Teodor Hieronim Lubomirski

Ten artykuł dotyczy cześnika koronnego. Zobacz też: Inne osoby o tym imieniu i nazwisku.

Teodor Hieronim Lubomirski

Szreniawa bez Krzyża
Rodzina	Lubomirscy herbu Drużyna
Data urodzenia	1720
Data i miejsce śmierci	20 kwietnia 1761 Rzeszów
Ojciec	Jerzy Ignacy Lubomirski
Matka	Marianna Bielińska
Żona	Eleonora Małachowska
Odznaczenia

Teodor Hieronim Kazimierz Lubomirski (ur. 1720, zm. 20 kwietnia 1761 w Rzeszowie^[1]) – polski książę, syn Jerzego Ignacego Lubomirskiego z pierwszego małżeństwa. Żonaty z Eleonorą Małachowską.

Pobierał nauki w rzeszowskim kolegium u miejscowych pijarów, językiem wykładowym była łacina. Program nauki opierał się na utworach autorów klasycznych takich jak: Cyceron, Owidiusz, Tacyt i Horacy. Uwagę przykładano także do kształcenia z zakresu matematyki, śpiewu i teologii oraz geografii. Po ukończeniu kolegium, wyjechał na studia za granicą do Rzymu, Paryża i Drezna. Do kraju wrócił w połowie 1747 roku^[2].

Ojciec widział w swoim najstarszym synu nie tylko dziedzica dóbr rodowych, ale także kolejnego przedstawiciela rodu, który na trwałe zapisze się na kartach historii. Lubomirski nie miał jednak predyspozycji na wybitnego polityka. W sprawach publicznych charakteryzował się biernością. Tylko wstawiennictwu i autorytetowi ojca udało mu się uzyskać godności i urzędy^[2].

Cześnik wielki koronny w 1759 roku, generał lejtnant wojsk koronnych w 1753 roku, generał major kawalerii koronnej od 1752 roku^[3], szef regimentu gwardii konnej w latach 1753–1761, pułkownik gwardii koronnej w 1749 roku, starosta bohusławski. W 1760 odznaczony orderem Orła Białego^[3].

Jego żoną została kanclerzanka wielka koronna Eleonora Małachowska, wdowa po staroście parczewskim Józefie Lipskim. Uroczystości ślubne odbyły się pod koniec lutego 1753 roku w Końskich. Dwa miesiące później młoda para zjawiła się w Rzeszowie, gdzie została powitana salwami z armatnich dział. Małżeństwo nie było jednak szczęśliwe. Z pięciorga dzieci (trzy córki i dwóch synów) żadne nie osiągnęło dojrzałości^[2].

W 1753 roku w wyniku podziału ordynacji ostrogoskiej (tzw. umowa kolbuszowska), wszedł w posiadanie pięciu miasteczek i 92 wsi. Dodatkowo przypadły mu w udziale dobra cudnowskie, januszpolskie i krasnopolskie. Dzięki temu stał się jednym z najbogatszych magnatów w kraju^[2].

Po śmierci ojca w 1753, właściciel majątku Lubomirskich linii rzeszowsko-rozwadowskiej. Podział dóbr po Jerzym Ignacym między spadkobiercami zakończył się w 1754 r. Rzeszów i kilka wsi otrzymał Teodor Hieronim, a resztę majątku podzielono między jego przyrodnich braci. Ze względu na fakt, iż spadkobiercy byli nieletni, ich dobrami zarządzała ich matka Joanna ze Steinów^[4].

Zmarł 20 kwietnia 1761, dwa tygodnie po śmierci żony. Zgodnie z ostatnią wolą serce Teodora Hieronima zostało złożone w kościele pijarów^[2]. Pochowany został w rodzinnej krypcie w Rozwadowie^[5].

Po śmierci żony w Rzeszowie pojawiły się głosy, że cierpienia jakie go spotkały, stanowiły karę za to, że nie doprowadził on do ukoronowania figury Matki Bożej Rzeszowskiej, pomimo że papież Benedykt XIV już w 1754 roku poświęcił korony. Brak koronacji dziwił również mieszkańców że jeszcze w 1739 roku, kiedy to młody Lubomirski obłożnie zachorował, za swoje wyleczenie dziękował właśnie Matce Bożej. Marek Czarnota w legendzie O Lubomirskich - synu i ojcu przytacza fragment tekstu jego autorstwa:

Ja, Teodor Lubomirski, będąc z woli Boga ciężką i prawie śmiertelną złożony chorobą, za ofiarowaniem się do obrazu Najświętszej Maryi panny w kościele ww. oo. Bernardynów Konwentu rzeszowskiego cudami wsławionego, za przyczyną tejże Najświętszej Panny, przez mszę świętą za mnie odprawioną, przyszedłem do pierwszego zdrowia dnia 13 Maja^[2].

• ks. Wilhelm Gaj - Piotrowski. Lubomirscy rodowej linii rzeszowsko- rozwadowskiej. Wyd. Muzeum Regionalne w Stalowej Woli ,2002. ISBN 83-911733-2-1, 83-911733-8-0

• Poczet szlachty galicyjskiej i bukowińskiej, Lwów, 1857, reprint: KAW, Kraków, 1988. TIN: T03125411