Dziś PKP Cargo to temat, który budzi duże zainteresowanie i debatę w różnych obszarach społeczeństwa. Jego znaczenie i wpływ wywołały sprzeczne opinie i doprowadziły do wielu studiów i badań, które miały na celu głębsze zgłębienie jego implikacji. Bez wątpienia PKP Cargo to zagadnienie, które stale ewoluuje, dostosowując się do zmian i wyzwań dzisiejszego świata. W tym artykule zbadamy różne perspektywy i podejścia do PKP Cargo, aby przeanalizować jego znaczenie i zrozumieć jego wpływ na nasze codzienne życie.
Siedziba spółki przy ul. Grójeckiej 17 w Warszawie | |
Państwo | |
---|---|
Adres |
02-021 Warszawa |
Data założenia |
17 lipca 2001 |
Forma prawna | |
Prezes |
p.o. Paweł Miłek |
Przewodniczący rady nadzorczej | |
Udziałowcy |
PKP SA (33% akcji), |
Nr KRS | |
Zatrudnienie | |
Giełda | |
ISIN | |
Symbol akcji |
PKPCARGO (PKP1) |
Dane finansowe | |
Wynik netto | |
Kapitał zakładowy | |
Położenie na mapie Warszawy | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |
52°13′20,9″N 20°59′13,8″E/52,222472 20,987167 | |
Strona internetowa |
PKP Cargo SA – operator logistyczny założony 17 lipca 2001, największy w Polsce i drugi w Unii Europejskiej operator kolejowych przewozów towarowych, notowany na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Największym akcjonariuszem spółki jest PKP SA, posiadająca 33,01% akcji PKP Cargo.
PKP Cargo SA utworzono 17 lipca 2001 na mocy art. 14 ustawy z 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe (Dz.U. z 2022 r. poz. 2542). Przepisy ustawy przewidywały m.in. utworzenie spółek przewozowych do prowadzenia działalności w zakresie kolejowych przewozów pasażerskich i towarowych, mających kontynuować działalność przewozową PKP, w tym przewozy towarowe. Od 1 października 2001 PKP Cargo funkcjonowało w Grupie PKP SA. Bazę majątkową spółki stanowiły zasoby Dyrekcji Kolejowych Przewozów Towarowych Cargo, jednostki organizacyjnej PKP SA. W 2009 r. spółka otrzymała certyfikat bezpieczeństwa – część A, potwierdzający akceptację systemu zarządzania bezpieczeństwem na terenie Unii Europejskiej, a w 2010 r. certyfikat bezpieczeństwa – część B. W grudniu 2007 r. przedsiębiorstwo zatrudniało ponad 44 tys. pracowników, a w 2011 r. – 25 tys. W 2010 r. przychód netto ze sprzedaży wyniósł 4636 mln zł, a koszty działalności operacyjnej 4578 mln zł; rok wcześniej wielkości te wynosiły odpowiednio 4174 mln zł i 4341 mln zł. Zysk ze sprzedaży w 2010 r. wyniósł 58,7 mln zł, zysk z działalności operacyjnej 76,1 mln zł, a zysk netto 61,9 mln zł. Pozwoliło to na przeznaczenie w 2011 r. na inwestycje 562 mln zł.
Od utworzenia w 2001 r. do końca 2008 r., PKP Cargo było zorganizowane w:
Po zmianach w 2008 r., do 2010 r. PKP Cargo składało się z:
Dalsze zmiany spowodowały zmniejszenie liczby zakładów PKP Cargo do dziesięciu. Nazwy zakładów zostały powiązane z regionami: Zakład Północny z siedzibą w Gdyni, Zakład Śląsko-Dąbrowski z siedzibą w Katowicach, Zakład Wschodni z siedzibą w Lublinie, Zakład Centralny z siedzibą w Łodzi, Zakład Południowy z siedzibą w Nowym Sączu, Zakład Wielkopolski z siedzibą w Poznaniu, Zakład Zachodniopomorski z siedzibą w Szczecinie, Zakład Śląski z siedzibą w Tarnowskich Górach, Zakład Dolnośląski z siedzibą we Wrocławiu, Zakład Mazowiecko-Podlaski z siedzibą w Warszawie. Podział ten funkcjonował od 2010 r. do 2014 r.
W czerwcu 2014 r. przeprowadzono kolejny proces łączenia zakładów PKP Cargo, zmniejszając ich liczbę do siedmiu:
Według zarządu PKP Cargo, nowy podział terytorialny spółki miał na celu zoptymalizować efektywność zarządzania.
Głównym obszarem działalności PKP Cargo są kolejowe przewozy towarowe. Spółka jest największym w Polsce przewoźnikiem – w 2014 r. udział grupy PKP Cargo w rynku pod względem pracy przewozowej wyniósł 57%. Pod względem masy udział ten wyniósł 47%. Największą część przewożonych towarów przez PKP Cargo stanowią: węgiel (37% wykonanej pracy przewozowej w 2014 r.) oraz kruszywa i materiały budowlane (21,5% wykonanej pracy przewozowej w 2014 r.). W 2014 r. średnia prędkość wagonów z węglem wynosiła ok. 20 km/h. Dla realizacji przewozów węgla PKP Cargo używało 25 tys. węglarek; zarząd spółki szacował, że podwojenie prędkości przewozu spowodowałoby zmniejszenie zapotrzebowania na wagony o połowę. Rozwijają się również przewozy intermodalne (w lutym 2015 r. w ujęciu rocznym wzrost o 8%). PKP Cargo współpracuje z największymi polskimi i światowymi grupami przemysłowymi, w tym m.in. z KGHM, Orlen, PGNiG, Węglokoksem, Jastrzębską Spółką Węglową, Kompanią Węglową, Grupą Enea oraz koncernami ArcelorMittal, CMC i U.S. Steel.
Oprócz Polski, PKP Cargo realizuje towarowe przewozy kolejowe własnym taborem na terenach ośmiu innych państw Unii Europejskiej: Niemiec (od końca marca 2011 r.), Czech, Słowacji, Austrii, Belgii, Holandii, Węgier i Litwy (na normalnotorowej części infrastruktury). Spółka posiada dostęp do największych polskich i europejskich portów, m.in. w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie, Świnoujściu, Amsterdamie, Rotterdamie, Zeebrugge, Antwerpii, Hamburgu i Bremerhaven. W 2014 r. 53% wszystkich przewozów zrealizowanych przez PKP Cargo mierzonych pracą przewozową stanowił transport towarów w Polsce, podczas gdy przewozy w imporcie wyniosły 18%, w eksporcie 21%, a w tranzycie 8%. Najwięcej przewozów zagranicznych spółka realizuje do państw graniczących z Polską. Pod względem struktury przychodów od klientów zagranicznych, w 2014 r. 29% przychodów pochodziło od podmiotów z Niemiec, 15% z Czech i 15% ze Słowacji.
W skład grupy kapitałowej PKP Cargo wchodzi kilkanaście spółek świadczących usługi w zakresie transportu lądowego i morskiego, logistyki, spedycji, przeładunku towarów, naprawy taboru kolejowego i trakcyjnego oraz obsługi bocznic kolejowych.
PKP Cargo Service, Trade Trans, Cargosped tworzą Grupę PKP Cargo Logistics.
Dodatkowo w skład grupy kapitałowej PKP Cargo wchodzi kilkanaście innych spółek, w których udziały mniejszościowe posiada PKP Cargo lub jej spółki zależne.
Spółka dysponuje lokomotywami elektrycznymi serii: EU07, ET22, ET41, ET42, EU45, EU46, oraz spalinowymi serii: SM03, SM30, SM42, SM31, SM48, ST44, ST45, ST46, ST48, SU46. Część lokomotyw PKP Cargo posiada dopuszczenie do ruchu za granicą. Spółka ta samodzielnie realizuje przewozy m.in. w Niemczech, Czechach, Austrii, Słowacji, Belgii, Holandii przy wykorzystaniu wielosystemowych lokomotyw serii EU45 oraz EU46 produkcji Siemensa. Dopuszczenie do torów czeskich i słowackich mają też lokomotywy elektryczne: ET22 i ET41 oraz spalinowe: ST44, ST45 i SM42. Lokomotywy PKP Cargo są wyposażone w urządzenia GPS. 23 września 2015 przewoźnik podpisał z Siemensem umowę na dostawę 15 wielosystemowych lokomotyw Vectron. Pierwsze trzy elektrowozy dostarczono 11 stycznia 2016, a dostawy zakończono na przełomie kwietnia i maja 2017. W styczniu 2019 r. przewoźnik zdecydował się rozszerzyć zamówienie o 5 dodatkowych lokomotyw.
PKP Cargo posiada 62,5 tys. wagonów. Dużą część taboru (około 28 tys.) stanowią węglarki, którymi przewożone są m.in. materiały sypkie (węgiel, rudy, tłuczeń), płody rolne (buraki, ziemniaki), a także inne towary, np. drewno, maszyny i urządzenia. Drugim pod względem liczebności typem wagonów PKP Cargo są platformy. Przedsiębiorstwo przewozi na nich m.in. kontenery, wyroby metalowe, pojazdy, maszyny oraz drewno. PKP Cargo dysponuje też wagonami krytymi budowy normalnej, krytymi budowy specjalnej, wagonami z otwieranym dachem oraz wagonami specjalnymi do przewozu np. ciężkich ładunków przemysłowych o przekroczonej skrajni ładunkowej oraz ciężkich urządzeń elektrycznych.
W ramach grupy kapitałowej PKP Cargo funkcjonuje spółka PKP Cargotabor, świadcząca usługi w zakresie utrzymania lokomotyw i wagonów. PKP Cargotabor zatrudnia około 2,8 tys. pracowników i jest jedną z największych tego typu firm w Europie. PKP Cargotabor powstał w połowie 2014 w wyniku konsolidacji przedsiębiorstw taborowych w Grupie PKP Cargo – spółka PKP Cargowag przejęła spółkę PKP Cargo Tabor Karsznice oraz nabyła przedsiębiorstwo PKP Cargolok. Według przedstawicieli zarządu PKP Cargo, mimo że jeszcze w 2014 spółka PKP Cargotabor niemal w stu procentach obsługiwała zlecenia grupy PKP Cargo, w przyszłości firma ma świadczyć usługi również dla podmiotów spoza grupy PKP Cargo. 15 grudnia 2014 przedstawiciele firmy ogłosili, że rozważają rozpoczęcie produkcji wagonów towarowych.
PKP CargoTabor posiada 15 Zakładów Napraw Taboru, a ich siedziby zlokalizowane są w następujących miastach: Czerwieńsk, Dąbrowa Górnicza, Gdynia, Gorzów Wielkopolski, Jaworzyna Śląska, Kluczbork, Kraków, Olsztyn, Ostrów Wielkopolski, Tarnowskie Góry, Tczew, Toruń, Zabrzeg Czarnolesie, Zduńska Wola.
PKP Cargo dysponuje 25 terminalami przeładunkowymi w najważniejszych punktach Polski. Sześć z nich znajduje się przy wschodniej granicy. PKP Cargo posiada dwa wyspecjalizowane centra logistyczne: Małaszewicze, położone przy granicy z Białorusią oraz Medykę-Żurawica przy granicy z Ukrainą. PKP Cargo dysponuje też terminalami kontenerowymi m.in. w Gliwicach, Kobylnicy, Mławie i Warszawie. Najnowsza inwestycja intermodalna PKP Cargo to terminal Poznań-Franowo. Terminal jest największą stacją towarową w Wielkopolsce, jego plac składowy ma powierzchnię około 20 tys. metrów kwadratowych, a układ torowy osiąga łączną długość 1,57 tys. metrów bieżących. Szacunkowa zdolność przeładunkowa terminalu we Franowie to 60 tys. TEU rocznie.
Grupa PKP Cargo obsługuje w 6 województwach ponad 30 bocznic kilkunastu klientów w całej Polsce. Są wśród nich największe firmy na polskich i europejskich rynkach: górniczym, hutniczym i energetycznym, m.in.: Polska Grupa Energetyczna, PGNiG Termika, Dalkia Poznań, Kompania Węglowa, Tauron i Jastrzębska Spółka Węglowa. Liczba obsługiwanych przez PKP Cargo bocznic stale rośnie. Działalnością w tym zakresie zajmuje się spółka PKP Cargo Service, wchodząca w skład grupy kapitałowej PKP Cargo.
Działalność spedycyjną w ramach Grupy PKP Cargo realizuje Przedsiębiorstwo Spedycyjne Trade Trans Sp. z o.o. Trade Trans jest międzynarodowym operatorem logistycznym specjalizującym się w spedycji kolejowej i samochodowej. Firma świadczy także usługi z zakresu przeładunków i usług celnych.
W swojej działalności Trade Trans oferuje spedycję kolejową (wykorzystując własny tabor), samochodową, organizację transportu morskiego i lotniczego, usługi celne (spółka dysponuje siecią 18 własnych agencji celnych wewnątrz kraju oraz na granicy UE), logistykę w portach morskich i terminalach lądowych, logistykę magazynową, transport promowy, przewozy promowe między Polską a Skandynawią, przewozy ładunków ponad gabarytowych i wyjątkowo ciężkich, w tym także obsługę nietypowych i skomplikowanych przedsięwzięć. Firma była zaangażowana w dostarczenie materiałów przy budowie m.in. Stadionu Narodowego w Warszawie i Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku.
Operatorem logistycznym należącym do Grupy PKP Cargo, odpowiedzialnym za przewozy intermodalne jest Cargosped Sp. z o.o. Cargosped tworzy łańcuchy logistyczne z wykorzystaniem transportu kolejowego. Oprócz standardowych rozwiązań logistycznych (just in time, door to door, on place on time), Cargosped specjalizuje się w przesyłkach nadzwyczajnych, których przewóz może powodować trudności ze względu na kształt, rozmiar i masę ładunku, wymagających stosowania specjalnej technologii lub organizacji przewozu.
PKP Cargo deklaruje, że przewozy intermodalne są dla spółki strategicznym segmentem biznesu. Grupa PKP Cargo jest liderem w segmencie przewozów intermodalnych w Polsce, z prawie 52-procentowym udziałem w rynku w 2014 r. pod względem pracy przewozowej. W lutym 2015 r. przewozy intermodalne wzrosły o 85 w ujęciu rocznym. Jesienią 2013 r. PKP Cargo kupiło 330 nowych 80-stopowych wagonów platform do przewozu kontenerów. W styczniu 2014 r. spółka poinformowała o rozbudowie jednego z największych terminali, zlokalizowanego na stacji Poznań-Franowo. W wyniku rozbudowy do końca 2015 r. pojemność składowania terminalu zwiększy się o blisko 40%.
Od | Do | Prezes | Źródło |
---|---|---|---|
2001 | 2005 | Józef Marek Kowalczyk | |
grudzień 2005 | 27 grudnia 2007 | Władysław Szczepkowski | |
styczeń 2008 | 28 stycznia 2013 | Wojciech Balczun | |
28 stycznia 2013 | 25 lutego 2013 | Marek Zaleśny (p.o.) | |
25 lutego 2013 | listopad 2013 | Łukasz Boroń | |
listopad 2013 | 6 lutego 2014 | Adam Purwin (p.o.) | |
6 lutego 2014 | 14 grudnia 2015 | Adam Purwin | |
18 grudnia 2015 | 19 stycznia 2016 | Maciej Libiszewski (p.o.) | |
19 stycznia 2016 | 26 października 2017 | Maciej Libiszewski | |
26 października 2017 | 26 marca 2018 | Krzysztof Mamiński (p.o.) | |
27 marca 2018 | 18 października 2021 | Czesław Warsewicz | |
18 października 2021 | 12 kwietnia 2022 | Władysław Szczepkowski (p.o.) | |
13 kwietnia 2022 | kwiecień 2024 | Dariusz Seliga | |
kwiecień 2024 | 31 grudnia 2024 | Marcin Wojewódka (p.o.) | |
1 stycznia 2025 | Paweł Miłek (p.o.) |
Zarząd spółki mieści się w Warszawie przy ul. Grójeckiej 17, nieopodal przystanku PKP Warszawa Ochota w budynku wybudowanym w 1949, mieszczącym m.in. Urząd Dzielnicy Warszawa-Ochota. Przez lata mieściły się tu również m.in. dyrekcja Polskich Linii Lotniczych LOT, Zjednoczenie Państwowej Komunikacji Samochodowej, Zjednoczenie Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego, redakcja Nowych Sygnałów, Dyrekcja Zakupów i Sprzedaży Ferpol, PKP Intercity oraz ówczesne PKP Przewozy Regionalne. Szereg komórek organizacyjnych centrali spółki zlokalizowanych jest również:
oraz w Gdańsku, Łodzi, Poznaniu, Szczecinie i Wrocławiu.
30 października 2013 PKP Cargo zadebiutowało na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Dzięki IPO PKP Cargo stało się pierwszą kolejową spółką przewozową w Europie notowaną na giełdzie. Pierwsza transakcja na debiutanckiej sesji została zawarta po 80,2 złotych, o 17,9% powyżej ceny IPO (68 złotych). W pierwszym dniu notowań cena akcji PKP Cargo zamknęła się na poziomie 81,16 złotych, 19,4% powyżej ceny z IPO. Do samej spółki nie wpłynęły żadne pieniądze z tytułu debiutu na GPW, ponieważ oferta obejmowała wyłącznie akcje należące do PKP S.A. – w sumie 50%. W czerwcu 2014 PKP S.A. sprzedała kolejny pakiet akcji PKP Cargo. W gronie inwestorów PKP Cargo znajdują się największe instytucje finansowe, działające w Polsce i na świecie. 13 sierpnia 2014 struktura własnościowa PKP Cargo wyglądała następująco: PKP S.A. – 33,01%, ING OFE – 10,58%, Morgan Stanley – 5,31%, Aviva OFE – 5,22%, EBOiR – 5,1%, pozostali akcjonariusze – 40,77%.
PKP Cargo jest właścicielem Parowozowni Wolsztyn, Skansenu taboru kolejowego w Chabówce (od 2003) oraz prowadzi pociągi retro z trakcją parową w wybranych relacjach. W tym celu, od lutego 2004 roku spółka posiada licencję także na przewozy osób. Organizuje przejazdy i imprezy dla miłośników kolei. Spółka była też właścicielem Muzeum Kolejnictwa w Kościerzynie. Od 27 kwietnia 2011 jest sponsorem piłkarskiej Pogoni Lwów. W sierpniu 2014 spółka rozpoczęła współpracę z dwoma kolejnymi klubami piłkarskimi: Ruchem Chorzów i Zagłębiem Sosnowiec. W grudniu 2014 firma podpisała z Politechniką Białostocką umowę o współpracy. Jej zakres obejmie: staże dla studentów, wspólne seminaria naukowe oraz prace badawczo-rozwojowe.
30 grudnia 2014 przedstawiciele PKP Cargo podpisali umowę o przejęciu przez polskiego przewoźnika 80% udziałów Advanced World Transport, drugiego pod względem wielkości kolejowego przewoźnika towarowego w Czechach. W ten sposób PKP Cargo zwiększyło swój udział w rynku czeskim do około 10%. PKP Cargo zawarło również umowę regulującą relacje wspólników z czeską spółką Minezit SE, która jest w posiadaniu pozostałych 20% akcji AWT.