Zatoka Commonwealthu

W dzisiejszym artykule chcemy porozmawiać o Zatoka Commonwealthu, temacie, który w ostatnim czasie wzbudził duże zainteresowanie w społeczeństwie. Zatoka Commonwealthu to problem, który wpływa na ludzi w każdym wieku, płci i na każdym poziomie społeczno-ekonomicznym, generując różne opinie i debaty na temat jego znaczenia i konsekwencji. W tym artykule przeanalizujemy najważniejsze aspekty Zatoka Commonwealthu, od jego początków do obecnej sytuacji, w celu przedstawienia szerokiej i pełnej wizji tego tematu, który przyciągnął uwagę tak wielu ludzi na całym świecie.

Zatoka Commonwealthu
Ilustracja
Commonwealth Bay, zdjęcie wykonane podczas Australasian Antarctic Expedition w 1912
Terytorium

 Antarktyka

Lokalizacja

Ocean Południowy

Położenie na mapie Antarktyki
Mapa konturowa Antarktyki, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Zatoka Commonwealthu”
Ziemia66°54′S 142°40′E/-66,900000 142,666667

Zatoka Commonwealthu (ang. Commonwealth Bay)[1] – zatoka między Point Alden a Cape Gray na Wybrzeżu Jerzego V w Antarktydzie Wschodniej.

Nazwa

Nazwa upamiętnia zjednoczenie Australii – powstanie Związku Australijskiego (ang. Commonwealth of Australia) – w 1901 roku[2].

Geografia

Zatoka między Point Alden a Cape Gray[2] na Wybrzeżu Jerzego V w Antarktydzie Wschodniej[3][a]. Ma ok. 48 km szerokości[2].

Zatoka jest znana z rekordowych w skali globu wiatrów katabatycznych – w 1995 roku automatyczna stacja meteorologiczna na Przylądku Denisona odnotowała wiatry katabatyczne wiejące z prędkością dochodzącą w porywach do 205 km/h[4]. Takie prędkości umożliwia szczególna topografia terenu, wytwarzając tzw. efekt dyszy (ang. funneling effect)[5]. Riffenburgh (2007) podaje, że prędkość porywów wiatru dochodzi tu do 322 km/h[6]. Mawson (1915) opisywał wiatry, których prędkość szacował na więcej niż 75 m/s (270 km/h)[4].

Zatoka nie jest normalnie pokryta lodem z uwagi na działalność wiatrów katabatycznych, które wypychają lód na otwarte wody[7]. W grudniu 2010 roku masywna góra lodowa B09B o powierzchni 100 km² utknęła na mieliźnie w zatoce, uniemożliwiając wędrówkę lodu na otwarte wody[7]. Spowodowało to powstanie trwałej pokrywy lodowej między górą a brzegiem o grubości 3 m[7]. Żyjąca tu kolonia pingwinów Adeli, zależna od dostępu do wód morskich, została odcięta od morza, co spowodowało drastyczny spadek jej liczebności[8]. Liczebność populacji wydrzyków antarktycznych pozostała stabilna[9].

Historia

 Osobny artykuł: Mawson’s Huts.

Zatoka została odkryta w 1912 roku podczas Australasian Antarctic Expedition, której liderem był Douglas Mawson (1911–1914)[2]. Główna baza wyprawy znajdowała się na Przylądku Denisona nad zatoką[6][10]. Do tej pory zachowały się zabudowania bazy Mawsona – Mawson’s Huts, które otrzymały status Szczególnie Chronionego Obszaru Antarktyki (ang. Antarctic Specially Protected Area, ASPA) – ASPA 162 Mawson’s Huts, Cape Denison, Commonwealth Bay, George V Land, East Antarctica[11].

Uwagi

  1. ↑ Douglas Mawson (1911–1914) początkowo uważał, że zatoka znajduje się na Ziemi Adeli, lecz po proklamacji Terre-Adélie przez Francję, tereny brytyjskiej Ziemi Adeli stały się częścią Ziemi Jerzego V, zob. Riffenburgh 2007 ↓, s. 51.

Przypisy

  1. ↑ KSNG 2006 ↓, s. 22.
  2. ↑ a b c d SCAR Composite Gazetteer of Antarctica and United States Gazetteer ↓.
  3. ↑ SCAR Composite Gazetteer of Antarctica and Australian Antarctic Gazetteer ↓.
  4. ↑ a b guinnessworldrecords.com ↓.
  5. ↑ Mills 2003 ↓, s. 727.
  6. ↑ a b Riffenburgh 2007 ↓, s. 264.
  7. ↑ a b c Wilson i in. 2016 ↓, s. 187.
  8. ↑ Wilson i in. 2016 ↓, s. 188.
  9. ↑ Wilson i in. 2016 ↓, s. 192.
  10. ↑ Mills 2003 ↓, s. 701.
  11. ↑ Antarctic Treaty Secretariat 2023 ↓.

Bibliografia