Socjologia rozumiejąca
W dzisiejszym świecie Socjologia rozumiejąca to temat, który staje się coraz bardziej istotny i budzi szerokie zainteresowanie w różnych obszarach społeczeństwa. Czy to ze względu na swój wpływ na życie codzienne, wpływ na kulturę popularną, czy też znaczenie w środowisku akademickim, Socjologia rozumiejąca przykuł uwagę ekspertów, entuzjastów, a nawet tych, którzy dopiero zaczynają zgłębiać to zjawisko. Ponieważ Socjologia rozumiejąca wciąż się zmienia i ewoluuje, konieczne jest zrozumienie jego złożoności, implikacji i konsekwencji w różnych kontekstach. W tym artykule przyjrzymy się bliżej Socjologia rozumiejąca, badając jego pochodzenie, obecny wpływ i możliwy przyszły rozwój.
Zasugerowano, aby zintegrować ten artykuł z artykułem socjologia humanistyczna (dyskusja). Nie opisano powodu propozycji integracji.
Socjologia rozumiejąca (socjologia humanistyczna) to orientacja teoretyczno-metodologiczna zapoczątkowana przez Maxa Webera.
W ujęciu tym podkreśla się, że zasadnicza cecha wyjaśniania zjawisk społecznych (a zwłaszcza działań) jest rozumienie (verstehen). Oznacza ono próbę poznania motywów, celów, dążeń, postaw i wartości, którymi kieruje się działający podmiot (aktor). Tylko w ten sposób badacz może zrozumieć w pełni czyjeś działania. Rozumienie jest jedną z osobliwości nauk społecznych.
Niekiedy podkreśla się, że typem rozumienia działań społecznych jest empatia. Rozumienie nie jest jednak tożsame z empatią, ani nie jest przez nią warunkowane.
Z uwagi na specyfikę zjawisk społecznych, która nie występuje w obszarze nauk przyrodniczych, przeciwstawia się niekiedy "wyjaśnianie" i "rozumienie". W gruncie rzeczy jednak rozumienie jest pewnym rodzajem wyjaśniania.
Orientację tę zalicza się do humanistycznego, a zarazem antynaturalistycznego, nurtu w socjologii (wyjątkiem jest stanowisko teoretyczne Floriana Znanieckiego).
Bibliografia
- Maksymilian Pacholski, Andrzej Słaboń, Słownik pojęć socjologicznych, wydanie II, Kraków 2001, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, ss. 179-180.