W dzisiejszym świecie Koncentrat krwinek płytkowych to temat, który wzbudza zainteresowanie i uwagę ludzi w każdym wieku, narodowości i stylu życia. Niezależnie od tego, czy ze względu na swoje znaczenie w kulturze popularnej, wpływ na społeczeństwo czy implikacje w dziedzinie nauki, Koncentrat krwinek płytkowych zdołał przyciągnąć uwagę milionów osób na całym świecie. W tym artykule zbadamy różne aspekty Koncentrat krwinek płytkowych, analizując jego znaczenie, ewolucję w czasie i wpływ na różne aspekty codziennego życia. Od swego powstania do chwili obecnej Koncentrat krwinek płytkowych pozostawił niezatarty ślad w historii i nadal wywołuje debaty, refleksje i odkrycia.
Koncentrat krwinek płytkowych (KKP) – preparat krwiopochodny zawierający trombocyty zawieszone w niewielkiej ilości osocza. Ze względu na sposób otrzymywania i właściwości wyróżnia się KKP otrzymany metodą manualną, KKP otrzymany metodą automatycznej aferezy (KKP-Af), ubogoleukocytarny KKP (UKKP), przemywany KKP (PKKP) i rekonstytuowany KKP (RKKP).
Preparat jest otrzymywany przez odwirowanie jednej jednostki krwi pełnej konserwowanej (KPK). Jedna jednostka zawiera 45–95×109 płytek zawieszonych w około 50 ml osocza, dodatkowo zawiera około 5–20×107 leukocytów[1].
Preparat przechowuje się w temperaturze 20–24 °C ze stałym mieszaniem. Zapakowany w tzw. oddychający pojemnik może być podany maksymalnie do 5 dni od pobrania, a w przypadku ujemnego wyniku badania bakteriologicznego maksymalnie do 7 dni. Pojedyncze jednostki przed wydaniem mogą być łączone w jeden preparat – zlewany koncentrat krwinek płytkowych[2].
Wskazania do podania KKP:
Głównym wskazaniem nie jest sama ilość trombocytów, a objawy skazy krwotocznej. Profilaktycznie KKP podaje się przy ilości trombocytów poniżej 10 000/μl. Większość zabiegów chirurgicznych można przeprowadzić przy ilości niższej niż 50 000/μl, poza tymi gdzie krwawienie byłoby szczególnie groźne – zabiegi w obrębie OUN lub siatkówki, wówczas wymagane jest powyżej 100 000/μl płytek[2][3]. Zwykle przetacza się 4–6 jednostek zgodnie z układem ABO[3].
Jest to koncentrat krwinek płytkowych uzyskany za pomocą trombaferezy (odmiana aferezy). Jedna jednostka uzyskana tą metodą odpowiada 5 jednostkom KKP. Metoda redukuje ekspozycję biorcy na kontakt z antygenami kilku biorców, jak ma to miejsce w przypadku zlewanego KKP, a także umożliwia dobranie dawcy w zgodzie z układami HLA i HPA (antygeny płytek krwi)[2].
Jest przechowywany podobnie jak KKP, a termin przydatności wynosi 5 dni[2]. Wskazania do podania są podobne jak w KKP, jednak KKP-Af jest szczególnie przydatny u chorych z przeciwciałami anty-HLA lub anty-HPA[4][2].
Preparat powstaje poprzez usunięcie większości limfocytów z KKP lub KKP-Af[5]. Ilość leukocytów powinna wynosić maksymalnie 106. Uboleukocytarny KKP zmniejsza ryzyko immunizacji HLA i niehemolitycznych odczynów gorączkowych oraz ryzyko zakażenia cytomegalowirusem. Preparat wytworzony w systemie otwartym musi być podany w ciągu 6 godzin od zakończenia preparatyki, a wytworzony w systemie zamkniętym, podobnie jak KKP, może być podany do 5 dni[2].
Jest to preparat, w którym płytki są pozbawione osocza i zawieszone w 0,9% roztworze chlorku sodu.
Jest podawany u biorców z przeciwciałami przeciwko białkom osocza (szczególnie anty-IgA) oraz ciężkimi poprzetoczeniowymi reakcjami alergicznymi[6].
Jest to KKP zawieszony w osoczu zgodnym grupowo z biorcą. Osocze dawcy lub dawców jest usuwane i zastępowane osoczem dawców grupy ABO, dzięki czemu składnik może być przetaczany każdemu biorcy niezależnie od grupy krwi. Preparat jest stosowany wyłącznie, gdy nie ma preparatów zgodnych grupowo[7].