Sarusofon

Obecnie Sarusofon jest tematem o dużym znaczeniu w dzisiejszym społeczeństwie. Od dziesięcioleci Sarusofon jest przedmiotem zainteresowania i debaty w różnych obszarach, od polityki po naukę. Istnieje wiele aspektów związanych z Sarusofon, od jego początków po globalne implikacje. W tym artykule zbadamy niektóre z najważniejszych aspektów Sarusofon, omawiając jego liczne wymiary i wpływy dzisiaj. Od wpływu na gospodarkę, poprzez reperkusje na życie codzienne, po związek z innymi obszarami wiedzy, Sarusofon jest przedstawiany jako przedmiot badań i refleksji o ogromnym znaczeniu dla zrozumienia współczesnego świata. Idąc tym tropem, przeanalizujemy niektóre pomysły i teorie, które pojawiły się wokół Sarusofon, a także perspektywy i debaty, które pozostają aktualne.

Sarusofon, ok. 1850
Sarusofon tenorowy i kontrabasowy ze zbiorów muzeum instrumentów muzycznych w Brukseli.

Sarusofony (od nazwiska wynalazcy Pierre'a Augusta Sarrusa; gr. phoné - dźwięk) - rodzina dętych instrumentów transponujących z podwójnym stroikiem (stąd zaliczanych do instrumentów dętych drewnianych, choć budowanych z metalu). W 1856 roku sarusofon opatentował i zaczął produkować Pierre-Louis Gautrot. Projekt techniczny instrumentu przypisywany jest Pierre'owi Augustowi Sarrusowi, kapelmistrzowi orkiestry wojskowej w Paryżu. Pierwotnym zamysłem było zastąpienie nim obojów i fagotów w orkiestrach dętych grających na otwartym powietrzu instrumentem o większej głośności.

Budowa

Budowa sarusofonu przypomina długa, metalową rurę, zwiniętą trzykrotnie i zakończoną niewielką czarą głosową. Instrument ten posiada osiemnaście otworów bocznych zamykanych klapami i podwójny stroik typu obojowego. Z powodu stroika zaliczany jest go grupy instrumentów drewnianych.

Budowany jest w siedmiu różnych wielkościach. Wszystkie są instrumentami transponującymi, które w pisowni (zawsze w kluczu wiolinowym) mają - podobnie jak saksofon - skalę b - f3 (g3):

  • sopraninowy (mały sopranowy) Es (brzmiące des1 - ges3),
  • sopranowy B (brzmiące as - des3),
  • altowy Es (brzmiące des - ges2),
  • tenorowy B (brzmiące As - des2),
  • barytonowy Es (brzmiące Des - ges1),
  • basowy B (brzmiące As1 - des1),
  • kontrabasowy Es (brzmiące Des1 - ges), C (brzmiące B2 - g) i B (brzmiące brzmiące As2 - f).

Najwyższym dźwiękiem pierwotnego projektu Gautrota było f3. Późniejsze tabele chwytów podają skalę do g3. Po roku 1868 Gautrot wydał tabelę, która podaje chwyty dla jeszcze wyższych dźwięków, tak że instrumenty z tego czasu miały skalę pełnych trzech oktaw.

Zastosowanie

Sarusofon używany jest w prawie wyłącznie w orkiestrach dętych, w orkiestrze symfonicznej pojawia się sporadycznie, jedynie sarusofon kontrabasowy (o skali chromatycznej B²-g) bywa używany częściej, szczególnie przez kompozytorów kręgu francuskojęzycznego na przełomie XIX i XX w. (np. Jules Massenet, Maurice Ravel, Camille Saint-Saëns, ale także Ignacy Jan Paderewski w Symfonii h-moll „Polonia” (3 sarusofony kontrabasowe Es). Zastępuje wtedy kontrafagot, który przewyższa czystością dźwięku, bogactwem brzmienia i możliwościami technicznymi.

Źródła/Bibliografia

  • Mała encyklopedia muzyki, Stefan Śledziński (red. naczelny), PWN, Warszawa 1981, ISBN 83-01-00958-6
  • Kazimierz Sikorski, Instrumentoznawstwo, PWM, Warszawa 1975, wyd. III zmienione
  • Mieczysław Drobner, Instrumentoznawstwo i akustyka, PWM, Warszawa 1997, ISBN 83-224-0469-7