Kartografia
Wygląd przypnij ukryj
Mapa Europy wykonana przez Abrahama Orteliusa w 1595
Mapa Ameryki z XVII w.
Mapa ilustrowana
Kartografia (gr. χάρτης chartēs, „papirus, arkusz, mapa”, γράφειν graphein, „pisać”) – dziedzina nauki o mapach (w tym o atlasach, globusach, modelach plastycznych – mapach plastycznych itp.), teorii map, metodach ich sporządzania i użytkowania; jak również dziedzina działalności organizacyjnej i usługowej, związanej z opracowywaniem, reprodukcją i rozpowszechnianiem map.
Pod pojęciem kartografii rozumie się także dziedzinę, zajmującą się przekazywaniem informacji, które są odniesione do przestrzeni (głównie geograficznej) a zakodowanych w formie graficznej lub cyfrowej.
W Polsce – wraz z geodezją – stanowi jedną z dyscyplin nauk technicznych.
Kształtowała się w trzech okresach historycznych:
- od czasów starożytnych do renesansu,
- od połowy XVI do połowy XX wieku,
- od połowy XX wieku.
Działy kartografii
Do najczęściej wyróżnianych działów kartografii można zaliczyć:
- kartoznawstwo – wiedzę o mapach ich właściwościach i formułach,
- kartografię matematyczną – zajmującą się teorią odwzorowań kartograficznych powierzchni Ziemi na mapach oraz podstawami matematycznymi wykonywania pomiarów na mapach,
- redakcję i opracowanie map,
- reprodukcję kartograficzną,
- topografię,
- kartometrię – zajmującą się zasadami i metodami pomiarów na mapach,
- historię kartografii,
- kartologię – uważaną za nadbudowę teoretyczną kartografii praktycznej. Kartologia korzysta z ustaleń logiki, semiotyki, prakseologii, psychologii, teorii informacji.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, Warszawa 1995, tom 3, s. 294.
- ↑ Wiesław Ostrowski, Jacek Pasławski: Przedmiot kartografii i jej powiązania z innymi naukami. W: Wprowadzenie do kartografii i topografii. Jacek Pasławski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Nowa Era, 2006. ISBN 83-7409-229-7. Brak numerów stron w książce
| nauki inżynieryjne | |
|---|---|
| nauki techniczne | |
| nauki interdyscyplinarne |
| działy historiografii |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| nauki o poszczególnych epokach |
| ||||||||||
| nauki pomocnicze historii | |||||||||||
| nauki o pismach | |||||||||||
| nauki o innych przedmiotach sztucznych | |||||||||||
| inne nauki dotykające przeszłości | |||||||||||
| inna twórczość związana z przeszłością |
- LCCN: sh85020515
- GND: 4029823-1
- NDL: 00573134
- BnF: 11936066v
- BNCF: 1322
- NKC: ph114874
- BNE: XX4583634
- J9U: 987007284876105171
- LNB: 000069008
- Britannica: science/cartography
- Universalis: cartographie
- БРЭ: 2049648
- NE.se: kartografi
- SNL: kartografi
- Catalana: 0089029
- DSDE: kartografi