Stefan Pająk

W tym artykule zostanie poruszony temat Stefan Pająk, który był przedmiotem zainteresowania i dyskusji w różnych obszarach. Stefan Pająk jest dziś tematem niezwykle aktualnym, ponieważ ma znaczący wpływ na społeczeństwo, kulturę i życie codzienne. W całej historii Stefan Pająk odegrał fundamentalną rolę w ewolucji różnych dyscyplin i wyznaczył ważne kamienie milowe w rozwoju człowieka. Dlatego niezwykle ważne jest, aby zagłębić się w jego najważniejsze aspekty, przeanalizować jego wpływ w różnych kontekstach i zbadać przyszłe perspektywy wynikające z jego badań. W tym sensie artykuł ten ma na celu przedstawienie kompleksowej i aktualnej wizji Stefan Pająk, aby przyczynić się do zrozumienia i refleksji na temat jego znaczenia we współczesnym świecie.

Stefan Pająk
podporucznik lekarz podporucznik lekarz
Data i miejsce urodzenia

2 września 1894
Zwoleń

Data i miejsce śmierci

między 20 a 22 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1918–1940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

5 Pułk Ułanów Zasławskich
3 Dywizjon Artylerii Konnej

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Późniejsza praca

lekarz

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939

Stefan Pająk (ur. 2 września 1894 w Zwoleniu, zm. między 20 a 22 kwietnia[1] 1940 w Katyniu) – polski lekarz internista[2], podporucznik rezerwy Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Walecznych, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Był synem Jana i Marii z Sieków[3]. Lekarz, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego (1927)[3]. W Wojsku Polskim od 1918. Służył w 5 pułku ułanów, w 1920 w 3 dywizjonie artylerii konnej. Od 1921 w rezerwie. Ćwiczenia odbywał w 8 pułku strzelców konnych i w 16 pułku artylerii polowej. Jako podchorąży korpusu oficerów sanitarnych (grupa podlekarzy) został mianowany rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej 1 lipca 1925 podporucznikiem sanitarnym ze starszeństwem z dniem awansu i 22 lokatą[4]. Został wcielony do 8 batalionu sanitarnego[5]. Po uzyskaniu dyplomu lekarza (1925) został kierownikiem Ubezpieczalni Społecznej w Mirkowie. Wraz z żoną, również lekarzem, leczył mieszkańców Mirkowa, Porąbki i okolicznych wsi[6]. W 1934, jako oficer rezerwy posiadał przydział w rezerwie do Kadry zapasowej 8 Szpitala Okręgowego i pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Pomimo tego, że dyplom lekarza otrzymał w 1925, nadal pozostawał w grupie podlekarzy korpusu oficerów sanitarnych[7]. W 1936 był lekarzem naczelnym Podobwodu nr 5 w Jeziornie Obwodu Leczniczego nr 5 (zamiejskiego) Ubezpieczalni Społecznej w Warszawie[8].

Podczas kampanii wrześniowej 1939 zmobilizowany. Otrzymał przydział do szpitala w Płocku. 5 września opuszcza Klarysew, by stawić się w jednostce[9]. Po agresji ZSRR na Polskę (17 września 1939) dostał się do niewoli sowieckiej. Według stanu z kwietnia 1940 był jeńcem obozu w Kozielsku[1]. Między 19 a 21 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[1] – lista wywózkowa 036/2 z 16 kwietnia 1940[1][3], pozycja 90, nr akt 2374[10]. Został zamordowany między 20 a 22 kwietnia 1940 w lesie katyńskim[1] przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Ofiary tej zbrodni grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[11][12]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[13][14]. W 1943 jego ciało zostało zidentyfikowane w toku ekshumacji nadzorowanych przez Niemców[15] pod numerem 3844[16][17][1][3][18] (raport dzienny z 2 czerwca 1943)[1]. Przy jego szczątkach znaleziono: pozwolenie na broń, kartę łowiecką, list oraz zaświadczenie[19][20][21]. Figuruje na liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 03844[19]. Znajduje się na liście ofiar opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 190 oraz Nowym Kurierze Warszawskim nr 177.

Życie prywatne

Był żonaty z Jadwigą Łazewicz (ur. 1902), lekarzem położnikiem[22], miał syna[1]. Mieszkał we własnej willi w Klarysewie[6][1].

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień porucznika[24]. Awans został ogłoszony 10 listopada 2007[25] w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Jest jednym z kilkuset lekarzy pochowanych na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu i upamiętnia go tabliczka epitafijna nr 2718[26].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 572.
  2. ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 185.
  3. ↑ a b c d e Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 460.
  4. ↑ „Dziennik Personalny” (R.6, nr 104), Warszawa, 13 października 1925, s. 561.
  5. ↑ „Dziennik Personalny” (R.6, nr 133), Warszawa, 18 grudnia 1925, s. 726.
  6. ↑ a b Witold Rawski, Jest w Konstancinie taki głaz ..., „Znad Jeziorki. Miniatury historyczne” (nr 9), Skolimów 2019, s. 3.
  7. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 229, 788.
  8. ↑ Konopka 1936 ↓, s. 303, 345, 1211.
  9. ↑ Konstancin w moich wspomnieniach - To już wojna , Stacja Południe, 26 marca 2018 (pol.).
  10. ↑ J. Tucholski, op cit, s. 691.
  11. ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl , polskieradio.pl (pol.).
  12. ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
  13. ↑ Historia Zbrodni Katynskiej (pol.).
  14. ↑ Pierwsze ekshumacje w Katyniu. "Wszystko było przesiąknięte zapachem śmierci" - Historia , www.polskieradio.pl (pol.).
  15. ↑ Instytut Pamięci Narodowej - Kraków, Niemcy w Katyniu w 1943 roku, „Instytut Pamięci Narodowej - Kraków” (pol.).
  16. ↑ Auswärtiges Amt, „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 266 (niem.).
  17. ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. .
  18. ↑ Lista imienna zaginionych w ZSRR polskich jeńców wojennych z obozów Kozielsk - Ostaszków - Starobielsk, „Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność.” (5 (343)), pbc.uw.edu.pl, 29 stycznia 1949, s. 4 (pol.).
  19. ↑ a b Mariusz Olczak (red.), Katyń. Listy ekshumacyjne i dokumenty Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża 1943–1944., koszalin.ap.gov.pl, s. 290, ISBN 83-89986-91-4 (pol.).
  20. ↑ Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie (pol.).
  21. ↑ Lista imienna zaginionych w ZSRR polskich jeńców wojennych z obozów Kozielsk - Ostaszków - Starobielsk, „Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność.” (5 (343)), pbc.uw.edu.pl, 29 stycznia 1949, s. 4 (pol.).
  22. ↑ Konopka 1936 ↓, s. 345.
  23. ↑ Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939”. „Dziennik Ustaw RP”. 2, s. 30, 1986-04-10. Londyn: Minister Sprawiedliwości. .
  24. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  25. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. , web.archive.org, s. 196 (pol.).
  26. ↑ Lekarze pochowani na cmentarzu w Katyniu , www.oil.org.pl (pol.).

Bibliografia