Kościół św. Michała na Wawelu

Wygląd przypnij ukryj Kościół św. Michała
A-07 z 24.03.1933
Ilustracja
Relikty kościoła św. Michała
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kraków
Wawel

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Wezwanie

św. Michała

Położenie na mapie Starego Miasta w KrakowieMapa konturowa Starego Miasta w Krakowie, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Michała”Kościół św. MichałaKościół św. Michała
Położenie na mapie PolskiMapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Michała”Kościół św. MichałaKościół św. Michała
Położenie na mapie województwa małopolskiegoMapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Michała”Kościół św. MichałaKościół św. Michała
Położenie na mapie KrakowaMapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Michała”Kościół św. MichałaKościół św. Michała
Ziemia50°03′14,5″N 19°56′06,6″E/50,054028 19,935167
Relikty kościoła św. Michała na mapie Wawelu

Kościół św. Michała – gotycki kościół, wznoszący się od średniowiecza na wzgórzu wawelskim w Krakowie, zburzony w latach 1803–1804.

Historia

Data powstania kościoła oraz jego pierwotny wygląd nie są znane. Według Jana Długosza miał zostać zbudowany przez Mieszka I. Kościół jest wymieniony w bulli papieża Eugeniusza III z 1148 jako uposażenie biskupstwa kujawskiego; Jan Długosz wspomina, że w 1086 został mu nadany przez księżną Judytę. Z tej samej bulli wiadomo, że już wtedy była to kolegiata (fundował ją Władysław Herman). W toku badań archeologicznych odnaleziono relikty murów romańskich, w związku z czym część badaczy przypuszcza, że świątynia ta była murowana.

Część badaczy w przeszłości uważała, że historia kościoła św. Michała sięga do czasów przedpiastowskich i przypisywała mu szczególne znaczenie. M.in. Tadeusz Wojciechowski przypuszczał, że wzniesiono go na miejscu pogańskiego kultu i był to najstarszy kościół na Wawelu. Z kolei Henryk Łowmiański wysunął hipotezę, że kościół pełnił funkcję katedry dla pierwszego biskupa krakowskiego Prohora.

W 1355 kościół został przebudowany w stylu gotyckim za sprawą Kazimierza Wielkiego. Jan Długosz wspomina, że zastąpiono wówczas świątynią murowaną budowlę drewnianą, możliwe jest więc, że romański murowany kościół uległ wcześniej destrukcji. Kościół gotycki był zbudowany z cegły, składał się z nawy i zakończonego wielobocznie prezbiterium. Sklepienie nawy było oparte na jednym, centralnym słupie. Do kościoła przylegały przybudówki, w których zapewne mieściły się zakrystia oraz mieszkania dla kanoników.

Z chwilą wkroczenia Austriaków do Krakowa Wawel przeznaczono na cele wojskowe. W 1803 r. zdecydowali oni o zburzeniu świątyni (m.in. wraz z sąsiednim kościołem św. Jerzego), rok później już nie istniał, a jego wyposażenie sprzedano na licytacji. Później na zewnętrznym dziedzińcu zamku wawelskiego, który powstał właśnie przez austriackie wyburzenia, wyeksponowany został zarys kościoła św. Michała.

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie , Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024  .
  2. ↑ Pianowski 1994 ↓, s. 102–103.
  3. ↑ Pianowski 1984 ↓, s. 105.
  4. ↑ Szady 2003 ↓, s. 184.
  5. ↑ Pianowski 1994 ↓, s. 111–112.
  6. ↑ Wyrozumski 1992 ↓, s. 84–86.
  7. ↑ Szczur 1994 ↓, s. 20.
  8. ↑ a b c Rożek 1983 ↓, s. 96–97.
  9. ↑ Firlet, Pianowski 2007 ↓, s. 64.
  10. ↑ Pianowski 1984 ↓, s. 160.
  11. ↑ Rożek 2006 ↓, s. 344.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Wawel
Architektura
Zamek
Wyższy
Zamek
Niższy
Fortyfikacje
Założenia
Pomniki
Instytucje
istniejące
nieistniejące
Pozostałe