Władysław Dobrowolski

Ten artykuł dotyczy majora. Zobacz też: inne osoby o tym imieniu i nazwisku.

Władysław Dobrowolski

kpt. Władysław Dobrowolski (przed 1929)
major piechoty
Data i miejsce urodzenia	2 stycznia 1896 Małobądz, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	23 lutego 1969 Warszawa
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	21 pułk piechoty
Stanowiska	dowódca batalionu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Władysław Dobrowolski

Data i miejsce urodzenia	2 stycznia 1896 Będzin
Data śmierci	25 lutego 1969
Dorobek medalowy
Szermierka Reprezentacja  Polska Igrzyska olimpijskie brąz Los Angeles 1932 szermierka (szabla drużynowo) Mistrzostwa świata brąz Warszawa 1934 szabla drużynowo Lekkoatletyka Mistrzostwa Polski złoto Warszawa 1922 skok w dal złoto Kraków 1925 skok w dal złoto Warszawa 1926 100 m złoto Warszawa 1926 200 m złoto Warszawa 1926 4 x 100 m złoto Warszawa 1927 100 m złoto Warszawa 1927 110 m ppł złoto Warszawa 1927 100 m złoto Warszawa 1927 4 x 100 m złoto Poznań 1929 4 x 100 m złoto Poznań 1929 Rzut oszczepem złoto Warszawa 1930 4 x 100 m srebro Kraków 1925 4 x 100 m srebro Poznań 1926 Pięciobój srebro Lwów 1926 Dziesięciobój srebro Warszawa 1928 Dziesięciobój srebro Bydgoszcz 1929 Pięciobój brąz Warszawa 1923 Rzut oszczepem brąz Kraków 1925 100 m

Władysław Dobrowolski^[a] (ur. 2 stycznia 1896 w Małobądzu, zm. 23 lutego 1969 w Warszawie) – major piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, lekkoatleta i szermierz, trener, działacz sportowy, brązowy medalista olimpijski w szermierce z Los Angeles.

Urodził się 2 stycznia 1896 w Małobądzu (obecnie część Będzina), w rodzinie Józefa, kowala, i Antoniny z Findzińskich^[2][3][4]. Uczęszczał do szkoły powszechnej w Będzinie. Ukończył sześć klas Szkoły Handlowej w Sosnowcu^[2]. W latach 1911–1914 pracował w Fabryce Kotłów Parowych, Maszyn i Konstrukcji Mostowych Wilhelma Fitznera i Konrada Gampera w Sosnowcu bez etatu, na zasadzie dniówkowej^[2]. Od 1912 działał w Związku Strzeleckim i PPS^[2].

5 stycznia 1915 wstąpił do I Brygady Legionów Polskich^[2]. 12 kwietnia tego roku został przydzielony do V batalionu^[2]. Dwukrotnie został ranny: 3 sierpnia 1915 pod Lubartowem i 4 lipca 1916 w bitwie pod Kostiuchnówką^[2]. 25 lipca 1917 w Lublinie został superarbitrowany i uznany za zdolnego do służby bez broni^[2]. Po zwolnieniu z Legionów działał w Polskiej Organizacji Wojskowej w Sosnowcu i Lubartowie^[2].

Od listopada 1918 służył w Milicji Ludowej w Płocku na stanowisku adiutanta komendy okręgowej^[2]. Od czerwca 1919 w Wojsku Polskim, przydzielony został do batalionu zapasowego 6 pułku piechoty Legionów w Płocku na stanowisko młodszego oficera^[2]. W styczniu 1920 został przeniesiony do Centralnego Obozu Szkół Podoficerskich Artylerii w Toruniu. W czasie wojny z bolszewikami został skierowany na front na czele spieszonej baterii^[3].

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku jako oficer zawodowy i kontynuował służbę w 6 pp Leg. w Wilnie, w którym był kierownikiem sportowym^[5][6][7][8]. W czerwcu 1921 był przydzielony z macierzystego pułku do Oddziału III Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie^[9]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 1208. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[10][11]. W tym samym roku w Wilnie ukończył kursy maturalne i zdał egzamin dojrzałości. 1 grudnia 1924 prezydent RP nadał mu stopień kapitana z dniem 15 sierpnia 1924 i 476. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[12][13]. Ukończył następnie IV Oficerski Kurs Wychowania Fizycznego w Centralnej Wojskowej Szkole Gimnastyki i Sportów w Poznaniu (1925) i roczny Kurs Szermierczy 1925/26^[14]. Po ukończeniu kursów pozostał w szkole (od 1929 Centralny Instytut Wychowania Fizycznego w Warszawie) na stanowisku dowódcy kompanii oficerskiej oraz wykładowcy teorii sportu i instruktora gimnastyki, lekkiej atletyki, szermierki, walki bagnetem, a także gier ruchowych i sportowych^[15][16]. Publikował artykuły o zaprawie lekkoatletycznej, o grach sportowych i kursach przedolimpijskich w „Żołnierzu Wielkopolskim”, „Junaku” i „Stadionie”^[17]. W Polskim Radiu prowadził gimnastykę poranną (1932–39) i jako prezes kierował pracami warszawskiego AZS (1929–1930)^[18]. Był też członkiem zarządu PZLA.

Jako lekkoatleta – sprinter i wieloboista reprezentował barwy: Strzelca Wilno, 6 pp Legionów Wilno, Wilii Wilno i AZS Warszawa. Startował na igrzyskach olimpijskich w Paryżu (1924), odpadając w eliminacjach do biegu na 100 m. 15-krotny rekordzista Polski i 11-krotny mistrz Polski w konkurencjach lekkoatletycznych (100 m, 200 m, 110 m pł, rzut oszczepem, skok w dal, sztafeta 4 x 100 m i pięciobój)^[19][20]. W 1928 w zawodach o mistrzostwo Armii zajął pierwsze miejsce w biegu na 110 m i drugie w biegu na 100 m^[19].

W marcu 1932 został przeniesiony do 21 pułku piechoty w Warszawie^[21][22]. W wieku 35 lat zaczął uprawiać szermierkę, reprezentując barwy AZS i Legii Warszawa (startował do 54 roku życia)^[3]. W 1932 wystąpił na igrzyskach olimpijskich w Los Angeles, gdzie razem z kolegami z reprezentacji zdobył brązowy medal^[23][20]. Dwa lata później zdobył drużynowo brązowy medal na mistrzostwach świata w Warszawie^[24]. Brał też udział w igrzyskach olimpijskich w Berlinie w 1936, gdzie Polacy zajęli czwarte miejsce w szabli drużynowej^[25]. W turnieju indywidualnym odpadł w ćwierćfinałach^[26]. Na stopień majora został awansowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 41. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[27][28]. W marcu 1939 w dalszym ciągu pełnił służbę w 21 pp na stanowisku dowódcy I batalionu^[29]. Został powołany do polskiej kadry na Letnie Igrzyska Olimpijskie 1940^[30]. Ślubowanie złożył 16 maja 1939 w Warszawie, a przed ceremonią poprowadził defiladę zawodników^[30]. Był jedynym olimpijczykiem okresu międzywojennego, który uczestniczył w igrzyskach olimpijskich w dwóch różnych dyscyplinach sportu^[20].

W kampanii wrześniowej 1939 dowodził I batalionem 21 pułku piechoty. Walczył w bitwie pod Mławą, w obronie Modlina, a następnie w obronie Warszawy^[31]. Po kapitulacji stolicy w niewoli niemieckiej, m.in. w Oflagu X B Nienburg, Oflagu X A/Z Itzehoe, Stalagu X B Sandbostel, Oflagu X C Lubeka i od 17 września 1942 w Oflagu VI B Dössel (numer jeńca 75032)^[32][20]. Tam organizował gimnastykę i zajęcia sportowe dla jeńców^[33][20].

Po wojnie m.in. dyrektor Państwowych Uzdrowisk w Szklarskiej Porębie i Karpaczu, kierownik ośrodka szermierczego CRZZ, od 1957 trener w klubach RKS Marymont (wychowawca m.in. Ryszarda Parulskiego i Witolda Woydy) i Skra Warszawa^[3]. W 1957 został pierwszym prezesem Polskiego Związku Sportów Saneczkowych^[3]. Autor wielu podręczników sportowych^[3]. Zmarł 23 lutego 1969 w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B 18, rząd 2, miejsce 8)^[34][35][36].

Od 2 kwietnia 1921 był żonaty z Haliną Janiną Górecką (1899–1975), z którą miał córkę Annę Krystynę po mężu Dzieciuchowicz (1922–2008) i syna Jerzego (1930–1987), aktora i reżysera^[34].

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari – 29 września 1939 przez dowódcę Armii „Warszawa”, gen. dyw. Juliusza Rómmla „w uznaniu zasług i wykazane męstwo i ofiarność w czasie walk z Niemcami”^[37]
• Krzyż Niepodległości – 9 stycznia 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[38]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski^[36]
• Krzyż Walecznych^[5]
• Srebrny Krzyż Zasługi – 10 listopada 1928^[39]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Państwowa Odznaka Sportowa^[40]
• Węgierski Krzyż Zasługi IV klasy – 1933^[41]

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. .
• Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Ludwik Głowacki: Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939. Wyd. 5. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1985. ISBN 83-11-07109-8.
• Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938.
• Alojzy Pawełek: Centralna Wojskowa Szkoła Gimnastyki i Sportów w Poznaniu 1921-1929. Poznań: Główna Księgarnia Wojskowa, 1929.
• Juliusz Rómmel: Za honor i ojczyznę. Wspomnienia dowódcy armii „Łódź” i „Warszawa”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry”, 1958.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon, 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Monika Sobczak. Aktywność gimnastyków w Oflagu VI B Dössel na podstawie relacji por. Zdzisława Kuscha „Gimnastyka na drążku”. „Łambinowicki Rocznik Muzealny”. 44, 2021. Opole. 
• Renata Urban. Polscy olimpijczycy w niemieckich obozach jenieckich. „Łambinowicki Rocznik Muzealny”. 44, 2021. Opole. 

• Władysław Dobrowolski biographical information. olympedia.org. . (ang.).