Planowanie przestrzenne

W tym artykule zajmiemy się kwestią Planowanie przestrzenne, która w ostatnich latach zyskała duże znaczenie. Planowanie przestrzenne to temat, który przykuł uwagę ludzi z różnych dziedzin, od naukowców po profesjonalistów, ze względu na jego wpływ i znaczenie w dzisiejszym społeczeństwie. W całej historii Planowanie przestrzenne był przedmiotem badań, debat i refleksji, wykazując jego znaczenie w różnych dyscyplinach. W tym artykule zagłębimy się w świat Planowanie przestrzenne, badając jego różne aspekty, ewolucję w czasie i wpływ na współczesne społeczeństwo.

Planowanie przestrzenne – główny instrument polityki przestrzennej. Dotyczy co najmniej trzech poziomów integracji zjawisk społecznych – miasta (gminy), regionu i kraju. Współcześnie planowaniem obejmowane są także ponadnarodowe całości, co wyraża się we współpracy np. w ramach krajów nadbałtyckich czy rozmaitych regionów europejskich. Im wyższy poziom złożoności struktur społecznych i gospodarczych, tym większa skala trudności w godzeniu interesów różnych podmiotów i harmonizowaniu interesów w życiu społecznym i w gospodarce na poziomie mikro, mezo i makro.

System aktów planowania przestrzennego w Polsce

Założenia planowania przestrzennego

Sens planowania przestrzennego:

  1. kierowanie zdarzeniami
  2. porządkowanie – ład przestrzenny
  3. koordynacja i regulacja/sterowanie
  4. osiąganie określonych celów
  5. rozwiązywanie problemów
  6. ochrona dobra publicznego
  7. łagodzenie konfliktów.

Cele planowania przestrzennego – akcent na:

  1. jakość życia
  2. racjonalność użytkowania terenu
  3. wartość przestrzeni urbanistycznej
  4. wartość nieruchomości
  5. aktywności gospodarcze
  6. konkurencyjność przestrzeni urbanistycznej
  7. równoważenie/harmonizowanie rozwoju.

Systemy planowania przestrzennego w Europie

Tabela zawierająca główne organizacje, kraje zaangażowane i datę publikacji

COMmon MINdscapes – COMMIN COST Action on Green Structures and Urban Planning – COST C11 European Spatial Planning Observation Network Project on Governance – ESPON 2.3.2 European Commission, DG-REGIO – EU Compendium European Conference of Ministers responsible for Regional/Spatial Planning – CEMAT European Space and Territorial Integration Alternative – ESTIA ISOCARP – International Society of City and Regional Planners – ISOCARP Japanese Ministry of Land, Infrastructure and Transport – MLIT Legal Systems for Spatial Planning – LEXALP Royal Commission on Environmental Pollution – RCEP United Nations Economic Commission for Europe – UNECE Vision and Strategies around the Baltic Sea – VASAB
Albania 2000
Armenia 2006 2000
Austria 2007 1997 2008 2008
Belgia 2007 1997 2008
Białoruś 2007 2000
Bułgaria 2007 2003 2000 2008
Cypr 2007
Czechy 2007 2008
Dania 2007 2005 2007 1997 2008 2000
Estonia 2007 2007 2008 2000
Federacja Rosyjska 2007 2008 2000
Finlandia 2007 2005 2007 1997 2005 2008 2000
Francja 2005 2007 1997 2008 2007 2008 2000
Grecja 2007 1997 2000 2008
Gruzja 2003
Hiszpania 2005 2007 1997 2008
Holandia 2005 2007 1997 2008 2007 2000
Irlandia 2007 1997 2008 2000
Litwa 2007 2007 1998 2000
Łotwa 2007 2007 1998 2000
Luksemburg 2007 1997 2006 2008
Macedonia 2000 2002
Malta 2007
Niemcy 2007 2005 2007 1997 2008 2007 2008 2000 2000
Norwegia 2007 2005 2007 2008 2000
Polska 2007 2005 2007 2008 2000
Portugalia 2007 1997 2004 2008
Rumunia 2007 2000 2001
Serbia 2000 2008 2007
Słowacja 2007 2008
Słowenia 2007 2003 2008 1997
Szwajcaria 2007 2008 2008
Szwecja 2007 2005 2007 1997 2008 2000 2000
Turcja 2008
Węgry 2007 2000 2008
Wielka Brytania 2005 2007 1997 2008 2007 2000
Włochy 2005 2007 1997 2008 2008

Wpływ planowania na relacje międzyludzkie

Donald Appleyard w swojej książce Livable Streets przedstawił pogłębione porównanie trzech podobnych ulic w San Francisco, które różniły się przede wszystkim natężeniem ruchu. Pierwszą, przez którą przejeżdżało dziennie około 2000 aut, Applyeard nazwał ulicą Spokojną. Ulicą Przeciętną przejeżdżało dziennie 8000 samochodów, a ulicą Ruchliwą 16000. Appleyard ustalił, że mieszkańcy ulicy Spokojnej mówią, że panują tam bliskie więzy sąsiedzkie, a „ terytorium” mieszkańców – teren, który uważali za swój własny – roztaczało się na całą szerokość drogi. Ludzie przystawali na chodniku albo przed drzwiami domów na pogawędkę, w pobliżu bawiły się dzieci. Z kolei na ulicy Ruchliwej nie istniało poczucie więzi, a mieszkańcy postrzegali ją przede wszystkim jako drogę tranzytową między swoim domem i innym punktem. Według badań Appleyarda mieszkańcy ulicy Spokojnej mieli 3 razy więcej bliższych znajomych i 2 razy więcej dalszych znajomych wśród sąsiadów niż mieszkańcy ulicy Ruchliwej. Im większe było natężenie ruchu, tym bardziej w oczach mieszkańców malało ich „terytorium”[1].

Istnieją późniejsze prace, które potwierdziły wnioski Appleyarda. Przedmiotem przeprowadzonego w 2008 r. w Bristolu badania też były trzy ulice, ale różnice w natężeniu ruchu były jeszcze większe: od 14000 do 21000 samochodów dziennie. Mieszkańcy najspokojniejszej z analizowanych ulic deklarowali, że stanowią wspólnotę, mieli też 2 razy więcej dalszych znajomych i 5 razy więcej bliższych znajomych niż ci, których domy stały przy najbardziej uczęszczanej ulicy[1][2].

Zobacz też

ISOCARP – International Society of City and Regional Planners

Przypisy

  1. ↑ a b Rower to więcej znajomych, Peter Walker, Jak rowery mogą uratować świat, Kraków: Wysoki Zamek, 2018, ISBN 978-83-950387-4-7.
  2. ↑ Wayback Machine , web.archive.org, 7 września 2018 .

Bibliografia

  • Karwińska Anna, Gospodarka przestrzenna, uwarunkowania społeczno-kulturowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008
  • Zuziak K. Zbigniew, O tożsamości urbanistyki, Wydawnictwo PK, Kraków 2008

Linki zewnętrzne

  • System planowania przestrzeni w Polsce. pts.org.pl. .
  • CEMAT – Europejska Konferencja Ministrów odpowiedzialnych za Planowanie Regionalne
  • EJSD – Europejska Publikacja o Planowaniu Przestrzennym
  • ESPON – Europejski Portal Obserwacyjny Rozwoju Przestrzennego
  • Planum – The European Journal of Planning
  • VASAB – Inicjatywa Planowania Przestrzennego Rejonu Morza Bałtyckiego VASAB