Jenot azjatycki
W tym artykule przyjrzymy się Jenot azjatycki i jego wpływowi na różne aspekty życia codziennego. Jenot azjatycki jest od dawna przedmiotem zainteresowania i debaty, a jego wpływ rozciąga się na wiele obszarów, od polityki po kulturę popularną. Zagłębimy się w różne aspekty, które sprawiają, że Jenot azjatycki jest istotnym i interesującym tematem, a także przeanalizujemy, jak ewoluował on na przestrzeni czasu. Od jego pochodzenia do jego obecnego znaczenia, zagłębimy się w pełną analizę Jenot azjatycki i jego znaczenia w naszym społeczeństwie.
| Nyctereutes procyonoides[1] | |||
| (J.E. Gray, 1834) | |||
 Dwa jenoty azjatyckie | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
jenot azjatycki | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki[3] | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 zasięg pierwotny populacje introdukowane | |||
Jenot azjatycki[5], jenot[a], szop usuryjski, junat, kunopies (Nyctereutes procyonoides) – gatunek drapieżnego ssaka należącego do rodziny psowatych (Canidae).
Występowanie
Występuje w Azji i Europie, choć jego pierwotnym obszarem występowania był Daleki Wschód. W 1939 roku został sprowadzony do europejskiej części Związku Radzieckiego ze względu na swoje wartościowe futro[6] – został zaaklimatyzowany na Ukrainie, Białorusi i Litwie. Stąd samorzutnie rozprzestrzenił się po Europie. Obecnie spotykany również w Skandynawii, Rumunii i Niemczech.
W Polsce zanotowano jego obecność w środowisku naturalnym po raz pierwszy w roku 1955 w Puszczy Białowieskiej[7]. Występuje na terenie całego kraju, najliczniej w północno-wschodnich województwach. Hodowla fermowa jenota w Polsce została rozpoczęta w 1959 roku[8].
Zasięg występowania w zależności od podgatunku[3][5]:
- N. procyonoides procyonoides – zachodnie i południowo-zachodnie Chiny i północne Indochiny
- N. procyonoides koreensis – Półwysep Koreański
- N. procyonoides orestes – centralne i południowe Chiny
- jenot ussuryjski (N. procyonoides ussuriensis) – północno-wschodnie Chiny, wschodnia Mongolia i południowo-wschodnia Rosja
Etymologia
- Nyctereutes: νυκτερευτης nuktereutēs „nocny myśliwy”[9].
- procyonoides: rodzaj Procyon Storr, 1780; -οιδης -oidēs „przypominający”[10].
- koreensis: Korea[11].
- orestes: gr. ορεστης orestēs „mieszkaniec gór”, od ορος oros, ορεος oreos „góra”[11].
- ussuriensis: Kraj Nadmorski ang. Ussuriland, wschodnia Syberia[11].
Opis
Długość ciała samców 49,2–70,5 cm, samic 50,5–69 cm, długość ogona samców 15–23 cm, samic 15–20,5 cm; masa ciała samców 2,9–12,4 kg, samic 3–12,5 kg[3]. Futro puszyste o szarym zabarwieniu, z ciemną pręgą wzdłuż grzbietu. Bardzo charakterystyczne są odstające pasma włosów po bokach głowy – bokobrody. Pysk czarny. Z wyglądu przypomina szopa pracza, ale jenot ma ledwo przylegające do futra uszy i bardziej puszyste futro.
Biotop
Występuje przede wszystkim w dużych lasach i różnego rodzaju mniejszych zadrzewieniach. Lubi przebywać w pobliżu wody.
Tryb życia
Jest drapieżnikiem, ale dużą część jego pożywienia stanowią też rośliny. Poluje głównie nocą. Głównymi ofiarami jego polowań są drobne gryzonie oraz jaja i pisklęta ptaków gniazdujących na ziemi. Nie gardzi także drobniejszą zdobyczą: ślimakami, owadami, skorupiakami i drobnymi kręgowcami. W dzień ukrywa się w norach. Rzadko jednak kopie je sam, przeważnie wykorzystuje nory wykopane przez borsuka lub lisa. Czasami kryje się w dziuplach drzew. Można go spotkać również w stogach słomy. Jenot jest jedynym przedstawicielem rodziny psowatych, który zapada w sen zimowy (od listopada do marca)[12].
Rozród
Ciąża trwa od 59 do 64 dni. Samica rodzi 5–7 młodych (w kwietniu lub w maju). Rodzą się ślepe, bez zębów i prawie gołe[13]. Przez dwa miesiące odżywiają się mlekiem matki, następnie stopniowo przechodzą na inny pokarm. Towarzyszą matce aż do jesieni. Dojrzewają płciowo w 9–11 miesiącu życia.
Samiec opiekuje się młodymi wraz z samicą[6].
Ochrona
W Polsce od 1 kwietnia 2022 r. nie jest zwierzęciem łownym[14]. Jest na liście inwazyjnych gatunków obcych (IGO)[15]. Gatunki te w odróżnieniu od gatunków łownych nie wymagają uprzedniego zaplanowania liczby osobników do pozyskania[16].
Zachowanie i użyteczność
Jenot jest łatwy do oswojenia, mało agresywny. Nie jest zagrożony wyginięciem. Jako jedyny z psowatych zasypia na zimę. Futro jenota jest wykorzystywane przy produkcji kurtek, najczęściej jako ozdoba kaptura oraz inne wyroby galanteryjne[13].
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Nazwa jenot używana jest również w odniesieniu do rodzaju Nyctereutes.
Przypisy
- ↑ Nyctereutes procyonoides, Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ J.E. Gray: Illustrations of Indian Zoology, chiefly selected from the collection of Major - General Hardwicke. London: Treuttel, Wurtz, Treuttel, Jun. and Richter, 1934, s. ryc. 1. (ang.).
- ↑ a b c C. Sillero-Zubiri: Family Canidae (Dogs). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 435. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
- ↑ K. Kauhala, M. Saeki, Nyctereutes procyonoides, The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 149. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b
- ↑ Ilustrowana Księga Przyrody Polskiej Jadwiga Knaflewska, Michał Siemionowicz;Publicat
- ↑ Stanisław Jarosz: Hodowla zwierząt futerkowych. Warszawa-Kraków: PWN, 1993. ISBN 83-01-11176-3.
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 465, 1904. (ang.).
- ↑ Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 152, OCLC 637083062 (ang.).
- ↑ a b c The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ Ryszard Cholewa: Chów i hodowla zwierząt futerkowych. Poznań: 2000. ISBN 83-7160-190-5.
- ↑ a b Janusz Kuźniewicz: Chów i Hodowla zwierząt futerkowych. Wrocław: 1999. ISBN 83-87866-76-8.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 25 marca 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustalenia listy gatunków zwierząt łownych (Dz.U. z 2022 r. poz. 696).
- ↑ Krzysztof, IGO - Lista gatunków obcych, na które możemy polować , Koło Łowieckie nr 23 "OMYK" w Turostówku, 9 czerwca 2022 (pol.).
- ↑ Zmiany w Prawie Łowieckim - Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska - Portal Gov.pl , Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska (pol.).
Bibliografia
- Don W. Wilson, Deeann Reeder: Mammal species of the world: a taxonomic and geographic reference. Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2005. ISBN 0-8018-8221-4.