiarą pogromu antyżydowskiego. Dzięki pomocy polskich przyjaciół zostaje uratowany z pogromu, ale traci serce do Warszawy.

Przypisy

  1. ↑ Maria Konopnicka, Na drodze: nowele i obrazki , Kraków: G. Gebethner ; Warszawa: Gebethner i Wolff, 1893, polona.pl .

Bibliografia

  • Arcydzieła nowelistyki pozytywizmu, wybór i posłowie: E. Pieścikowski, Szczecin 1989.
  • Trzy pokolenia. Pamięci Profesor Janiny Kulczyckiej-Saloni, Warszawa 1998.
  • E. Ihnatowicz, Krótkie formy prozatorskie, w: tejże: Literatura drugiej połowy XIX wieku (1863–1914), Warszawa 2000.
  • A. Matuszewska, Pozytywistyczne parabole, Gdańsk 1997.
  • A. Matuszewska, Pozytywistyczna mowa ezopowa w kontekście literackich kategorii dotyczących milczenia i przemilczenia, w: Z domu niewoli,. Sytuacja polityczna a kultura literacka w drugiej połowie XIX wieku, pod red. J. Maciejewskkiego, Wrocław 1988.

Linki zewnętrzne