Pracodawca

W dzisiejszym świecie Pracodawca stał się szeroko dyskutowanym tematem ogólnego zainteresowania. Z biegiem czasu Pracodawca zyskał duże znaczenie w różnych obszarach i wywołał sprzeczne opinie. Od środowiska akademickiego po biznes, Pracodawca okazał się mieć znaczący wpływ na społeczeństwo. W tym artykule szczegółowo zbadamy zjawisko Pracodawca, analizując jego przyczyny, konsekwencje i możliwe rozwiązania. Rozważymy różne perspektywy i opinie ekspertów, aby zaoferować pełny i obiektywny obraz Pracodawca, w celu pogłębienia zrozumienia i wywołania konstruktywnej debaty na ten ważny temat.

Pracodawca – jedna ze stron na rynku pracy, która zgłasza popyt na pracę. Drugą stroną jest pracownik, który oferuje na rynku pracy swoje usługi pracy.

Definicja i charakterystyka w polskim prawie pracy

Pracodawca w ujęciu formalnoprawnym, a także potocznym to osoba fizyczna lub osoba prawna, a także inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która spełniając pewne wymogi prawne i społeczne, zatrudnia pracowników. Spółka cywilna może być pracodawcą[1]. Za pracodawcę, który jest jednostką organizacyjną, czynności z zakresu prawa pracy (działania w sferze prawa pracy) podejmuje wyznaczona osoba bądź jej organ.

Istotą stosunku pracy jest zobowiązanie się pracownika do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, w zamian za umówione wynagrodzenie. Ponadto zasadniczą cechą stosunku pracy jest ponoszenie ryzyka gospodarczego przez pracodawcę (ryzyko to nie może być przerzucane na pracownika w żaden sposób) oraz zasada trwałości stosunku pracy.

Stosunek pracy może powstać na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz na podstawie spółdzielczej umowy o pracę. Pewne cechy stosunku pracy mogą wprowadzać pragmatyki zawodowe w odniesieniu do niektórych służb mundurowych.

Obowiązki pracodawcy:

  • zapoznanie nowych pracowników z ich pracą, zakresem obowiązków oraz podstawowymi uprawnieniami
  • sprawne organizowanie pracy, by w pełni wykorzystać czas pracy i kwalifikacje pracownika
  • przeciwdziałanie dyskryminacji w zatrudnieniu
  • zapewnianie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy
  • wypłacanie wynagrodzenia za pracę w ustalonych terminach
  • umożliwiania podnoszenia kwalifikacji zawodowych
  • prowadzenie wymaganej dokumentacji.

Prawa pracodawcy:

  • swoboda w doborze pracownika
  • wprowadzenie sankcji wobec pracownika.

Według przeprowadzonych w roku 2011 badań dotyczących stażu pracy okazało się, że statystyczny Polak przepracował u jednego pracodawcy średnio 12 lat[2].

Nauki ekonomiczne

Z punktu widzenia nauk ekonomicznych utożsamianie pojęcia pracodawcy z zatrudniającym jest błędne, mimo że jest stosowane w mowie potocznej i Kodeksie pracy. To pracownik sprzedaje swoją pracę dla zatrudniającego, który ją kupuje w zamian za należyte wynagrodzenie. Praca jest czynnikiem produkcji. Tak więc to pracownik jest pracodawcą, a zatrudniający jest pracobiorcą[3]. Obecne pojęcie pracodawcy w Kodeksie pracy może błędnie podsuwać, że to od zatrudniającego zależy „dawanie pracy”, podczas gdy praca dla zatrudniającego w rzeczywistości jest niezbędna dla jego działalności gospodarczej[4]. Popyt na pracę zgłaszany przez zatrudniającego jest wynikiem globalnego popytu na dobra i usługi[5].

Także z punktu widzenia językowego określanie kogoś zatrudniającego mianem pracodawcy jest błędne. Na przestrzeni lat, początkowo wyłącznie w mowie potocznej, doszło do zamiany znaczenia pojęć „pracodawca” i „pracobiorca”. Prawdopodobnie doszło do tego pod wpływem zwyczajów feudalnych, gdzie zatrudniający był określany mianem „chlebodawcy”, którego później synonimem stało się pojęcie „pracodawca”[6][7]. Taka zamiana pojęć jest przykładem pseudokonfuzji będącej częścią procesu pseudoinformacji. W niektórych innych językach taka zamiana nie nastąpiła, przez co obcokrajowcy uczący się języka polskiego mogą mieć kłopoty z określeniem strony umowy o pracę nazywaną „pracodawcą”[8].

Dlatego też prawidłowe były poprzednie, używane w kodeksie pracy do 1996 roku określenia zakład pracy (którego reprezentantem wobec załogi i działającym w jego imieniu jest kierownik zakładu pracy) albo osoba fizyczna zatrudniająca pracowników[9]. Innymi prawidłowymi określeniami jednostki zatrudniającej pracowników jest zatrudniciel albo zatrudniający[6].

Przypisy

  1. ↑ Zob. art. 3 kodeksu pracy (przepis nie stanowi o wymogu posiadania zdolności prawnej przez pracodawcę) i art. 886 § 2 zd. 2 kodeksu postępowania cywilnego.
  2. ↑ Czy już czas na zmianę pracy? – PRNews (Dostęp: 2012-02-14).
  3. ↑ Kamil Zubelewicz, Fiskalne zwierciadło, Rzeczpospolita, 22 lipca 2011.
  4. ↑ Steve Keen, Każdemu według jego zasług, Ekonomia neoklasyczna: fałszywy paradygmat, Wydawnictwo Ekonomiczne Heterodox, Poznań 2017, ISBN 978-83-943671-4-5.
  5. ↑ Ekonomia bez tajemnic (cz. 1), praca zbiorowa, wydanie VII, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2011, ISBN 978-83-02-08712-7, s. 157.
  6. ↑ a b Maciej Malinowski, Pracodawca, pracobiorca, Obcy język polski .
  7. ↑ Słownik języka polskiego PWN .
  8. ↑ Marian Mazur, Informacja – dezinformacja – pseudoinformacja, Argumenty nr 22 (468) z 28 maja 1967, Warszawa 1967, s. 6–7.
  9. ↑ Ludwik Florek, Ewolucja Kodeksu pracy, Studia Iuridica Lublinensia, vol. XXIV, nr 3, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2015, ISSN 1731-6375, s. 32.