Dziś Tonika pozostaje tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu wielu ludzi na całym świecie. Niezależnie od tego, czy ze względu na swój wpływ na społeczeństwo, znaczenie w historii, wpływ na kulturę czy znaczenie dzisiaj, Tonika nadal jest przedmiotem analiz, debat i refleksji. Przez lata Tonika był szeroko badany i pisany na jego temat, oferując różne perspektywy i podejścia umożliwiające lepsze zrozumienie jego znaczenia i zakresu. W tym artykule zbadamy niektóre z najważniejszych aspektów Tonika i zastanowimy się nad jego znaczeniem w naszym codziennym życiu.
Tonika, akord toniczny, centrum tonalne, ośrodek/punkt ciążenia tonalnego (fr. tonique; często oznaczana symbolem T) – z punktu widzenia harmonii jedna z trzech funkcji głównych systemu dur-moll (obok dominanty oraz subdominanty). Toniką bywa nazywany także pierwszy stopień skali durowej lub mollowej, będący prymą toniki w rozumieniu funkcyjnym.
Od nazwy dźwięku tonicznego bierze nazwę gama, zbudowana na tym dźwięku (np. jeśli za tonikę obrano dźwięk g, otrzymuje się gamę G-dur lub g-moll, w zależności od użytej do jej konstrukcji skali).
Tonika najczęściej rozpoczyna i kończy melodię.
Akord toniczny zbudowany jest na pierwszym stopniu skali i zazwyczaj stosowany jest w swej pierwotnej postaci, tj. jako trójdźwięk. Aby zapewnić mu lepszą łączliwość[1] z akordem subdominantowym, dodaje się do niego najczęściej 7 lub 7 i 9. Zdarzają się również alteracje akordu tonicznego (np. 1<, 5>, 5<).
W odróżnieniu od dominanty i subdominanty, tonika rozładowuje napięcie tonalne. Występuje często na końcu kadencji, zawsze zaś na końcu utworu muzycznego utrzymanego w systemie dur-moll (istnieją nieliczne wyjątki od tej reguły, np. poemat symfoniczny Tako rzecze Zaratustra Richarda Straussa[2]).
Jako pierwszy pojęcie toniki do terminologii muzycznej wprowadził Jean-Philippe Rameau w swym Traktacie o harmonii wydanym w 1722 roku.