Krajowe Biuro Wyborcze

W tym artykule zajmiemy się kwestią Krajowe Biuro Wyborcze z różnych perspektyw, aby zaoferować wszechstronną i kompletną wizję tej kwestii. Zbadamy jego historię, implikacje dla dzisiejszego społeczeństwa, postęp i wyzwania, jakie wokół niego powstały, a także opinie ekspertów i liderów opinii na ten temat. Krajowe Biuro Wyborcze to temat, który wywołał duże zainteresowanie i debatę w różnych obszarach, dlatego ważne jest, aby zagłębić się w jego zrozumienie i analizę, aby uzyskać szerszą i wzbogacającą wizję. W tym artykule zamierzamy zaoferować szczegółowe i rygorystyczne podejście do Krajowe Biuro Wyborcze, mając na celu wniesienie wkładu w wiedzę i refleksję na ten temat.

Krajowe Biuro Wyborcze
Logo
Ilustracja
Siedziba Krajowego Biura Wyborczego przy ul. Wiejskiej 10 w Warszawie
Państwo

 Polska

Szef Krajowego Biura Wyborczego

Rafał Tkacz

Budżet

80,36 mln zł (2019)[1]

Zatrudnienie

410 (2017)[2]

Adres
ul. Wiejska 10
00-902 Warszawa
Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Krajowe Biuro Wyborcze”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Krajowe Biuro Wyborcze”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Krajowe Biuro Wyborcze”
Ziemia52°13′33,9600″N 21°01′32,8800″E/52,226100 21,025800
Szef KBW Magdalena Pietrzak na konferencji prasowej PKW
Szefowa Krajowego Biura Wyborczego Magdalena Pietrzak wraz z sędziowskim składem Państwowej Komisji Wyborczej (2020)
Uroczystość wręczenia aktów stwierdzenia wyboru posłów do Parlamentu Europejskiego

Krajowe Biuro Wyborcze (KBW) – urząd zapewniający obsługę Państwowej Komisji Wyborczej (PKW), komisarzy wyborczych oraz innych organów wyborczych w zakresie określonym w ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy oraz innych ustawach.

Siedziba Krajowego Biura Wyborczego znajduje się w zespole budynków Kancelarii Prezydenta przy ul. Wiejskiej 10 w Warszawie, w bezpośrednim sąsiedztwie Sejmu i Senatu.

Zadania, władze i struktura

Krajowe Biuro Wyborcze pełni rolę aparatu pomocniczego organów administracji wyborczej w Polsce[3]. Podstawę prawną funkcjonowania KBW stanowią art. 187–191 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy.

Do zadań KBW należy zapewnienie warunków organizacyjno-administracyjnych, finansowych i technicznych, związanych z organizacją i przeprowadzaniem wyborów i referendów. W tym celu Biuro współdziała z właściwymi organami administracji rządowej oraz jednostkami samorządu terytorialnego. KBW m.in. wykonuje w imieniu PKW nałożony na Komisję przez Kodeks wyborczy (art. 162 § 2) obowiązek zapewnienia oprogramowania komputerowego niezbędnego do ustalania wyników głosowania, sporządzania protokołów, sprawdzania pod względem zgodności arytmetycznej poprawności ustalenia wyników głosowania w obwodzie oraz ustalania wyników wyborów[4].

Organizację Krajowego Biura Wyborczego, zakres jego działania i właściwość terytorialną jednostek organizacyjnych Biura określa statut nadany mu przez Państwową Komisję Wyborczą na wniosek Szefa KBW. Nadawanie statutu przez PKW ma zapewnić niezależność KBW od innych organów państwowych[5]. Statut został nadany w marcu 2011[6].

Szef i pracownicy Krajowego Biura Wyborczego nie mogą należeć do partii politycznych ani prowadzić działalności politycznej (art. 188 § 5 kodeksu), co ma zagwarantować neutralność polityczną KBW[5].

Szef Krajowego Biura Wyborczego

Pracami Krajowego Biura Wyborczego kieruje Szef Krajowego Biura Wyborczego przy pomocy zastępcy. Szef Krajowego Biura Wyborczego jest organem wykonawczym Państwowej Komisji Wyborczej[7]. Jest on powoływany i odwoływany przez PKW spośród trzech kandydatów przedstawionych przez ministra właściwego dla spraw wewnętrznych[8]. Głosowanie dotyczące powołania Szefa KBW jest jawne[9].

Szef Krajowego Biura Wyborczego pełni z urzędu funkcję sekretarza Państwowej Komisji Wyborczej i uczestniczy w jej posiedzeniach z głosem doradczym[10]. Odpowiada za swoją działalność przed PKW[6]. Jego wynagrodzenie odpowiada wysokości wynagrodzenia sekretarza stanu[11].

Funkcję zastępcy Szefa Krajowego Biura Wyborczego pełni z urzędu Dyrektor Zespołu Prawnego i Organizacji Wyborów KBW[6].

Szefowie KBW

Struktura

Jednostkami organizacyjnymi KBW jest 6 zespołów i 49 delegatur[6]:

  • Zespół Prawny i Organizacji Wyborów
  • Zespół Kontroli Finansowania Partii Politycznych i Kampanii Wyborczych
  • Zespół Informatyki
  • Zespół Finansowy
  • Zespół Zamówień Publicznych
  • Zespół Prezydialny.

Delegatury KBW znajdują się w 49 miastach będącymi w latach 1975–1998 stolicami województw[16].

Krytyka działalności KBW

W 2003 podczas kontroli Krajowego Biura Wyborczego w zakresie wykorzystania pieniędzy publicznych na obsługę informatyczną wyborów samorządowych Najwyższa Izba Kontroli (NIK) stwierdziła liczne nieprawidłowości i błędy popełnione w fazie planowania oraz organizacji i zarządzania projektem informatycznym, jego finansowania, tworzenia oprogramowania oraz konfiguracji systemu informatycznego[17].

W listopadzie 2014 w związku z nieprawidłowym działaniem systemu informatycznego podczas I tury wyborów samorządowych[18][19] nastąpiło blisko tygodniowe opóźnienie w podaniu oficjalnych wyników głosowania[20][21]. W rezultacie Szef Krajowego Biura Wyborczego Kazimierz Czaplicki podał się do dymisji, a NIK rozpoczęła w KBW kolejną kontrolę, której celem miało być ustalenie, czy pracownicy Biura budowali system informatyczny w sposób zgodny z prawem, rzetelny, celowy i gospodarny[22][17]. Wyniki kontroli były również krytyczne wobec KBW[23]. Ponadto Izba negatywnie oceniła wykonanie budżetu państwa w 2014 r. w części 11 (KBW), stwierdzając szereg nieprawidłowości w trakcie przygotowań i realizacji projektu informatycznego wspierającego wybory samorządowe w 2014, w tym wielokrotne naruszanie przepisów ustawy – Prawo zamówień publicznych[24].

Po dobrze przygotowanych i zorganizowanych wyborach samorządowych w 2018 zaufanie do PKW i KBW wzrosło, a działalność tych instytucji pozytywnie oceniło ponad dwie trzecie (69%) Polaków, a 84% ankietowanych uważało, że wyniki wyborów do sejmików województw podane przez PKW są wiarygodne[25]. PKW wyniki podała w nocy z 24 na 25 października, czyli niemal trzy dni szybciej niż zrobiła to w 2014 roku[26].

Z kolei po sprawnie przeprowadzonych eurowyborach 2019 podane przez PKW wyniki wyborów w maju 2019 nie budzą wątpliwości wśród 86% Polaków[27]. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 roku od momentu zamknięcia lokali wyborczych do oficjalnego ogłoszenia wyników eurowyborów minęły 24 godziny i 25 minut. W 2019 roku – jedynie 17 godzin i 25 minut[26].

Budżet, zatrudnienie i wynagrodzenia

Wydatki i dochody Krajowego Biura Wyborczego są realizowane w części 11 budżetu państwa[28].

W 2017 wydatki Biura wyniosły 64,79 mln zł, a dochody 0,08 mln[29]. Przeciętne zatrudnienie w KBW w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło 410 osób, a średnie miesięczne wynagrodzenie brutto 6527 zł[2].

W ustawie budżetowej na 2019 wydatki Krajowego Biura Wyborczego zaplanowano w wysokości 80,36 mln zł[30].

Przypisy

  1. ↑ KBW: na organizację wyborów do PE w budżecie przewidziano 214 mln 765 tys. zł - RadioMaryja.pl , www.radiomaryja.pl (pol.).
  2. ↑ a b Informacja o wynikach kontroli wykonania budżetu państwa w 2017 r. w części 11 Krajowe Biuro Wyborcze. Najwyższa Izba Kontroli . nik.gov.pl, maj 2018. s. 19. .
  3. ↑ Andrzej Sokala: Administracja wyborcza w polskim kodeksie wyborczym Krzysztof Skotnicki (red.): Kodeks wyborczy. Wstępna ocena. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2011, s. 152. ISBN 978-83-7666-121-6.
  4. ↑ Kazimierz W. Czaplicki, Bogusław Dauter, Stefan J. Jaworski, Andrzej Kisielewicz, Ferdynand Rymarz: Kodeks wyborczy. Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 2014, s. 397. ISBN 978-83-264-3277-4.
  5. ↑ a b Bogusław Banaszak: Kodeks wyborczy. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck, 2014, s. 325. ISBN 978-83-255-5553-5.
  6. ↑ a b c d Uchwała Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 14 marca 2011 r. w sprawie nadania statutu Krajowemu Biuru Wyborczemu (M.P. z 2011 r. nr 23, poz. 253)
  7. ↑ Art. 190 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy. (Dz.U. z 2022 r. poz. 1277)
  8. ↑ Art. 190 § 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1277)
  9. ↑ Art 14 Regulaminu Państwowej Komisji Wyborczej (M.P. z 2011 r. nr 26, poz. 286)
  10. ↑ Art. 157 § 6 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1277)
  11. ↑ Art. 190 § 3 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1277)
  12. ↑ Uchwała Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 23 listopada 2014 r. w sprawie powołania na stanowisko p.o. Szefa Krajowego Biura Wyborczego. Państwowa Komisja Wyborcza . pkw.gov.pl. .
  13. ↑ Beata Tokaj nowym szefem Krajowego Biura Wyborczego. wyborcza.pl, 23 lutego 2015. . .
  14. ↑ Magdalena Pietrzak nowym Szefem Krajowego Biura Wyborczego , Państwowa Komisja Wyborcza .
  15. ↑ Nowy Szef Krajowego Biura Wyborczego , Państwowa Komisja Wyborcza .
  16. ↑ Załącznik do Statutu Krajowego Biura Wyborczego Uchwała Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 14 marca 2011 r. w sprawie nadania statutu Krajowemu Biuru Wyborczemu (M.P. z 2011 r. nr 23, poz. 253)
  17. ↑ a b NIK kontroluje Krajowe Biuro Wyborcze. Najwyższa Izba Kontroli . nik.gov.pl, 21 listopada 2014. .
  18. ↑ Ewa Siedlecka, Paweł Górecki. Straszny blamaż PKW. „Gazeta Wyborcza”, s. 1, 18 listopada 2014. 
  19. ↑ Wiktor Ferfecki, Marcin Pieńkowski. Zresetować PKW. „Rzeczpospolita”, s. A1, 18 listopada 2014. 
  20. ↑ Renata Grochal, Agata Kondzińska. Procenty dla PIS, mandaty dla PO. „Gazeta Wyborcza”, s. 1, 24 listopada 2014. 
  21. ↑ Michał Cyrankiewicz, Patryk Majewski. Wybory bez wygranych. „Rzeczpospolita”, s. 1, 24 listopada 2014. 
  22. ↑ Andrzej Stankiewicz. Wybory w 2015 też zagrożone. „Rzeczpospolita”, s. A1, 21 listopada 2014. 
  23. ↑ NIK o kontroli Krajowego Biura Wyborczego. NIK, 2015.
  24. ↑ Informacja o wynikach kontroli wykonania budżetu państwa w 2014 r. w części 11 Krajowe Biuro Wyborcze. Najwyższa Izba Kontroli . nik.gov.pl, czerwiec 2015. s. 4–5. .
  25. ↑ Państwowa Komisja Wyborcza (CBOS), CBOS: ZAUFANIE DO PKW W GÓRĘ , pkw.gov.pl .
  26. ↑ a b PKW liczyła głosy ponad 17 godzin – szybciej niż w poprzednich latach , Konkret24 (pol.).
  27. ↑ CBOS, Ocena wiarygodności wyników wyborów do Parlamentu Europejskiego i prawidłowości ich przebiegu, str. 5, czerwiec 2019.
  28. ↑ Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 30 czerwca 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie klasyfikacji części budżetowych oraz określenia ich dysponentów (Dz.U. z 2016 r. poz. 1026)
  29. ↑ Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2017 r. (druk nr 2559). Tom I. sejm.gov.pl, 29 maja 2018. s. 1/3, 2/10. .
  30. ↑ Sejmowa komisja pozytywnie o budżecie Kancelarii Prezydenta, Sejmu, Senatu i KBW.

Linki zewnętrzne