W dzisiejszym świecie Hummus to istotny temat, który przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie. Niezależnie od tego, czy ze względu na swój wpływ na społeczeństwo, wpływ na kulturę popularną czy znaczenie w środowisku akademickim, Hummus stał się tematem ogólnego zainteresowania, który wywołał gorące dyskusje i żarliwe debaty. Od swojego pojawienia się do dzisiejszej ewolucji, Hummus pozostawił niezatarty ślad w historii, czyniąc go tematem wartym głębszego zbadania, aby zrozumieć jego prawdziwy zakres i znaczenie w dzisiejszym świecie.
Hummus lub humus[1] (arab. حمص ḥummuṣ, w języku klasycznym ḥimmiṣ lub ḥimmaṣ, dosł. „ciecierzyca”[2]) – sos dip lub pasta do smarowania, przyrządzana z gotowanych i przetartych nasion ciecierzycy lub innych roślin strączkowych.
Potrawa wywodząca się z Lewantu i Egiptu; współcześnie popularna na Bliskim Wschodzie i w Północnej Afryce, znana również w kuchniach kaukaskich[3]. Według legendy została wymyślona przez sułtana Saladyna w czasach wypraw krzyżowych. Obecnie rozpowszechniona na całym świecie, zwłaszcza wśród wegetarian i wegan.
Występuje w wielu wariantach – jako zimna przekąska, spożywana z chlebem pita lub jako dodatek do innych dań. Zasadniczymi składnikami hummusu zwykle są: ugotowana i utarta ciecierzyca lub bób, zmiażdżony czosnek, tahini (pasta sezamowa), oliwa i sok z cytryny oraz przyprawy – niekiedy pietruszka oraz kmin rzymski. Wszystkie składniki są dokładnie razem wymieszane.
Przygotowywanie hummusu jest jednym z elementów kulinarnego sporu pomiędzy Libanem (podstawa kuchni libańskiej) a Izraelem. Izrael zajmuje się eksportem hummusu do wielu krajów i jest przez Arabów oskarżany o przywłaszczenie sobie nazwy. Próby zastrzeżenia prawa do korzystania z nazwy potrawy przez Libańczyków nie powiodły się[4].
W maju 2010 roku w Libanie został pobity rekord Guinnessa na największą przygotowaną porcję hummusu. Zwycięska porcja została przygotowywana przez 300 kucharzy w wiosce al-Fanar niedaleko Bejrutu[5]. Hummus ważył 10 452 kg, czyli dwa razy więcej niż poprzednia rekordowa porcja przygotowana przez 50 Izraelczyków w styczniu 2010 w wiosce Abu Ghausz, która ważyła 4090 kg[6]. Według lokalnych mediów na przygotowanie zwycięskiego hummusu zużyto 8 ton ciecierzycy, 2 tony pasty tahini, 2 tony soku z cytryny oraz 70 kg oliwy[7].
Grecką odmianą potrawy jest pasta fava – purée z gotowanego łuskanego grochu z oliwą, czosnkiem, cebulą i cytryną. Czasem może być również przyrządzana z bobu lub z żółtej soczewicy, a także z grochu[8].