Uskorienije

W tym artykule omówimy Uskorienije, temat, który wywołał zainteresowanie i dyskusję w różnych obszarach. Uskorienije to temat, który przykuł uwagę zarówno ekspertów, jak i hobbystów, oferując różne podejścia i perspektywy warte poznania. Na przestrzeni historii Uskorienije wywarł znaczący wpływ na społeczeństwo, kulturę i życie codzienne, prowokując debaty i refleksje, które pozostają aktualne także dzisiaj. W tym artykule zagłębimy się w świat Uskorienije, aby lepiej zrozumieć jego znaczenie i wpływ w różnych kontekstach.

Michaił Gorbaczow, autor uskorienija

Uskorienije (ros. ускорение, „przyspieszenie”) – nazwa reform w gospodarce Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich przeprowadzonych w latach 1985–1987. Uskorienije wraz z pieriestrojką (przebudową) i głasnostią (jawnością) były programami zmian w polityce gospodarczo-społecznej ZSRR, przeprowadzanymi przez Sekretarza Generalnego KC KPZR Michaiła Gorbaczowa.

Cele

Uskorienije miało na celu uzdrowienie systemu komunistycznego w ZSRR poprzez nadanie ustroju socjalistycznemu nowoczesnej formy w sferze życia społecznego, utrzymanie pozycji supermocarstwa i wyjścia z kryzysu gospodarczego[1][2]. Osiągnięcie tych założeń miało być możliwe za sprawą wzmocnienia dyscypliny i kontroli procesów wytwórczych, ograniczenie biurokracji i poprawę organizacji w zakładach produkcyjnych. Według Gorbaczowa zniesienie ograniczeń miało uwolnić „pełny potencjał socjalizmu”[3].

Przebieg zmian w gospodarce ZSRR

Uskorienije realizowano w latach 1985–1987[4]. Początkowo stanowiło jedyną zasadniczą strategię, która miała umożliwić Związkowi Radzieckiemu dogonienie Zachodu, podczas gdy pieriestrojka i głasnost były strategiami pomocniczymi, umożliwiającymi szybsze wdrożenie uskorienija[5].

Uskorienije kładło nacisk na zwiększenie wzrostu gospodarczego ZSRR. Było to konieczne ze względu na postępującą degradację gospodarki. Zgodnie z programem przyspieszenia między innymi zmniejszono inwestycje w przemyśle zbrojeniowym na odnowienie parku maszynowego w ZSRR. Warunkiem sukcesu było osiągnięcie kompromisu ze Stanami Zjednoczonymi w sprawie rozbrojenia (zakończona sukcesem) oraz znalezienie źródeł finansowania reformy (zakończona niepowodzeniem). Możliwość pozyskania przez ZSRR środków finansowych ograniczył spadek światowych cen surowców energetycznych w 1986 roku[4].

Skutki

Uskorienije nie przyniosło zamierzonych efektów między innymi w wyniku niedostosowania się urzędników do nowych zaleceń[1]. Trzy reformy Gorbaczowa, choć nie dotyczyły bezpośrednio polityki narodowościowej Związku Radzieckiego, miały wpływ na ujawnienie się konfliktów etnicznych (między innymi w Górskim Karabachu)[6].

W innych krajach bloku wschodniego wdrażano reformy wzorowane na uskorieniju, pieriestrojce i głasnosti[2].

Przypisy

  1. ↑ a b Wojciech Stankiewicz: Konsekwencje zmian polityczno-ekonomicznychw Rosji po upadku komunizmu. Uniwersytet Warmiñsko-Mazurski. s. 103. .
  2. ↑ a b Konrad Białecki: Dlaczego zgasło „Słońce Karpat”, czyli rumuńska droga od socjalizmu. IPN Poznań, 2009. .
  3. ↑ Rafał Czachor: Rosyjski ruch dysydencki i protopartie polityczne w okresie pierestrojki i głasnosti. cejsh.icm.edu.pl, 2013. .
  4. ↑ a b Adam Bartnicki. Michaił Gorbaczow – prezydent upadającego państwa. „Miscellanea Historico-Iuridica”. VII, s. 196-197. Uniwersytet w Białymstoku. 
  5. ↑ Rozmowa z dr Konradem Świdrem o Pokojowej Nagrodzie Nobla z 1990 r.. otokoclub.pl, 2010-01-09. .
  6. ↑ Natalia Magdalena Konarzewska: Geneza, przebieg i konsekwencje konfliktu w Górskim Karabachu. Uniwersytet Warszawski, 2010. s. 28. .
Upadek komunizmu w Europie
Polska
Węgry
Czechosłowacja
NRD
Rumunia
Bułgaria
Jugosławia
Albania
ZSRR
Kraje bałtyckie
Pozostały obszar