Ewangeliarz Ostromira

W tym artykule zbadamy znaczenie Ewangeliarz Ostromira w różnych kontekstach i jego wpływ na dzisiejsze społeczeństwo. W ostatnich latach Ewangeliarz Ostromira przyciągnął uwagę wielu osób, wywołując debaty i refleksje na temat jego znaczenia i implikacji. Na przestrzeni dziejów Ewangeliarz Ostromira odegrał kluczową rolę w ewolucji społeczeństw oraz kształtowaniu tożsamości indywidualnej i zbiorowej. Od momentu powstania do chwili obecnej Ewangeliarz Ostromira był przedmiotem badań, podziwu, kontrowersji i reinterpretacji w tak różnorodnych dziedzinach, jak nauka, technologia, sztuka, polityka i kultura popularna. W tym artykule sprawdzimy, jak Ewangeliarz Ostromira ukształtował nasz świat i jak będzie to robić w przyszłości.

Karta z Ewangeliarza Ostromira
Karta z Ewangeliarza Ostromira

Ewangeliarz Ostromira (ros. Остромирово евангелие) – jeden z najcenniejszych zabytków piśmiennictwa staroruskiego powstały w latach 1056–1057. Spisana w języku staro-cerkiewno-słowiańskim księga liturgiczna zawierająca fragmenty Ewangelii na wszystkie dni roku liturgicznego. Ewangeliarz Ostromira jest drugim najstarszym po Kodeksie Nowogrodzkim rękopisem ruskim i aż do odnalezienia w 2000 roku Kodeksu Nowogrodzkiego uchodził za najstarszy. Ewangeliarz Ostromira został po raz pierwszy opublikowany w 1846 roku w Petersburgu.

W roku 2011 został wpisany na listę UNESCO Pamięć Świata[1].

Historia

Ewangeliarz powstał na zamówienie posadnika nowogrodzkiego Ostromira, jednego z najbliższych ludzi księcia Izjasława, syna Jarosława Mądrego. Skryba, diakon Grigorij, na ostatniej stronie dzieła zaznaczył czas pracy nad ewangeliarzem: 21 października 1056 – 12 maja 1057. Ewangeliarz miał być darem Ostromira dla Soboru Sofijskiego w Nowogrodzie[2].

Następna wzmianka o Ewangeliarzu pojawia się dopiero w XVIII wieku – wtedy dzieło znajdowało się już w jednej z cerkwi moskiewskiego Kremla. W 1720 roku Piotr I kazał przesłać Ewangeliarz do Petersburga. Car Aleksander I przekazał zabytek Bibliotece Publicznej w Petersburgu, gdzie znajduje się on do dziś. W 1988 r. z okazji tysiąclecia chrztu Rusi światło dzienne ujrzało jego wydanie faksymilne.

Przedmiot badań

Od czasu znalezienia się w petersburskiej Bibliotece Publicznej, Ewangeliarz stał się przedmiotem wielu badań, m.in. paleograficznych i lingwistycznych. Jednymi z pierwszych jego badaczy byli m.in. N.P. Rumiancew, metropolita Eugeniusz (Bołchowitinow) oraz N.M. Karamzin. W 1843 r. powstało jedyne naukowe wydanie Ewangeliarza wraz z obszernym komentarzem gramatycznym, autorstwa A.Ch. Wostokowa. Ewangeliarz jest uważany za zabytek mający ogromne znaczenie dla językoznawstwa, a także historii sztuki i kultury Rusi połowy XI wieku.

Dzieło sztuki

Chociaż Ewangeliarz powstał w niecałe 70 lat po przyjęciu chrześcijaństwa na Rusi, jakość kaligrafii i oprawy artystycznej świadczy o szybkim rozwoju sztuki piśmienniczej na Starej Rusi. Zabytek napisany został na wysokiej jakości pergaminie, uroczystym, ozdobnym pismem zwanym ustawem. Znajdują się w nim m.in. trzy przedstawienia ewangelistów (Jana, Łukasza i Marka), bogato zdobione są też początkowe litery każdego z rozdziałów. Do ornamentacji użyto jaskrawych kolorów oraz czystego złota.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Ostromir Gospel (1056–1057). unesco.org. . (ang.).
  2. ↑ Olga Popova: Russian Illuminated Manuscripts. London (or Braziller NY): Thames & Hudson, 1984, s. 5-9. ISBN 978-0-500-27310-4. OCLC 230832871.

Linki zewnętrzne