Perlica (ptak)

Wygląd przypnij ukryj Perlica
Numida meleagris
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Perlica w Parku Narodowym Krugera
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

grzebiące

Rodzina

perlice

Rodzaj

Numida
Linnaeus, 1764

Gatunek

perlica

Synonimy
  • Phasianus meleagris Linnaeus, 1758
Podgatunki
  • N. m. sabyi Hartert, 1919
  • N. m. galeatus Pallas, 1767
  • N. m. meleagris (Linnaeus, 1758)
  • N. m. somaliensis Neumann, 1899
  • N. m. reichenowi Ogilvie-Grant, 1894
  • N. m. mitratus (Pallas, 1764)
  • N. m. marungensis Schalow, 1884
  • N. m. papillosus Reichenow, 1894
  • N. m. coronatus Gurney, 1868
Kategoria zagrożenia (CKGZ)

najmniejszej troski
Zasięg występowania
Mapa występowania
Zasięg występowania (bez populacji introdukowanych)

Perlica, perliczka, perlica dzika, pantarka (Numida meleagris) – gatunek dużego ptaka z rodziny perlic (Numididae), jedyny przedstawiciel rodzaju Numida.

Zamieszkuje Afrykę na południe od Sahary (populacja z Maroka prawdopodobnie wymarła). Introdukowana w wielu rejonach świata, m.in. w południowo-zachodniej części Półwyspu Arabskiego, na Madagaskarze, Karaibach czy w Australazji. Prowadzi naziemny tryb życia, w sytuacji zagrożenia raczej ucieka pieszo, niż fruwa. Jest wytrwałym biegaczem, może przebiec do 5 km dziennie. Poza sezonem lęgowym tworzy stada liczące ok. 25 osobników. Na wolności dożywa do 12 lat. W wielu krajach udomowiona, jest hodowana dla smacznego mięsa i jaj.

Systematyka

Obecnie wyróżnia się dziewięć podgatunków N. meleagris, choć opisano ich ponad 30:

Etymologia

Nazwa rodzajowa pochodzi od nazwy Numidia, historycznego państwa Berberów w północnej Afryce, obejmującego terytoria na zachód od Kartaginy i na wschód od Oranu. Epitet gatunkowy pochodzi od łacińskiego słowa meleagris, meleagridis – „perliczka” (od greckiego μελεαγρις meleagris, μελεαγριδος meleagridos – „perliczka”).

Morfologia

Perlica, miedzioryt kolorowany (Johann Daniel Meyer, 1748) Cechy gatunku Sylwetka okrągła z małą głową. Upierzenie szaro-czarne, biało nakrapiane. W hodowli występują formy biało upierzone. Skrzydła krótkie i zaokrąglone, ogon krótki. Głowa nieopierzona, z czerwonymi i niebieskimi płatami skóry oraz czerwonym lub żółtym wyrostkiem kostnym na czubku. Wymiary średnie dł. ciała: 53–63 cm
masa ciała: samca 1145–1816 g, samicy 1135–1823 g

Ekologia i zachowanie

Biotop Występuje na południe od Sahary, gdzie zamieszkuje wszystkie środowiska z wyjątkiem lasów deszczowych i pustyń. W południowych częściach kontynentu zasięg rozprzestrzenił się dzięki postępowi rolnictwa. Gniazdo Gniazdo znajduje się na ziemi. Stanowi wydrapane w gruncie zagłębienie, wyściełane źdźbłami traw i pierzem. Za jego budowę odpowiedzialna jest samica. Jaja Jedna samica składa do 12 jaj o wymiarach 44–58×35,5–42,5 mm i ciężarze średnio 39 g. Zdarza się, że w gnieździe znajduje się ich nawet do 41, jednak jest to wynik składania jaj przez kilka samic. Wysiadywanie Jaja wysiadywane są przez okres 24 do 27 dni wyłącznie przez samicę. Podczas wysiadywania samiec przebywa z innymi samicami, które nie mają partnerów i kopuluje z nimi. Po wykluciu się młodych powraca do samicy i pomaga jej wychowywać młode. Przez pierwsze dwa tygodnie życia piskląt samiec odpowiedzialny jest za nie przez większość czasu, pomagając im szukać pożywienia i opiekując się nimi nocą. Samica zajęta jest uzupełnianiem braków pożywienia (w okresie inkubacji je raz lub dwa dziennie). 14-dniowe pisklęta potrafią polecieć na krótki dystans. W wieku 5 tygodni młode posiadają już pełne upierzenie (szatę młodocianą). Pożywienie Cebule, łodygi (np. cibory), nasiona (np. buzdyganka naziemnego), a także bezkręgowce (głównie w sezonie lęgowym).

Status i zagrożenia

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje perlicę za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Numida meleagris, Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. ↑ Numida, Integrated Taxonomic Information System   (ang.).
  3. ↑ a b c d e f g h Martínez, I. & Kirwan, G.M.: Helmeted Guineafowl (Numida meleagris). del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2015). Handbook of the Birds of the World Alive . 2015. .
  4. ↑ a b c BirdLife International, Numida meleagris, The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2020-2   (ang.).
  5. ↑ a b c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Megapodiidae Lesson, 1831 - nogale - Megapodes (wersja: 2020-01-10). Kompletna lista ptaków świata . Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. .
  6. ↑ Przemysław Busse (red.), Zygmunt Czarnecki, Andrzej Dyrcz, Maciej Gromadzki, Roman Hołyński, Alina Kowalska-Dyrcz, Jadwiga Machalska, Stanisław Manikowski, Bogumiła Olech: Ptaki. T. II. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 76, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0563-0.
  7. ↑ pantarka, EugeniuszE. Pijanowski EugeniuszE. (red.), Encyklopedia Techniki, Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1978, s. 526 .
  8. ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Megapodes, guans, guineafowl, New World quail. IOC World Bird List (v10.2). . (ang.).
  9. ↑ a b Numida, The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca   (ang.).
  10. ↑ Johann DanielJ.D. Meyer Johann DanielJ.D., Angenehmer und nützlicher Zeit-Vertreib mit Betrachtung curioser Vorstellungen allerhand kriechender, fliegender und schwimmender Thiere, sowohl nach ihrer Gestalt und äusserlichen Beschaffenheit als auch der accuratest davon verfertigsten Structur ihrer Scelete oder Bein-Cörper nebst einer , Nürnberg: gedr. bey Johann Joseph Fleischmann, 1748 .brak strony (książka)
  11. ↑ a b c d e Numida meleagris (Helmeted guineafowl). Biodiversity Explorer. .

Linki zewnętrzne

Kontrola autorytatywna (takson):Encyklopedia internetowa: Identyfikatory zewnętrzne: