Układ podwójny kontaktowy

W dzisiejszym świecie Układ podwójny kontaktowy stał się tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu szerokiego grona ludzi. Od wpływu na społeczeństwo po wpływ na kulturę popularną, Układ podwójny kontaktowy przykuł uwagę wielu osób i wywołał pełne pasji debaty w różnych obszarach. W tym artykule kompleksowo zbadamy różne aspekty Układ podwójny kontaktowy, analizując jego ewolucję w czasie, jego znaczenie dzisiaj i możliwe konsekwencje dla przyszłości. Dodatkowo przeanalizujemy różne perspektywy i opinie na temat Układ podwójny kontaktowy, aby zaoferować naszym czytelnikom pełny i zrównoważony pogląd na ten fascynujący temat.

Wyobrażenie układu kontaktowego VFTS 352

Układ kontaktowy – ciasny układ podwójny gwiazd, krążących na tyle blisko, że całkowicie wypełniają one swoje powierzchnie Roche'a[1]. Układ podwójny, w którym gwiazdy dzielą otoczkę, może być również nazywany układem nadkontaktowym[2]. Termin „kontaktowy układ podwójny” został wprowadzony przez astronoma Gerarda Kuipera w 1941 roku[3].

Siły pływowe powodują znaczne zniekształcenie obu gwiazd. Ich zewnętrzne warstwy stykają się w okolicy punktu Lagrange'a L1, co sprawia, że następuje między nimi stała wymiana materii.

Pewną zagadką jest powstawanie tak ciasnych układów podwójnych. Uważa się, że wiele spośród nich to w rzeczywistości układy wielokrotne, w których oddziaływanie trzeciego towarzysza prowadzi do zbliżenia pozostałych dwóch gwiazd.

Prawie wszystkie znane układy kontaktowe są jednocześnie układami zaćmieniowymi[4]. Są one znane także jako zmienne typu W Ursae Majoris (po pierwszej odkrytej tego typu gwieździe W Ursae Majoris)[5].

Szybkość transferu energii między gwiazdami zależy od ich stosunku mas oraz stosunku jasności. W przypadkach, gdy gwiazdy pozostają w kontakcie geometrycznym, ale kontakt termiczny jest słaby, mogą występować znaczne różnice w ich temperaturach[6].

Układ podwójny kontaktowy bywa mylony z układem podwójnym ze wspólną otoczką. Różnica polega na tym, że układ podwójny kontaktowy jest stabilną konfiguracją dwóch gwiazd z okresem życia wynoszącym miliony lub nawet miliardy lat, a układ podwójny ze wspólną otoczką jest krótkotrwałą fazą ewolucji niektórych układów podwójnych, która trwa mniej niż tysiąc lat[7].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Neil F. Comins, William J. Kaufmann: Discovering the Universe. s. 403.
  2. ↑ David Darling, binary star , www.daviddarling.info .
  3. ↑ Gerard Kuiper, On the Interpretation of β Lyrae and Other Close Binaries, Astrophysical Journal, 1941 (ang.).
  4. ↑ Jean Louis Tassoul: Stellar Rotation. s. 231.
  5. ↑ James Mullaney: Double And Multiple Stars And How to Observe Them. s. 19.
  6. ↑ Sz Csizmadia, P. Klagyivik, On the properties of contact binary stars, „Astronomy & Astrophysics”, 426 (3), 2004, s. 1001–1005, DOI: 10.1051/0004-6361:20040430, ISSN 0004-6361 (ang.).
  7. ↑ Ulrich Kolb: Extreme Environment Astrophysics. s. 57-58.

Bibliografia

  • Ulrich Kolb: Extreme Environment Astrophysics. Milton Keynes: Open University, 2010. ISBN 978-0-521-18785-5.
  • Neil F. Comins, William J. Kaufmann: Discovering the Universe. New York: W.H. Freeman, 2012. ISBN 978-1-4292-5520-2.
  • Jean Louis Tassoul: Stellar Rotation. Cambridge, U.K. ; New York: Cambridge University Press, 2000. ISBN 0-521-77218-4.
  • James Mullaney: Double And Multiple Stars And How to Observe Them. New York: Springer, 2005. ISBN 1-85233-751-6.