W tym artykule zbadamy wpływ Cień (archetyp) w różnych kontekstach i sytuacjach. Cień (archetyp) to temat, który w ostatnich latach staje się coraz bardziej istotny, a jego wpływ sięga od poziomu osobistego do zawodowego. W trakcie tej analizy zbadamy wiele aspektów Cień (archetyp) i to, jak ukształtowały one nasze zrozumienie i doświadczenie w różnych aspektach życia. Od wpływu na społeczeństwo po implikacje w technologii, poprzez znaczenie w sztuce i kulturze, Cień (archetyp) stał się tematem przekrojowym, który zasługuje na dokładne zbadanie. W tym artykule staramy się przedstawić pełny i obiektywny obraz Cień (archetyp) i jego znaczenia we współczesnym świecie.
Cień – składnik osobowości. W koncepcji struktury osobowości zaproponowanej przez Junga to jeden z bardziej wyodrębnionych archetypów (obok persony, animy i animusa). Pojęciowo zbliżony do id w koncepcji Zygmunta Freuda.
Wyróżnić można:
Archetyp cienia konstytuują zwierzęce popędy, odziedziczone według Junga po niższych gatunkach w procesie ewolucji. Uosabia on zwierzęcą naturę człowieka i obejmuje m.in. pojęcie grzechu pierworodnego (z jego projekcją w formie szatana lub wroga).
Cień osobisty zawiera części osobowości, które zostały uprzednio:
wskutek braku akceptacji środowiska w którym rozwój danej osoby zachodził[1].
Cień odpowiada za pojawianie się w świadomości oraz zachowaniu człowieka nieakceptowanych społecznie, negatywnych uczuć, myśli lub działań. Jest „ciemną stroną” osobowości, a jego źródła umiejscowione są w nieświadomości zbiorowej. Jako jeden ze składników osobowości nadaje jej bardziej spontaniczny, otwarty i ognisty charakter.
Cień podlega procesowi projekcji, lecz jedynie na osoby tej samej płci. Nosicieli projekcji cienia dana osoba może odszukać wśród osób do których czuje niechęć[2] i które równocześnie manifestują cechy wartościowane subiektywnie jako wysoce niepożądane[3].
Możliwe jest również utożsamienie się z cieniem. Ekscentryczne zachowania indyjskich awadhutów wyjaśnia zajściem właśnie tego zjawiska Georg Feuerstein w pracy Holy Madness: The Shock Tacticts and Radical Teachings of Crazy-Wise Adepts, Holy Fools, and Rascal Gurus[4].
Psychologia analityczna Carla Gustava Junga objaśnia, zachodzący w trakcie rozwoju jednostki (indywiduacja), proces o nazwie integracja cienia[5]. Umożliwia on wykorzystanie składowych cienia jako nowych zasobów osobowości.