Zamek Odrzański

Motyw Zamek Odrzański to coś, co z biegiem czasu przykuło uwagę wielu osób. Niezależnie od tego, czy ze względu na swoje znaczenie w dzisiejszym społeczeństwie, wpływ na historię czy wpływ na codzienne życie ludzi, Zamek Odrzański jest tematem ciągłej debaty. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z Zamek Odrzański, od jego początków po dzisiejszą ewolucję. Przeanalizujemy jego znaczenie w różnych kontekstach i jego wpływ na życie ludzi, oferując pełną i szczegółową wizję, która pozwala nam zrozumieć jego znaczenie w dzisiejszym społeczeństwie.

Zamek Odrzański
(nieistniejący)
Ilustracja
Zamek Odrzański (Heinrich Kote, ok. 1620)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Grabowo pod Szczecinem

Zniszczono

1677

Położenie na mapie Szczecina
Mapa konturowa Szczecina, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Zamek Odrzański(nieistniejący)”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Zamek Odrzański(nieistniejący)”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Zamek Odrzański(nieistniejący)”
53,438156°N 14,575907°E/53,438156 14,575907
Zachowany ołtarz z kościoła Zamku Odrzańskiego (obecnie w Sownie)
Zachowana ambona z kościoła Zamku Odrzańskiego (obecnie w Sownie)

Zamek Odrzański (Oderburg, Aderburg) – niezachowana siedziba książąt Pomorza Zachodniego, w Grabowie (wówczas pod Szczecinem).

Historia

W 1360 książę Barnim III sprowadził kartuzów i ufundował im klasztor w podszczecińskiej wsi Grabowo[1]. W 1364 teren klasztoru został powiększony o ogrody odkupione od zakonu cysterek[2]. Liczne nadania, jakie na rzecz klasztoru czynili książęta pomorscy, pozwoliły zakonnikom wznieść okazałą siedzibę z bogatym wyposażeniem. W skład kompleksu klasztornego wchodziła trzynawowa, dwuwieżowa bazylika z wirydarzem otoczonym przez trzy skrzydła klasztorne[3]. W XVI w., w okresie reformacji kartuzi opuścili Szczecin, a posiadłości klasztorne przekształcone zostały w domenę książęcą. W połowie XVI w. książę Barnim XI postanowił przekształcić dawne zabudowania klasztorne w rezydencję książęcą. Decyzja ta spowodowana była poważnymi zniszczeniami Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie jakie powstały w wyniku pożaru w 1551[1]. Książę był także fundatorem wyposażenia kaplicy książęcej w Oderburgu, które dotrwało do naszych czasów i obecnie znajduje się w kościele w Sownie[1][4].

W 1612 na Zamku Odrzańskim książę szczeciński Filip II wydał wystawny bankiet na cześć króla czeskiego Macieja wybranego na cesarza[3][2].

W 1619 w lochach Oderburga osadzona została, posądzana o czary, pomorska szlachcianka Sydonia von Borck. Była tu również torturowana podczas toczącego się przeciw niej śledztwa[3][2].

W czasie wojny trzydziestoletniej, król szwedzki Gustaw II Adolf rezydował na Zamku Odrzańskim[2]. Po zakończeniu wojny trzydziestoletniej, władający ziemią szczecińską Szwedzi nie wykazywali żadnego zainteresowania Oderburgiem, który stopniowo popadał w ruinę. Część murów zamku została rozebrana w 1652[3]. Ostatecznie Oderburg został zburzony w 1677[2], podczas oblężenia Szczecina przez Brandenburczyków. Zachowały się ówcześnie tylko fundamenty i niewielkie fragmenty ścian[2]. Teren dawnego Zamku Odrzańskiego został w XIX w. gęsto zabudowany kamienicami. Zabudowa ta została niemal całkowicie zniszczona w czasie II wojny światowej[3].

W związku z brakiem jakichkolwiek pozostałości po Zamku Odrzańskim, jego dokładna lokalizacja nie jest obecnie znana. Najczęściej jest on sytuowany na wzniesieniu53°26′17,4″N 14°34′33,3″E/53,438156 14,575907, w okolicach bramy głównej dawnej Stoczni Szczecińskiej, w pobliżu ulic Łyskowskiego, Dubois i Firlika[2].

Opis

Zamek Odrzański składał się z tzw. „Dużego Domu” - będącego siedzibą księcia, kościoła oraz zabudowań gospodarczych: browaru, piekarni, stajni. Nad całością górowały trzy wieże[1]. Fasada zamku ozdobiona była marmurowymi figurami księcia Barnima XI i jego małżonki[1]. Zamek otaczały rozległe ogrody, w których hodowano zwierzęta (sarny, jelenie, kucyki)[1].

Wizerunki Zamku Odrzańskiego zachowały się na rysunkach Heinricha Kotego z ok. 1620.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Janina Kochanowska: Tajemnice Pomorza. Szczecin: Oficyna IN PLUS, 2004. ISBN 83-89402-09-2.
  2. ↑ a b c d e f g Tadeusz Białecki: Szczecin Stary i Nowy. Szczecin: Szczecińskie Towarzystwo Kultury, 1991, s. 104-110.
  3. ↑ a b c d e Tadeusz Białecki: Encyklopedia Szczecina tom I; hasło: Kościół i klasztor kartuzów. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 1999. ISBN 83-87341-45-2.
  4. ↑ Zapomniana przeszłość. Dziś dzielnica Drzetowo - Grabowo, dawniej Dolny Wik , Szczecin Nasze Miasto, 13 stycznia 2015 .
Zamki książąt pomorskich