Franz Ernst Neumann

W dzisiejszym świecie Franz Ernst Neumann to temat, który przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie. Niezależnie od tego, czy ze względu na swój wpływ na społeczeństwo, znaczenie historyczne czy wpływ na codzienne życie ludzi, Franz Ernst Neumann stał się powracającym tematem w rozmowach, debatach i dyskusjach we wszystkich obszarach. Dzięki stałej obecności w mediach i sieciach społecznościowych Franz Ernst Neumann zdołał przekroczyć granice i kultury, wzbudzając zainteresowanie i niepokój u ludzi w każdym wieku i w każdym stanie. W tym artykule dokładnie zbadamy wpływ i znaczenie Franz Ernst Neumann, analizując jego implikacje i znaczenie we współczesnym społeczeństwie.

Franz Ernst Neumann
Ilustracja
Franz Ernst Neumann (1856)
Data i miejsce urodzenia

11 listopada 1798
Schmelze bei Joachimsthal

Data i miejsce śmierci

7 listopada 1872
Królewiec

Zawód, zajęcie

fizyk, krystalograf, matematyk

Odznaczenia
II Klasa Orderu Orła Czerwonego (Prusy) Order „Pour le Mérite” za Naukę i Sztukę Order Królewski Korony (Prusy) Order Królewski Maksymiliana za Naukę i Sztukę
Multimedia w Wikimedia Commons

Franz Ernst Neumann (ur. 11 listopada 1798 w Schmelze bei Joachimsthal, zm. 23 maja 1895 w Królewcu) – niemiecki fizyk, krystalograf i matematyk, jako pierwszy podał matematyczne sformułowanie prawa indukcji wzajemnej; ojciec Carla Gottfrieda Neumanna (1832–1925). Laureat Medalu Copleya.

Życiorys

Franz Ernst Neumann urodził się 11 listopada 1798 roku w Schmelze bei Joachimsthal[1]. Był nieślubnym dzieckiem hrabiny Charlotte Friderike Wilhelmine Mellin (1753–1830) i Franza Ernsta Neumanna (1758–1821)[1]. Dzieciństwo spędził u dziadków ze strony ojca[1]. Od 9. roku życia przebywał w Berlinie, gdzie uczęszczał do gimnazjum Friedrichswerdersches Gymnasium[1].

W 1815 roku, w wieku szesnastu lat wstąpił na ochotnika do 9 Kołobrzeskiego Pułku Grenadierów im. Hrabiego Gneisenau i brał udział w wojnach napoleońskich[2]. 16 czerwca 1815 roku został ciężko ranny w bitwie pod Ligny – kula trafiła go w twarz i przebiła górną szczękę, a jego rany zostały opatrzone dopiero po dwóch tygodniach, kiedy został przywieziony do Düsseldorfu[2]. Po sześciotygodniowym pobycie w lazarecie został zwolniony i uczestniczył w oblężeniu Givet[2].

Po zakończeniu wojny powrócił do szkoły, którą ukończył w 1817 roku[2]. Następnie rozpoczął studia teologiczne na uniwersytecie w Berlinie, które kontynuował na uniwersytecie w Jenie[1]. Jego nauczycielami byli m.in. August Neander (1789–1850) i Friedrich Schleiermacher (1768–1834[2].

W 1819 roku powrócił do Berlina, gdzie studiował nauki przyrodnicze – przede wszystkim mineralogię u Christiana Samuela Weissa (1780–1856)[1]. W 1826 roku uzyskał stopień doktora – pracę doktorską napisał z krystalografii De lege zonarum principio evolutionis systematum crystallinorum[2]. W tym samym roku został wykładowcą (niem. Privatdozent) na Uniwersytecie Albrechta w Królewcu, gdzie przejął prowadzenie wykładów z mineralogii od Karla Gottfrieda Hagena (1749–1829)[1]. W 1829 roku otrzymał za wstawiennictwem Friedricha Wilhelma Bessela (1784–1846) stanowisko profesora fizyki matematycznej, które piastował aż do przejścia na emeryturę w 1876 roku[1]. W 1830 roku poślubił córkę Hagena Florentine (1800–1838), z którą miał trzech synów: Carla Gottfrieda (1832–1925) – późniejszego profesora matematyki, Ernsta (1834–1918) – późniejszego profesora patologii i hematologii, Juliusa (1835–1910) – późniejszego profesora ekonomii[1]. Po śmierci żony w 1838 roku ożenił się ponownie – z kuzynką żony Wilhelmą Kunigunde Hagen (1802–77), z którą miał córkę Luise (1837–1934), późniejszą malarkę[1].

W 1834 roku razem z Carlem Gustavem Jacobim (1804–1851) założył pierwsze seminarium matematyczno-fizyczne, wzorowane na seminarium naukowym w Bonn[1]. Pomimo starań nie udało się mu się zbudować instytutu fizyki, stąd w 1847 roku zlecił budowę budynku laboratoryjnego koło swojego domu sfinansowaną ze środków odziedziczonych po drugiej żonie[1].

Zmarł 23 maja 1895 roku w Królewcu[1].

Działalność naukowa

Zajmował się krystalografią i zastosowaniem geometrii analitycznej w krystalografii[3]. Badał optykę kryształów i właściwości termiczne różnych minerałów[1].

Badał zjawiska polaryzacji, podwójnego załamania i indukcji elektromagnetycznej[3]. W 1845 roku jako pierwszy podał matematyczne sformułowanie prawa indukcji wzajemnej[3]. Swoją teorię indukcji elektrycznej opublikował w dwóch artykułach (1845, 1847)[4]. Obok Wilhelma Webera (1804–1891) był jednym z najważniejszych orędowników teorii oddziaływania elektromagnetycznego[1].

W obszarze matematyki zajmował się teorią potencjału i funkcji kulistych[3].

Neumann przywiązywał także dużą wagę do dydaktyki i nauczania nauk przyrodniczych[1]. W swoim seminarium matematyczno-fizycznym kształcił nauczycieli szkół średnich[1]. Promował niezależną pracę i eksperymenty w procesie kształcenia[1]. Studentami Neumanna byli m.in. fizycy Gustav Kirchhoff (1824–1887), Friedrich Ernst Dorn (1848–1916) i fizyk Georg Hermann Quincke (1834–1924)[1] i matematycy Alfred Clebsch (1833–1872)[2], Carl Gottfried Neumann (1832–1925)[1] i Paul Du Bois-Reymond (1831–1889)[2].

Publikacje

Neumann opublikował tylko część wyników swojej pracy – wiele wyników swoich badań przedstawiał studentom w trakcie swoich wykładów[1]. Dzieła podane za Neue Deutsche Biographie[1]:

  • 1823 – Beiträge zur Kristallonomie
  • 1831 – Untersuchung über die spezifische Wärme der Mineralien
  • 1831 – Theorie der doppelten Strahlenbrechung abgeleitet aus den Gleichungen der Mechanik
  • 1845 – Allgemeine Gesetze der induzierten elektrischen Ströme
  • 1848 – Über ein allgemeines Princip der mathematischen Theorie inducierter elektrischer Ströme
  • 1881–1894 – Vorlesungen über mathematische Physik (7 tomów)
  • 1906–1928 – Gesammelte Werke (3 tomy)

Członkostwa, odznaczenia i nagrody

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y Neue Deutsche Biographie 1999 ↓.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Allgemeine Deutsche Biographie 1906 ↓.
  3. ↑ a b c d Encyklopedia PWN ↓.
  4. ↑ Encyclopædia Britannica ↓.
  5. ↑ Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften: Mitglieder - historisch Franz Ernst Neumann. www.bbaw.de . . (niem.).
  6. ↑ a b c Bayerische Akademie der Wissenschaften: Franz Ernst Neumann. badw.de . . (niem.).
  7. ↑ Académie des sciences: Les membres du passé dont le nom commence par N. www.academie-sciences.fr . . (fr.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Laureaci Medalu Copleya (XIX wiek)