Baalbek

Baalbek‏بعلبك‎


Państwo	Liban
Muhafaza	Muhafaza Al-Bika
Gmina	Kada Baalbek
Wysokość	1170 m n.p.m.
Populacja • liczba ludności	80 000
Położenie na mapie LibanuBaalbek
34°00′25″N 36°12′14″E/34,006944 36,203889

Baalbek

Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO

Państwo	Liban
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	I, IV
Numer ref.	294
Region	Kraje arabskie
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1984 na 8. sesji
↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Baalbek, Balabakk (arab. ‏بعلبك‎) – miasto w północno-wschodnim Libanie, leżące w dolinie Bekaa między górami Liban i Antyliban (86 km na północny wschód od Bejrutu). Liczba mieszkańców: 81 tys. (czwarte co do wielkości miasto kraju).

W starożytności znane jako miejsce kultu fenickiego boga słońca Baala, następnie pod nazwą Heliopolis („Miasto Słońca”) jako jedno z najpiękniejszych miast hellenistycznych. Jako rzymska kolonia (Colonia Iulia Augusta Felix Heliopolitana) – główny ośrodek kultu triady bogów: Jowisza, Wenus i Bachusa.

Najważniejsze zabytki

Wielka świątynia (nazywana też świątynią Jowisza), której budowę ukończono ok. 60 r. n.e. Jej kompleks składa się z czterech części: monumentalnego wejścia, czyli propylejów, dziedzińca sześciokątnego, wielkiego dziedzińca (o wymiarach 135 × 113 metrów, z ołtarzem ofiarnym) oraz z właściwej świątyni. Sanktuarium to, zbudowane na planie prostokąta o wymiarach 90 × 54 metrów, otaczały 54 zewnętrzne kolumny, z których do czasów współczesnych pozostało sześć; mają one 21 m wysokości i średnicę ponad 2 m. Stojące kolumny są związane belkowaniem ozdobionym fryzem przedstawiającym głowy byków i lwów połączone wieńcem. Świątynię zbudowano na podstawie usytuowanej 13 m nad poziomem otaczającego ją terenu i 7 m ponad dziedzińcem, na który prowadziły monumentalne schody. Fundament ten powstał z największych bloków kamiennych, jakie kiedykolwiek obrobiono; po stronie zachodniej znajduje się „Trilithon” – zespół trzech ogromnych bloków kamiennych ważących po ok. 800 ton.
Świątynia Bachusa (Mała świątynia). W sąsiedztwie znajduje się świątynia Bachusa, zbudowana ok. 150 r. i wyjątkowo dobrze zachowana.
Okrągła świątynia (tzw. świątynia Wenus). Niewielka budowla opodal dwóch głównych sanktuariów, wyróżniająca się oryginalną architekturą, pochodząca z ok. 250 r.
Kamień Południa. W dawnym kamieniołomie (przy południowym wjeździe do miasta), gdzie obrabiano bloki do budowy świątyń, zachował się kamienny monolit, uważany za największy na świecie obrobiony blok kamienia (pochodzi z I w. n.e.). Nazywany „Kamieniem Południa” lub „Kamieniem brzemiennej kobiety” ma wymiary 21,5 × 4,8 × 4,2 m i waży przypuszczalnie ok. 1170 ton.
Wielki meczet. Ruiny meczetu z VII–VIII wieku zbudowanego na miejscu rzymskiego forum i późniejszego kościoła św. Jana z wtórnym wykorzystaniem starożytnych kolumn wapiennych i granitowych.

Wszystkie te zabytki cechuje znaczne urozmaicenie ukształtowania przestrzennego oraz wielkie bogactwo form architektonicznych i dekoracji rzeźbiarskiej o motywach klasycznych i orientalnych. Ponadto w Baalbek częściowo zachował się wielki antyczny teatr, średniowieczna bazylika chrześcijańska, a także obwarowania arabskie z XII wieku i średniowieczne mury obronne.

Miasta partnerskie

Bibliografia

A. Humphreys, C. Lanigan, J. Wiliams: Bliski Wschód: Syria, Jordania i Liban. Bielsko-Biała: Pascal, 2001; ISBN 83-88355-52-X
Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 18. ISBN 83-85001-89-1.
www.middleeast.com/baalbeck
Lista światowego dziedzictwa UNESCO

Baalbek

Świątynia Jowisza, propyleje

Świątynia Jowisza, Dziedziniec Sześciokątny

Świątynia Jowisza, Wielki Dziedziniec z ołtarzem ofiarnym

Kolumny o wysokości 22 m stojące do tej pory

Średnica kolumny przekracza 2 metry

Spojrzenie na kolumny z dołu

Stojące kolumny i podstawa świątyni Jowisza

Fryz z głową lwa

Głowa lwa – symbol Baalbeku

Świątynia Bachusa, tzw. „mała świątynia”

Świątynia Bachusa, kolumny zewnętrzne i pozostałości stropu

Świątynia Bachusa, trzydzieści trzy stopnie prowadzące do świątyni

Świątynia Bachusa, portal wejściowy

Świątynia Bachusa, malowidło na stropie portalu wejściowego

Świątynia Bachusa, wnętrze

Świątynia Wenus

Brama miejska

Pozostałości meczetu i mury arabskiej cytadeli

Świątynie na tle gór Liban Miasta Dekapolu

Wg Pliniusza (I wiek)	Damaszek Dion Filadelfia Gadara Geraza Hippos (Susita) Kanata Pella Rafana Scytopolis
Wg Ptolemeusza (II wiek)	Abila Abila Lysanias Adra Damaszek Dion Filadelfia Gadara Gadora Geraza Heliopolis Hippos Ina Kanata Pella Rafana Saana Samulis Scytopolis

Obiekty z listy Światowego Dziedzictwa UNESCO w Libanie

Kontrola autorytatywna (miasto):

Encyklopedia internetowa: