Chałupki (województwo dolnośląskie)

Wygląd przypnij ukryj Chałupki

wieś
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	ząbkowicki
Gmina	Kamieniec Ząbkowicki
Liczba ludności (2022)	185
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-223
Tablice rejestracyjne	DZA
SIMC	0852619
Położenie na mapie gminy Kamieniec Ząbkowicki Chałupki
Położenie na mapie PolskiChałupki
Położenie na mapie województwa dolnośląskiegoChałupki
Położenie na mapie powiatu ząbkowickiegoChałupki
50°29′20″N 16°59′44″E/50,488889 16,995556

Chałupki (niem. Neuhaus) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w gminie Kamieniec Ząbkowicki.

Podział administracyjny

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Chałupki, po przeniesieniu siedziby i zmianie nazwy gromady w gromadzie Lubnów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Fosa zamkowa w Chałupkach

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są:

• zespół młyna (nr 7), z końca XIX w.:
  • młyn
  • dom
• park zamkowy, z XV-XX w.

zabytki nieistniejące:

• ruiny zamku, wzmiankowanego w XIV wieku jako Novum Castrum. Ruiny zamku tworzą kopiec o zarysie wydłużonego owalu i wymiarach ok. 60 × 100 m i wys. 3 m. Otacza go wał o szerokości 20 m i wysokości 8 m oraz fosa. W trakcie badań wykopaliskowych odkryto fragment biegnącego łukiem muru obwodowego o grubości 2,3 m, z prostopadle dochodzącą ścianą o grubości ok. 1 m oraz fragment cylindrycznej wieży. Mury wzniesiono z łamanego kamienia na zaprawie wapiennej. W 1295 r. właścicielem zamku był Bolko Surowy, a zarządcą warowni kasztelan Piotr z Lubnowa.

Po raz pierwszy zamek „Novum castrum” odnotowany jest w dokumencie z 1295 r. jako siedziba kasztelana Piotra z Lubnowa, tytułowanego także sędzią polskim na czeskim pograniczu, oficjała na dworze księcia Bolka I. Zamek „Paczków” pojawia się natomiast po raz pierwszy w źródłach pisanych w 1299 r., przy okazji wystawienia w nim dokumentu przez Bolka I.

W 1440 r. warownię, jako siedzibę rycerza rabusia Zygmunta von Reichenaua, zdobył Hynek Krušina z Lichtenburka. Tenże Hynek, sprawując funkcję wójta urzędującego na zamku, również miał podejmować łupieżcze wyprawy. Spowodowało to interwencję mieszczan wrocławskich, którzy w 1443 r. spustoszyli warownię wspólnie z księciem ziębickim Wilhelmem opawskim. Popadający w ruinę obiekt na nowo stał się siedzibą rycerzy-rabusiów. W 1509 roku zamek został zdobyty i zburzony przez biskupa wrocławskiego Jana Thurzona. Istniejące jeszcze ruiny wieży rozebrano w 1832 roku. Do XX wieku zachowały się ślady fosy i wały.

Szlaki turystyczne

• Żółty: Ziębice – Osina Wielka – Starczówek – Lubnów – Chałupki – Paczków

Zobacz też

• Chałupki
• Chałupki Chotynieckie
• Chałupki Dusowskie
• Chałupki Dębniańskie
• Kamieniołom gnejsów w Chałupkach

Przypisy

1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 14966
2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych , Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022  .
3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 142  .
4. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 241. . .
5. ↑ http://www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/89407/Boguszewicz_Corona%20Silesiae.pdf

Bibliografia

• Bohdan Guerquin, Zamki śląskie, Wrocław 1957.

Gmina Kamieniec Ząbkowicki

• Siedziba gminy: Kamieniec Ząbkowicki

Miasto	Kamieniec Ząbkowicki
Wsie	Byczeń Chałupki Doboszowice Mrokocin Ożary Pomianów Górny Sławęcin Sosnowa Starczów Suszka Śrem Topola
Nieoficjalne części wsi	Bartniki Duży Byczeń Nowy Dwór Mały Byczeń Rogów Rogów
Wysiedlona wieś	Pilce
Części miasta	Goleniów Śląski Istebka Łopienica