Klasycyzm

Wygląd przypnij ukryj

Klasycyzm (z łac. classicus „doskonały, pierwszorzędny, wzorowy, wyuczony”) – styl w muzyce, sztuce, literaturze oraz architekturze odwołujący się do kultur starożytnych Rzymian i Greków. Styl ten nawiązywał głównie do antyku. W Europie tzw. „powrót do źródeł” (klasycznych) pojawił się już w renesansie – jako odrodzenie kultury starożytnego Rzymu. Jako styl dominujący epoki wpływał na kształt innych nurtów kulturowych okresu, jak manieryzm, barok, rokoko. Trwał do końca wieku XVIII, w niektórych krajach do lat 30. następnego stulecia, a nawet dłużej. Zmodyfikowany klasycyzm przeradzał się czasem w eklektyzm końca XIX wieku. Klasycyzm jako styl panował w epoce oświecenia. Najpełniejszy rozkwit klasycyzmu nastąpił w I poł. XVIII wieku. W dziedzinie literatury swoisty kres klasycyzmu przyniosła walka klasyków z romantykami.

Zauroczenie klasyczną harmonią pojawiało się wielokrotnie, także w XX wieku, pod postacią neoklasycyzmu (w literaturze, w architekturze), a następnie wśród artystów awangardowych, np. u Picassa. Klasycyzm w Polsce bywa też zwany stylem stanisławowskim (od króla Stanisława Augusta Poniatowskiego).

Cechy klasycyzmu

Architektura klasycystyczna, podstawowe cechy

Teatr Wielki w Warszawie Pałac Dietrichsteinów z 1745 w Wodzisławiu Śląskim, najstarszy budynek klasycystyczny w Polsce Wnętrze Kościoła Marcina Lutra w Bielsku-Białej

Przykłady przedstawicieli klasycyzmu

Muzyka

Architektura

Malarstwo i grafika

Cechy:

  1. Statyczne oparte na układach pionowych.
  2. Kontur.
  3. Chłodny koloryt.
  4. Miękki światłocień.
  5. Gładka faktura.
  6. Wzniosłość.

Malarstwo wyraziło się głównie w tematykach: historycznej (starożytnej), mitologicznej, alegorycznej i portrecie.

Rzeźba

Pomnik księcia Józefa Poniatowskiego w Warszawie.
  1. Antonio Canova – rzeźbił głównie posągi i grupy mitologiczne („Dedal i Ikar”, „Trzy Gracje”); rzeźbił także postacie współczesne, przedstawiając je jednak jako postacie mitologiczne (Henryka Lubomirskiego przedstawił jako Amora);
  2. Bertel Thorvaldsen – rzeźby mitologiczne, religijne, historyczne pomniki, popiersia. Autor pomników Mikołaja Kopernika i księcia Józefa Poniatowskiego (ten drugi wzorowany na rzymskiej statui Marka Aureliusza);
  3. Andrzej Le Brun – tworzył rzeźby do dekoracji Zamku Królewskiego i Łazienek, a także popiersia znanych Polaków;
  4. Jakub Tatarkiewicz – wyrzeźbił popiersie Fryderyka Chopina.

Przykłady klasycystycznych budowli

Zobacz też

Kontrola autorytatywna (ruch artystyczny):Encyklopedie internetowe: