W dzisiejszym świecie Podręcznik szkolny stał się tematem o rosnącym zainteresowaniu szerokiego grona osób. Niezależnie od tego, czy mówimy o Podręcznik szkolny na poziomie osobistym, zawodowym, kulturowym czy społecznym, jego znaczenie jest niezaprzeczalne. W tym artykule dokładnie zbadamy wpływ i znaczenie Podręcznik szkolny w naszym codziennym życiu. Od jego początków po wpływ na dzisiejsze społeczeństwo – zbadamy wiele aspektów Podręcznik szkolny i jego ewolucję w czasie. Mamy nadzieję, że poprzez szczegółową analizę i głębokie refleksje przedstawimy kompleksowy obraz Podręcznik szkolny i jego roli we współczesnym świecie.
Podręcznik szkolny – książka przeznaczona dla ucznia, w której zawarty jest materiał nauczania, przedstawiony za pomocą tekstów, ilustracji, schematów.
Autorami podręczników powinni być specjaliści z danej dziedziny nauki. W Polsce podręcznik pisany jest do konkretnego programu nauczania i zatwierdzany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki.
Podstawową funkcją podręcznika jest funkcja uzupełniająca w stosunku do żywego nauczania. Według Wincentego Okonia podręcznik powinien spełniać następujące funkcje:
Inny podział to:
Wymienione funkcje mają charakter założony. Czy staną się one rzeczywiste zależne jest od takich czynników jak:
O funkcjonowaniu podręcznika można powiedzieć wtedy, gdy zmienia on w jakiś sposób świadomość korzystającego z niego czytelnika. Uczeń jest w tym wypadku przedmiotem oddziaływania, a jednocześnie podmiotem działania, gdyż tekst w podręczniku może zostać przez niego odebrany zgodnie z intencją autora, wbrew tej intencji, może zostać zrozumiany tylko częściowo lub nie zostać zrozumiany wcale.
W większości krajów europejskich podręczniki na poziomie szkolnictwa obowiązkowego są bezpłatne, a dostęp do nich zapewnia szkoła[1].
W Polsce do 2014 roku wszystkie podręczniki kupowali rodzice uczniów. Od roku 2015 wprowadzono trzy różne systemu dla poszczególnych etapów edukacyjnych:
System wprowadzany był stopniowo: w roku szkolnym 2015/2016 w klasach 1 i 4 szkół podstawowych oraz w klasie 1 gimnazjów, w roku szkolnym 2016/2017 w klasach 2 i 5 szkoły podstawowej oraz w klasie 2 gimnazjów, w roku szkolnym 2017/2018 w klasach 3 i 6 szkoły podstawowej oraz w klasie 3 gimnazjów.
Po reformie edukacji rozpoczynającej się we wrześniu 2017 roku podręczniki dla klas 1-8 szkoły podstawowej są kupowane z dotacji budżetu państwa, tak jak dotychczas podręczniki dla klas 4-6 i gimnazjum[2]. Podręczniki dla szkół ponadpodstawowych nadal są finansowane przez rodziców.