Fluoryt

W tym artykule zagłębimy się w ekscytujący świat Fluoryt. Zbadamy jego pochodzenie, wpływ na współczesne społeczeństwo i jego znaczenie w dzisiejszym środowisku. Fluoryt to temat, który przykuł uwagę zarówno ekspertów, jak i hobbystów, a w miarę postępów w tym artykule odkryjemy jego znaczenie i wpływ na różne aspekty codziennego życia. Od samego początku do dzisiejszej ewolucji Fluoryt okazał się intrygującym i znaczącym tematem, a w tym artykule zagłębimy się w jego fascynujący świat, aby lepiej zrozumieć jego zakres i dzisiejsze znaczenie.

Fluoryt
Ilustracja
Fluoryt z Włoch
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny

fluorek wapnia, CaF2

Twardość w skali Mohsa

4

Przełam

muszlowy, łuskowy

Łupliwość

doskonała, czterokierunkowa

Układ krystalograficzny

regularny

Gęstość

3,1–3,2 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

bezbarwny lub różne barwy, wykazuje się wyjątkowo dużą zmiennością zabarwienia, wielobarwność wykazują nawet pojedyncze okazy

Rysa

biała

Połysk

szklisty

Współczynnik załamania

1,433–1,448

Dodatkowe dane
Szczególne własności

optycznie izotropowy

Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Monokryształ fluorytu z Namibii
Fluoryt na kwarcu – Lupita Mine, Rodeo, Durango, Meksyk.

Fluoryt – szeroko rozpowszechniony minerał z gromady halogenków.

Nazwa pochodzi od łac. fluere = płynąć, z powodu zdolności tego minerału do obniżania temperatur topnienia szeregu innych minerałów (zastosowanie fluorytu jako topnika opisał w roku 1529 Georgius Agricola). Od jego nazwy pochodzi nazwa pierwiastka chemicznego – fluoru oraz zjawiska fluorescencji[1].

Właściwości

Świecenie fluorytu poddanego działaniu promieni UV

Tworzy sześcienne lub ośmiościenne kryształy, osiągające niekiedy duże rozmiary. Często występuje w postaci bliźniaków krzyżowych. Często tworzy naloty, naskorupienia i żyły. Ładne kryształy występują zazwyczaj w druzach w formie szczotek krystalicznych. W czystej formie jest bezbarwny; w przyrodzie jest zabarwiony na najróżniejsze kolory – od żółtego, różowego, zielonego i niebieskiego aż po czarny. Niekiedy wykazuje barwne wstęgowanie podobne do agatu.

Wiele próbek fluorytu wykazuje fluorescencję w świetle UV[1].

Występowanie

Występuje głównie w formie żył hydrotermalnych, gdzie zazwyczaj występuje razem z minerałami kruszcowymi ołowiu, cynku i srebra, oraz w pegmatytach i skałach osadowych. Spotykany w skałach magmowych.

Miejsca występowania:

Zastosowanie

  • jest stosowany w przemyśle szklarskim
  • do produkcji kwasu fluorowodorowego i wyrobu tworzyw sztucznych
  • w przemyśle ceramicznym
  • chemicznym (produkcja emalii)
  • optycznym (produkcja soczewek)
  • metalurgicznym – jako topnik (produkcja aluminium)
  • ma duże znaczenie naukowe i kolekcjonerskie
  • niekiedy bywa stosowany jako kamień jubilerski lub ozdobny
  • służy jako materiał rzeźbiarski.
FluoroapatytFluorowodórWytop metaliProdukcja szkłaZwiązki fluoroorganiczneHeksafluoroglinian soduWytrawianie metaliKwas fluorokrzemowyKraking alkanówFluorowęglowodoryChlorofluorowęglowodoryFreonyTeflonFluorowanie wodyWzbogacanie uranuHeksafluorek siarkiHeksafluorek wolframuFosfogips
Przemysłowe wykorzystanie fluorytu (oraz fluoroapatytu). Kliknij na daną nazwę z grafiki by przejść do danego hasła.

Struktura

Struktura CaF
2 z zaznaczeniem wielościanów koordynacyjnych. Szary: Ca2+
 (liczba koordynacyjna 8), zielony: F−
 (l.k. 4). Zbliżoną układ atomów mają inne kryształy MX
2 o strukturze fluorytu (zielony: aniony X, szary: kationy M). W przypadku związków M
2X o strukturze antyfluorytu układ kationów i anionów jest odwrotny: (szary: aniony X, zielony: kationy M)

Fluoryt tworzy kryształy w układzie regularnym ściennie centrowanym (fcc), w których liczba koordynacyjna jonów wapnia wynosi 8, a jonów fluoru 4. Sieć krystaliczna fluorytu jest wykorzystywana jako struktura odniesienia w krystalografii do opisywania kryształów związków jonowych typu MX
2[2][3]. Strukturę fluorytu mają np. SrF
2, BaF
2, CdF
2, HgF
2, PbF
2, ZrF
2, HfF
2, ZrO
2, CeO
2, ThO
2, HfO
2, PrO
2, PaO
2, UO
2 i PuO
2[4]. Struktury związków o wzorze M
2X i budowie „odwrotnej” do fluorytu, tj. których miejsca kationów i anionów (oraz ich liczby koordynacyjne) są zamienione, noszą nazwę „struktury antyfluorytu”[3][5]. Przykłady takich związków to Be
2C, Li
2O, Na
2O, K
2O, Rb
2O, Li
2S, Na
2S, Li
2Se i Na
2Se[4].

Przypisy

  1. ↑ a b Langley, Richard H., Welch, Larry. Fluorine. „Journal of Chemical Education”. 60 (9), s. 759, 1983. DOI: 10.1021/ed060p759. 
  2. ↑ Antifluorite (A
    2    X    ) and Fluorite (AX
    2    ) Structures    . Electro Ceramics Web Course (NPTEL) . nptel.ac.in. .
  3. ↑ a b fluorite structure, Richard Rennie, Dictionary of Chemistry, wyd. 7, 2016, ISBN 978-0-19-178954-0 (ang.).
  4. ↑ a b Mirosław Handke, Materiały dydaktyczne do wykładu pt. „Krystalografia i krystalochemia”, AGH, 2013. .
  5. ↑ antifluorite structure, A Dictionary of Chemistry (ang.).

Linki zewnętrzne