Leo Express

Leo Express

Stadler FLIRT należący do przewoźnika
Państwo	Czechy
Siedziba	Praga
Data założenia	2010
Forma prawna	spółka akcyjna
Prezes	Leoš Novotný
Dyrektor	Peter Koehler
brak współrzędnych
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Leo Express (stylizowany zapis leo express) – czeski prywatny przewoźnik kolejowy. Przedsiębiorstwo zostało założone w 2010 roku, a od grudnia 2012 prowadzi regularne przewozy na trasie Praga – Bogumin.

W 1993 roku doszło do rozpadu czechosłowackich kolei państwowych – Československé státní dráhy, w wyniku czego powstały m.in. České dráhy, które miały monopol na przewozy osobowe na terenie Czech^[1]. W 2009 roku postanowiono zliberalizować dostęp do infrastruktury dla połączeń pomiędzy Pragą a Ostrawą i wprowadzić równe warunki na niej dla wszystkich przewoźników, w wyniku czego pociągi ČD na tej trasie od grudnia 2011 przestały być dotowane^[2].

Jako pierwsza skorzystała z tego spółka RegioJet, która uruchomiła przewozy na tej trasie już nieco wcześniej – 26 września 2011^[2].

We wrześniu 2010 Leo Express zamówił 5 sztuk 5-członowych FLIRT-ów od szwajcarskiej firmy Stadler Rail^[3]. Realizacja zamówienia rozpoczęła się we wrześniu 2011 w zakładzie firmy w Siedlcach^[4]. W lutym 2012 zakończyła się produkcja pierwszego składu, 27 kwietnia skład był testowany na linii E 20 na odcinku Siedlce – Łuków^[5]. 24 maja skład został zaprezentowany na torze testowym w czeskim Velimiu, gdzie rozpoczął testy^[6], a we wrześniu został zaprezentowany na targach InnoTrans w Berlinie^[7].

7 listopada 2012 przewoźnik miał rozpocząć testowe kursy z pasażerami na trasie Praha hlavní nádraží – Ostrava hlavní nádraží, jednakże ze względu na nie dostarczenie wszystkich wymaganych dokumentów, przewozy rozpoczęto 13 listopada^[8]. 9 grudnia przewoźnik rozpoczął regularne przewozy^[9], a 18 stycznia osiągnięto pierwotnie planowaną liczbę połączeń^[10].

W 2013 roku przewoźnik wraz z Dolnośląskimi Liniami Autobusowymi chciał rozpocząć przewozy w Polsce od grudnia 2013, jednakże ich wnioski o przydzielenie tras zostały odrzucone przez PKP Polskie Linie Kolejowe^[11]. W kolejnym roku przewoźnik podjął kolejną próbę wejścia na polski rynek. 7 listopada 2014 roku uruchomione zostało kombinowane połączenie autobusowo-kolejowe relacji Kraków−Praga, obsługiwane na trasie Kraków−Bogumin autobusami, a na trasie Bogumin−Praga pociągami^[12].

19 grudnia 2016 spółka podpisała umową na dostawę 3 elektrycznych zespołów trakcyjnych z opcją na 30 kolejnych z chińskim producentem taboru szynowego CRRC. Zamówione jednostki mają mieć dopuszczenie do ruchu w Czechach, Polsce i na Słowacji^[13][14].

20 kwietnia 2017 przewoźnik uzyskał niezbędny do świadczenia przewozów na terenie Polski Certyfikat Bezpieczeństwa w części B, wydawany przez prezesa Urzędu Transportu Kolejowego^[15].

8 maja 2017 jeden z Flirtów przyjechał do Polski na testy dynamiczne^[16]. W sierpniu tego samego roku przewoźnik zaczął przygotowania do przejęcia działalności niemieckiego przewoźnika Locomore, który powstał dzięki zbiórce publicznej, a potem ogłosił upadłość^[17].

13 października 2017 została ogłoszona informacja o wydaniu zgody przez UTK na świadczenie usług przewozowych przez Leo Express na trasie Kraków-Katowice-Praga. Planowanym terminem uruchomienia połączenia był wówczas 10 grudnia 2017^[18][19], jednak termin ten nie został dotrzymany. W maju kolejnego roku PLK zatwierdziła rozkład jazdy na tej trasie, umożliwiając uruchomienie pociągów na przełomie czerwca i lipca^[20]. 25 czerwca rozpoczęto sprzedaż biletów na połączenie do Polski^[21]. 17 lipca przewoźnik otrzymał dopuszczenie flirtów do eksploatacji w Polsce^[21], a 3 dni później uruchomiono połączenie Praga – Kraków^[22]. We wrześniu 2018 spółka zapowiedziała uruchomienie codziennych przejazdów z Krakowa do Pragi od lata kolejnego roku^[23]. Pomiędzy 9 października a 30 listopada 2018 połączenie Praga – Kraków zostało tymczasowo zawieszone, ze względu na prace remontowe^[24][25]. W 2019 r. Leo Express złożył wniosek o otwarty dostęp do trasy z Krakowa Głównego do Warszawy Wschodniej^[26].

W grudniu 2019 Leo Express otrzymał otwarty dostęp dla pasażerskich przewozów kolejowych na odcinku przebiegającym przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dla trasy Praha hl. n. - Terespol - granica państwa i w relacji powrotnej z możliwością zatrzymywania się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na następujących stacjach pasażerskich: Zebrzydowice, Pszczyna, Tychy, Katowice Ligota, Katowice, Sosnowiec Główny, Dąbrowa Górnicza, Zawiercie, Włoszczowa Północ, Opoczno Południe, Warszawa Zachodnia, Warszawa Centralna, Warszawa Wschodnia, Mińsk Mazowiecki, Siedlce, Łuków, Terespol. Otwarty dostęp został przyznany zgodnie z wnioskiem przewoźnika do 10 grudnia 2024^[27].

W sierpniu 2021 r. Renfe kupiły 50% akcji spółki Leo Express w ramach strategii uzyskiwania do 2028 r. 20% przychodów poza granicami Hiszpanii^[28], a transakcja zakończyła się zimą 2021 r. Jednocześnie EuroMaint kupiła 5% udziałów, a Leoš Novotný jr. zachował 44,3% akcji^[29].

Spółka obsługuje przewozy relacji Praga – Bogumin^[10], na której konkurują z Pendolino spółki České dráhy oraz pociągami drugiego prywatnego przewoźnika – RegioJet^[31]. Niektóre kursy przedłużone są na teren Słowacji – przez Żylinę i Poprad do Koszyc^[32] lub Polski – przez Katowice do Krakowa^[22].

Bohumin

Ostrava

Ostrava-Svinov

Olomouc

Pardubice

Praha

Mapa połączeń LEO Expressu
stacja początkowa/końcowa
wybrane inne stacje