Ustrój polityczny Galicji

Dzisiaj porozmawiamy o Ustrój polityczny Galicji, temacie, który wzbudził duże zainteresowanie w dzisiejszym społeczeństwie. Ustrój polityczny Galicji stał się powracającym tematem rozmów w różnych dziedzinach, od polityki po rozrywkę, w tym kulturę i naukę. Znaczenie Ustrój polityczny Galicji nie ogranicza się do pojedynczego miejsca lub momentu, ale przekracza granice i czasy. Jego wpływ i znaczenie były przedmiotem debaty i refleksji zarówno ekspertów, jak i zwykłych obywateli. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z Ustrój polityczny Galicji, aby lepiej zrozumieć jego znaczenie i wpływ na nasze społeczeństwo.

Ustrój polityczny Galicji w dobie autonomii – ustrój oparty na dyplomie październikowym z 20 października 1860 r. oraz na patencie lutowym z 26 lutego 1861 r.

W Galicji panował rozdział systemów władz na:

Władze rządowe

  • Król Galicji w unii personalnej z Austrią (Cesarstwem Austriackim) – stał na czele władz rządowych.
  • Minister do spraw Galicji i „minister bez teki” – od 1871 r. stała funkcja w Wiedniu. Pierwszym ministrem był Kazimierz Grocholski.
  • Centralnym urzędem administracji rządowej w Galicji było Namiestnictwo Galicji funkcjonujące w latach 1849–1918. Było one kontynuacją działającego wcześniej w latach 1772–1850 Gubernium Lwowskiego. Urząd ten był kierowany przez mianowanego i odwoływanego przez cesarza Namiestnika który kierował administracją krajową, w imieniu rządu miał inicjatywę ustawodawczą; przedkładał także monarsze uchwały Sejmu Krajowego do zatwierdzenia, formułując opinię. Podlegali mu starostowie (działali na szczeblu powiatu) oraz dyrektorzy policji we Lwowie i Krakowie Siedzibą namiestnictwa był Lwów.

Władze autonomiczne

przed lokalem wyborczym na krakowskim Kazimierzu podczas wyborów w 1907

Centralną instytucją władz autonomicznych w Galicji był Sejm Krajowy z siedzibą we Lwowie. W jego skład wchodzili wiryliści:

oraz posłowie z wyboru, wybierani w systemie kurialnym w kuriach:

  • wielkiej własności ziemskiej,
  • izb przemysłowo-handlowych,
  • miast największych,
  • gmin miejskich i wiejskich.

Do kompetencji Sejmu Krajowego należało ustawodawstwo krajowe. Od 1867 r. istniało domniemanie kompetencji na rzecz sejmów krajowych – ustawy jednak wymagały sankcji cesarskiej. Inicjatywę ustawodawczą mieli: rząd (namiestnik), Wydział Krajowy, komisje sejmowe oraz co najmniej 15 posłów. Do 1871 r. przysługiwało Sejmowi Krajowemu prawo desygnowania posłów do Rady Państwa (izby niższej parlamentu wiedeńskiego).

Wydział Krajowy – organ wykonawczy Sejmu Krajowego. Przygotowywał projekty ustaw sejmowych, reprezentował kraj przed rządem austriackim, zajmował się polityką zagraniczną i sprawował kontrolę nad samorządem terytorialnym. Jego kadencja trwała 6 lat. W jego skład wchodziło 3 członków wybranych przez Sejm Krajowy i 3 członków wybranych przez kurie. Przewodniczył mu marszałek krajowy.

Rada Szkolna Krajowa – na jej czele stał z urzędu namiestnik, zastępowany z reguły przez wiceprezesa Rady. W skład Rady wchodzili członkowie mianowani przez cesarza, 5 duchownych różnych wyznań, reprezentanci Wydziału Krajowego i rad miejskich Lwowa i Krakowa. Kierowała sprawami szkolnictwa (poza uniwersytetami, które podlegały bezpośrednio Ministerstwu Oświaty w Wiedniu).

Bibliografia