Dworzec Tramwajowy Centrum

Dworzec Tramwajowy Centrum
Stajnia Jednorożców

Widok od strony ulicy Piotrkowskiej.
Państwo	Polska
Miejscowość	Łódź
Lokalizacja	Śródmieście
Data otwarcia	31 października 2015
Infrastruktura i dane przewozowe
Rodzaje transportu	tramwaj
Położenie na mapie Łodzi Dworzec Tramwajowy Centrum Stajnia Jednorożców
Położenie na mapie Polski Dworzec Tramwajowy Centrum Stajnia Jednorożców
Położenie na mapie województwa łódzkiego Dworzec Tramwajowy Centrum Stajnia Jednorożców
51°45′33,2244″N 19°27′25,8948″E/51,759229 19,457193
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Dworzec Tramwajowy Centrum^[1], Przystanek Piotrkowska Centrum^[2], znany powszechnie jako Stajnia Jednorożców^[3] – dworzec tramwajowy^[3], zlokalizowany w Centrum Łodzi, na samym początku Alei Adama Mickiewicza, pomiędzy Aleją Tadeusza Kościuszki a ulicą Piotrkowską, łączący dwie osie komunikacyjne miasta: Trasę W-Z oraz Łódzki Tramwaj Regionalny (N-S).

Głównym elementem obiektu jest trzynastometrowa strzelista wiata, z umiejscowionym nań zadaszeniem w postaci największej na świecie kolorowej membrany ETFE, dzięki której budowla zawdzięcza swoją potoczną nazwę^[4].

Wraz z umiejscowionym obok Pomnikiem Jednorożca stanowi charakterystyczny punkt na mapie XXI-wiecznej Łodzi^[4][5].

Obiekt, z racji jego nietuzinkowości^[4], był od samego początku nazywany na różne sposoby. Pierwotna nazwa obiektu, Dworzec Tramwajowy Centrum, pojawiła się w 2006 roku, wraz z propozycją jego budowy, zaprezentowaną przez pozarządową organizację o nazwie Łódzka Inicjatywa na Rzecz Przyjaznego Transportu^[6][7]. Realizacja planów rozpoczęła się w 2015 roku, wraz z przebudową całej Trasy W-Z.

Wraz z pojawieniem się wizualizacji i postępem prac budowlanych, przystanek został okrzyknięty mianem Stajni Jednorożców, które z czasem stało się jego najpopularniejszym określeniem^{[5][8][9][10][11]}. Używane jest ono zarówno przez mieszkańców i turystów, jak i przez władze miasta^[3][12], Łódzką Organizację Turystyczną^[11], TVP Łódź^[13] i MPK-Łódź, gdzie na mapach komunikacyjnych Stajnia symbolizowana jest symbolem jednorożca^[14], przy jednoczesnym zastosowaniu oficjalnej nazwy przystanku, brzmiącej Piotrkowska Centrum.

W plebiscycie, zorganizowanym w 2015 roku przez Express Ilustrowany, zwyciężyła nazwa Przesiadkowo, zaproponowana przez Elżbietę Pankiewicz^[15][16]. Nazwa ta również jest używana w mowie potocznej przez mieszkańców.

Autorem projektu jest architekt Jan Gałecki, który podczas tworzenia zainspirował się m.in.architekturą secesji, będącej historycznym elementem krajobrazu miasta.

Wiata, będąca zadaszeniem czterech peronów dworca, charakteryzuje się strzelistymi, białymi filarami. Wymiary konstrukcji zadaszenia to 100 metrów długości, 33 m szerokości i 13 m wysokości, a koszt budowy dworca wynosił ok. 1 miliona euro^[17].

Dach imituje technikę witrażu za pomocą przezroczystej membrany EFTE w kolorach: niebieskim, żółtym, fioletowym i czerwonym, związanych z kolorami nowego logo Łodzi. Boczne ściany wykonane są z plastiku i membrany przezroczystej. Ze względów bezpieczeństwa zrezygnowano z wykorzystania szkła. Zanim, wyprodukowane w Japonii, tworzywo o łącznej powierzchni 3000 metrów kwadratowych dotarło do Łodzi, zostało zabarwione we Włoszech – jest to największy na świecie dach budynku wykonany w tej technologii^[18].

Cała wiata, chroniąca przed wiatrem i opadami atmosferycznymi, znajduje się na poziomie 0, tj. nad podziemnym tunelem drogowym trasy W-Z wybudowanym w latach 2013-15, w ramach projektu unijnego "Modernizacja i przebudowa trasy W-Z".

Po zlikwidowaniu przejść podziemnych (obok Centralu) i przeniesieniu głównego ruchu kołowego pod ziemię, zdecydowano się na zmianę trasy ŁTR i skierowanie jej na Aleję Mickiewicza. Poprzez zrekonstruowanie starej trasy tramwajowej pomiędzy ulicą Żwirki i aleją Mickiewicza, utworzono ring uliczny, służący jako awaryjna krańcówka. Tam też przeniesiono główny ruch tramwajowy północ-południe, uzyskując sprawne połączenie linii z głównych arterii miasta i szybkie przesiadanie się podróżnych.

Na dworcu znajdują się cztery perony – po dwa na trasę wschód-zachód i północ-południe (ŁTR). Zatrzymują się na nich następujące linie tramwajowe^[19][20]

Zobacz hasło przystanek w Wikisłowniku