Torpor

Wygląd przypnij ukryj Niektóre gatunki nietoperzy codziennie zapadają w stan torporu

Torpor – stan kontrolowanego obniżenia temperatury ciała przez zwierzęta stałocieplne. Wraz z obniżeniem temperatury ciała spowalniana jest praca serca oraz większość innych czynności fizjologicznych. Mianem torporu określa się zazwyczaj krótkotrwałe okresy obniżenia temperatury ciała, trwające od kilku godzin do kilku dni.

Dłuższe okresy odrętwienia zimą nazywane są hibernacją, a latem – estywacją. Torpor charakteryzuje się mniejszym stopniem spowolnienia metabolizmu, niż ma to miejsce w stanie hibernacji lub estywacji.

W stan torporu zapadają nietoperze oraz małe ptaki, takie jak kolibry i jerzykowe. Zazwyczaj zwierzęta te utrzymują normalną temperaturę ciała w porze dobowej aktywności, a w pozostałym okresie doby obniżają swoją temperaturę, oszczędzając w ten sposób energię, która normalnie zostałaby zużyta na utrzymanie wysokiej temperatury ciała. Taki stan odrętwienia może przeciągnąć się do kilku dni, jeżeli w tym czasie nie ma sprzyjających warunków do normalnej aktywności, np. silne opady deszczu uniemożliwiające żerowanie.

Torpor jest niezwykle skuteczną strategią przetrwania dla małych endotermicznych zwierząt. Zaobserwowano, że małe ssaki stosują go po pożarach buszu.

Kiedyś uważano, że występuje tylko u ptaków i ssaków na półkuli północnej, gdzie zimy są bardziej dotkliwe, teraz wiadomo, że torpor jest powszechny u małych ssaków australijskich, a także został zaobserwowany u wielu małych gatunków australijskich ptaków.

Zobacz też

• diapauza
• hibernacja naturalna i sen zimowy
• estywacja – sen letni
• stupor

Przypisy

1. ↑ a b c EwaE. Sołtys EwaE., AgnieszkaA. Nawrot AgnieszkaA., Encyklopedia - biologia, Kraków: Wydawnictwo Greg, 2007, ISBN 978-83-7327-756-4, OCLC 749598940  .brak strony (książka)
2. ↑ ClareC. Stawski ClareC. i inni, The importance of mammalian torpor for survival in a post-fire landscape, „Biology Letters”, 11 (6), 2015, s. 20150134, DOI: 10.1098/rsbl.2015.0134, PMID: 26063748, PMCID: PMC4528463  .
3. ↑ Torpor: a neat survival trick once thought rare in Australian animals is actually widespread , phys.org   (ang.).

Bibliografia

• Encyklopedia Biologia. Greg, 2008. ISBN 978-83-7327-756-4.brak strony w książce

Kontrola autorytatywna (stan fizjologiczny):

• GND: 4546164-8

Encyklopedia internetowa:

• Britannica: science/torpor