Andrzej i Marta Goworscy

Andrzej i Marta Goworscy

MAG

Marta Panas-Goworska i Andrzej Goworski, sierpień 2016
Miejsce urodzenia	Lublin/Białystok
Narodowość	polska
Język	polski
Alma Mater	Marta Panas-Goworska: UMCS, SWPS Andrzej Goworski: UMCS, UWr
Dziedzina sztuki	literatura popularnonaukowa, esej, opowiadanie
Ważne dzieła
„Inżynierowie Niepodległej" „Naznaczeni przez rewolucję bolszewików" „Naukowcy spod czerwonej Gwiazdy” „Grażdanin N. N.”

Marta Panas-Goworska (ur. 5 stycznia 1980 w Lublinie) i Andrzej Goworski (ur. 31 lipca 1979 w Białymstoku) – pisarski duet. Interesują się kulturą i historią krajów Europy Środkowo-Wschodniej oraz Rosji. Prywatnie małżeństwo^[1][2].

Marta Panas-Goworska jest córką Teresy i Władysława Panasów, siostrą Rafała Panasa i Pawła Panasa^[3]. Z wykształcenia jest kulturoznawcą^[4], ukończyła studia w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie^[5]. Śledzi internacjonalistyczne związki między namiętnością a zbrodnią^[2]. Ponadto zajmuje się redagowaniem i opracowywaniem pism swojego ojca, Władysława Panasa, np. w wydanym przez Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” Magicznym mieście. Szkicach i fragmentach lubelskich. Laureatka stypendium na realizację w 2019 roku projektów z zakresu twórczości artystycznej Miasta Lublin^[6] oraz stypendium twórczego na drugie półrocze 2019 roku. Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na przygotowanie książki o pionierkach polskiej medycyny^[7]. Wraz z Iwoną Sudoł-Szopińską jest współautorką miniatur z zakresu historii radiologii, publikowanych cyklicznie na stronach European Society of Musculoskeletal Radiology^[8][9].

Andrzej Goworski jest polonistą^[4], absolwentem Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, i również zajmuje się tematyką medyczną^[2]. Jest autorem opowiadań i recenzji literackich. Publikował m.in. na łamach: „Akcentu”^[4], „Odry” czy „Toposu”. Od 2007 roku współpracuje z wrocławskim oddziałem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W latach 2015–2018 pracował jako koordynator ds. nauki w Narodowym Instytucie Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher^[10], a w 2018 roku został asystentem w Centrum Badań nad Ekonomiką Miejsc Pamięci Uniwersytetu SWPS^[11].

Publikują m.in. w „Gazecie Wyborczej”, „Tygodniku Powszechnym”, „Nowej Europie Wschodniej”, „National Geographic” oraz współpracują z kwartalnikiem literacko-artystycznym „Akcent”^[4]. W artykułach popularnych Goworscy podejmują zagadnienia radzieckiej sztuki, opisując np. modę bolszewików lub trendy w sztukach plastycznych oraz problematyką nauk o życiu i analizując ich specyfikę w Związku Radzieckim. Prowadzą również bloga poświęconego historii Związku Radzieckiego – „Sowiecki alfabet”^[1]. Mieszkają w Warszawie.

Goworscy są autorami czterech książek, w tym trzech opublikowanych przez Wydawnictwo Naukowe PWN: Naukowcy spod czerwonej gwiazdy (2016), Grażdanin N.N. (2017) i Inżynierowie Niepodległej (2018), a także książki Naznaczeni przez rewolucję bolszewików (2017), która ukazała się nakładałem marki Editio wchodzącej w skład Grupy Wydawniczej Helion. Publikacje Naukowcy spod czerwonej gwiazdy i Grażdanin N.N. traktują o historii ZSRR^{[12][13][14][15]}. Pierwsza poświęcona jest radzieckim naukowcom: Oldze Lepieszynskiej, Nikołajowi i Siergiejowi Wawiłowom, Andriejowi Tupolewowi, Michaiłowi Bachtinowi, Lwu Termenowi, Trofimowi Łysence, Grigorijowi Majranowskiemu, Ernstowi Krenkelowi, Lwu Landauowi, Władimirowi Diemichowowi, Michaiłowowi Kałasznikowowi, Andriejowi Sacharowowi. Ideą przewodnią autorów było zachowanie obiektywizmu i przedstawienie postaci odpowiednio do ich zasług i przewin. W drugiej książce autorzy skupili się na codziennym życiu mieszkańców ZSRR w okresie od lat 40. do połowy 90. XX wieku. Rosjoznawca Andrzej de Lazari, recenzując książkę Grażdanin N. N., scharakteryzował ją jako pracę popularnonaukową^[4]. Kolejna, trzecia książka autorów, Naznaczeni przez rewolucję bolszewików, to zbiór biogramów następujących postaci: Michaiła Tuchaczewskiego, Isaaka Babla, Anatolija Łunaczarskiego, Siergieja Prokofjewa, Aleksandra Kołczaka, Mariji Boczkariowej, Aleksandry Kołłontaj, Łarisy Rejsner i Mariny Cwietajewej^[16]. Czwarta publikacja – Inżynierowie Niepoległej opowiada o polskich inżynierach działających najpierw w Cesarstwie Rosyjskim, a mających swój udział w budowie niepodległego państwa polskiego^[17][18]. Zaprezentowano w tej publikacji postacie Marii Szymanowskiej, Alfonsa Poklewskiego-Koziełła, Stanisława Kierbedzia, Benedykta Dybowskiego, Michała Jankowskiego, Witolda Zglenickiego, Edwarda Piekarskiego i Wacława Sieroszewskiego. W 2017 roku książka autorstwa Goworskich Naukowcy spod czerwonej gwiazdy otrzymała Nagrodę internautów w konkursie na najlepszą popularnonaukową książkę 2016 roku „Mądra Książka”, organizowanym przez Fundację Euklidesa i Uniwersytet Jagielloński^[19]. Konspekt ich czwartej książki poświęconej Polakom na Wschodzie w latach 1830–1919 został nagrodzony stypendium twórczym na 2018 rok Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego^[20].

• Inżynierowie Niepodległej, PWN, Warszawa, 2018.
• Naznaczeni przez rewolucję bolszewików, Editio, Warszawa, 2017^[21].
• Grażdanin N.N., PWN, Warszawa 2017.
• Naukowcy spod czerwonej gwiazdy, PWN, Warszawa 2016.