Stary człowiek i morze

Dziś chcemy skierować naszą uwagę na Stary człowiek i morze, temat, który w ostatnim czasie wzbudził zainteresowanie i ciekawość wielu osób. Dzięki szerokiemu zakresowi i znaczeniu w różnych dziedzinach Stary człowiek i morze wywołał wielką debatę i wzbudził niezliczone sprzeczne opinie. Od wpływu na społeczeństwo po wpływ na życie codzienne, Stary człowiek i morze okazał się tematem o ogromnej wadze i znaczeniu. W tym artykule postaramy się zagłębić w złożoność i różnorodność, jaką obejmuje Stary człowiek i morze, badając jego różne aspekty i zapewniając pełniejszy obraz tego, dlaczego Stary człowiek i morze zasługuje na uwagę i analizę, które przedstawimy poniżej.

Ten artykuł dotyczy utworu literackiego. Zobacz też: inne znaczenia tego terminu.
Stary człowiek i morze
The Old Man and the Sea
ilustracja
Autor

Ernest Hemingway

Typ utworu

opowiadanie

Data powstania

1951

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Stany Zjednoczone

Język

angielski

Data wydania

1952

Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego

1956

Przekład

Bronisław Zieliński

Cytaty w Wikicytatach

Stary człowiek i morze − opowiadanie[a] amerykańskiego pisarza Ernesta Hemingwaya, opublikowane w 1952 roku[1].

Utwór powstał podczas pobytu na Kubie w 1951 roku[2]. Uznaje się, iż pierwowzorem postaci bohatera był Gregorio Fuentes (1897–2002)[3]. Jest opowieścią o dramatycznej przygodzie starego kubańskiego rybaka Santiago, który samotnie i niezłomnie walczy z wielkim marlinem. Opowiadanie odniosło natychmiastowy sukces i zostało uznane za ostatnie wybitne i jedno z najlepszych dzieł Hemingwaya[1].

Treść

Ernest Hemingway i Henry „Mike” Strater ze szczątkami marlina (ok. 225 z 450 kg), częściowo pożartego przez rekiny (1935)

Akcja opowiadania rozgrywa się w ciągu czterech wrześniowych dni. Stary Santiago, który od 84 dni nie złowił ryby, wyrusza na połów[1], pragnąc udowodnić, że mimo podeszłego wieku nie jest bezużytecznym i marnym rybakiem. W przygotowaniach do wyprawy pomaga mu kilkunastoletni Manolin[4]. Stary człowiek wyrusza swą łodzią na głębokie wody, gdzie w końcu natrafia na gigantycznego marlina. Wykorzystując wszelkie swe siły i doświadczenie, łowi go po trzech dniach i w drodze powrotnej holuje przy swej łodzi. Zmuszony jest jednak walczyć z licznymi rekinami, które chcą mu odebrać zdobycz. Mimo uporczywej walki rybaka, stopniowo pożerają one rybę, pozostawiając z niej jedynie szkielet[1]. Gdy po powrocie do portu zniechęcony Santiago idzie do domu spać, inni wyrażają zdumienie widząc szkielet przywiązany do jego łodzi. Zaniepokojony Manolin z ulgą odnajduje starego rybaka żywego i obaj planują iść jeszcze razem na połów[1].

Analiza i interpretacja

Stary człowiek i morze zawiera wiele tematów, które zajmowały Hemingwaya jako pisarza i jako człowieka[1]. Już na pierwszych stronach opowiadania opisywana jest rutyna życia w kubańskiej wiosce rybackiej[1]. Egzystencja rybaka opisana jest w oszczędnym stylu[1]. Mając przeciw sobie zarówno wiek, jak i pecha, Santiago wie, że musi wypłynąć z dala od lądu, „daleko od wszystkich ludzi”, gdzie na pustej arenie morza i nieba zostanie rozegrany ostatni dramat[1].

Fascynacją Hemingwaya była pomysłowość ludzi, którzy udowadniali swoją wartość poprzez stawienie czoła i pokonanie wyzwań natury. Kiedy starzec łapie marlina dłuższego od jego łodzi, poddawany jest kolejnej próbie, pracując krwawiącymi rękami. Bohater demonstruje zdolność ludzkiego ducha do ponoszenia trudów i znoszenia cierpienia[1].

Ernest Hemingway z rodziną i czterema złowionymi marlinami na doku w Bimini, 20 lipca 1935 r.

Recepcja i wpływ

Nagrody

Utwór został nagrodzony w 1953 roku Nagrodą Pulitzera za prozę[1]. W znacznym stopniu przyczynił się też do przyznania Hemingwayowi w 1954 roku literackiej Nagrody Nobla[b][5][1].

Kinematografia

Inspiracja

Motyw pojedynku człowieka z olbrzymim marlinem wykorzystał jako inspirację Frederick Forsyth w opowiadaniu Cesarz (The Emperor). Nawiązujące akcją i scenerią do utworu Hemingwaya, opowiada o podobnej walce, jaką na wodach wyspy Mauritius toczy z „miejscową legendą” – olbrzymim marlinem zwanym Cesarzem, przypadkowy amator połowów, starszy urzędnik bankowy Murgatroyd spędzający tam urlop. Najistotniejszą różnicę w fabule stanowi końcowy triumf rybaka amatora, który z szacunku dla swego przeciwnika uwalnia schwytanego marlina, czym zyskuje bezapelacyjne uznanie wyspiarzy[6].

Edukacja

Opowiadanie jest lekturą szkolną w polskiej szkole podstawowej i średniej[7].

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Czasem Stary człowiek i morze traktowany jest jako powieść heroiczna.
  2. ↑ The Nobel Prize in Literature 1954 was awarded to Ernest Hemingway: ‘for his mastery of the art of narrative, most recently demonstrated in «The Old Man and the Sea», and for the influence that he has exerted on contemporary style.’

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m The Old Man and the Sea , web.archive.org, 4 stycznia 2020 .
  2. ↑ 2. The Old Man and the Sea and Christian Transcendence Affirmed. W: Lauretta Conklin Frederking: Hemingway on Politics and Rebellion. Routledge, 2010, s. 172. ISBN 978-1-136-94783-4. .
  3. ↑ BBC News | Americas | Hemingway’s ‘Old Man’ dies in Cuba. bbc.co.uk, 2002-01-14. . . (ang.).
  4. ↑ Lisa Tyler: Student Companion to Ernest Hemingway. Greenwood Publishing Group, 2001, s. 131, seria: Student companions to classic writers. ISBN 978-0-313-31056-0. . Cytat: The boy’s age is unclear and has been the subject of much debate, with proponents of every age from 10 to 22.. (ang.).
  5. ↑ The Nobel Prize in Literature 1954. nobelprize.org. . . (ang.).
  6. ↑ Frederick Forsyth: Czysta robota. Pasterz (tłum. Stefan Wilkosz). Toruń: Wydawnictwo C&T, 1997, s. 51-83.
  7. ↑ Kanon lektur – rozporządzenie 03-07-2007. bip.men.gov.pl, 2007-07-03. s. 2. . .


Ernest Hemingway

Twórczość

Lata 20.
Lata 30.
Lata 40.
Lata 50.
Pośmiertne
Adaptacje