Acrotholus

Acrotholus
Evans et al, 2013
Okres istnienia: santon PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 85.7/83.6 ↓ 85.7/83.6
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury ptasiomiedniczne
Infrarząd	pachycefalozaury
Rodzina	Pachycephalosauridae
Rodzaj	Acrotholus
Gatunki
Acrotholus audeti

Acrotholus – wymarły rodzaj dinozaura, pachycefalozaura z rodziny pachycefalozaurów^[1].

Nowy rodzaj dinozaura opisany został przez Evansa i innych w 2013. Autorzy ukuli jego nazwę rodzajową od słów akros oznaczającego najwyższy oraz tholos znaczącego kopułę. Odnieśli się w ten sposób do nadzwyczaj wysokiego, tworzącego kopułę sklepienia czaszki zwierzęcia. Pojedynczy umieszczony w rodzaju gatunek nosi epitet gatunkowi audeti, upamiętniając tym samym Roya Audeta, właściciela rancza, na terenie którego znaleziono skamieniałości^[1].

Evans i współpracownicy widzą w nim przykład, jak preferowanie przez zapis kopalny pozostałości dużych zwierząt może wpłynąć na niewłaściwe, zaniżone postrzeganie różnorodności mniejszych zwierząt. Acrotholus zaliczał się właśnie do tych mniejszych dinozaurów, do grupy pachycefalozaurów^[1], zamieszkujących zachodnią Amerykę Północną i Azję ptasiomiednicznych noszących kopuły na głowach^[2], żywiących się pokarmem roślinnym. Skamieniałości Acrotholus audeti znalezione zostały w południowej Albercie, pośród skał Ogniwa Deadhorse Coulee formacji Milk River, a więc w skałach datowanych na santon. Oznacza to, że był on wcześniejszy od wszystkich dotychczas znanych pewnych Pachycephalosauridae kontynentu północnoamerykańskiego, nawet od taksonów, u których nie zdążyła się jeszcze wytworzyć pełna kopuła. Prawdopodobnie jest starszy od wszystkich znanych przedstawicieli tej rodziny^[1], do zawodów stawać może wyłącznie poprzedni najstarszy przedstawiciel rodziny, azjatycki Amtocephale znaleziony na pustyni Gobi, pochodzący ze skał datowanych na późny santon, wbrew pozorom widziany przez odkrywców, Watabe i współpracowników, raczej jako takson zaawansowany ewolucyjnie, a nie bazalny^[3]. Także w pełni wykształcona kopuła Acrotholus nie wskazuje, by mógł to być bazalny przedstawiciel pachycefalozaurydów^[1].