W tym artykule porozmawiamy o Norma (psychologia), temacie, który przykuł dziś uwagę wielu osób. Norma (psychologia) to temat, który wywołał debatę i wzbudził ciekawość w różnych kręgach. Na przestrzeni dziejów Norma (psychologia) odgrywał ważną rolę w różnych kulturach i był przedmiotem studiów i badań w różnych dziedzinach. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z Norma (psychologia), od jego pochodzenia i ewolucji po wpływ na obecne społeczeństwo. Dowiemy się, co sprawia, że Norma (psychologia) jest istotny i dlaczego ważne jest, aby zwracać na to uwagę. Dołącz do nas w tej podróży pełnej odkryć i poznania Norma (psychologia)!
Norma – rodzaj konstruktów wyznaczających na różne sposoby wzorce zwyczajnych zachowań i cech ludzi – na przykład jako przeciętne, zgodne z przewidywaniami, czy społecznie lub moralnie pożądane. Jest – niejednoznacznie – powiązana z wielorakimi koncepcjami zdrowia, w szczególności zdrowia psychicznego; może być zakorzeniona w różnorodnych założeniach filozoficznych i etycznych o naturze człowieka i świata.
Jak zwraca uwagę np. S.J. Bartlett, w języku potocznym „nienormalność” ma z reguły negatywne konotacje, tymczasem w rozumieniu profesjonalnym – np. jako norma statystyczna – jest to często określenie nieprzekładające się jasno na oceny o pożądanym (zdrowym czy moralnym) funkcjonowaniu. Ze względu na wieloznaczność tych kategorii, oraz potencjalnie jatrogenny i stygmatyzujący społeczny odbiór diagnozy psychologicznej i psychiatrycznej, określenie czy dane zachowanie jest „nienormalne”, oraz co z tego wynika, wymaga nie tylko fachowej wiedzy, ale także świadomości następstw takiej diagnozy.
H. Sęk proponuje na podstawie omówienia literatury wyróżnienie trzech głównych kategorii norm – wywodzących się z różnych źródeł, ale mogących się wzajemnie uzupełniać:
H. Sęk, czy także W. Paluchowski, zwracają ponadto uwagę na różnorodne metody budowy norm, i definicji zdrowia, rozróżniając np. podejścia wyróżniające aspekty negatywne (tzw. model biomedyczny: zdrowie jako brak choroby), oraz charakterystyczne dla psychologii pozytywnej modele salutogenetyczne: funkcjonalne (zdrowie jako przejawianie określonych cech, zdolności, i dobrostanu), i socjoekologiczne (zdrowie jako dostosowanie do sytuacji, z uwzględnieniem współzależności zewnętrznych systemów). Wskazują także na centralne dla tego tematu pytania m.in. o to, czy różnica między normą a zaburzeniem jest jakościowa czy ilościowa, oraz o kontekst kulturowy i społeczny definicji normalności.
Pojęcie normy jest zagadnieniem fundamentalnym dla budowy psychiatrycznych, psychologicznych i medycznych podręczników diagnostycznych, takich jak DSM czy ICD – i jego rozwój jest spleciony z debatami towarzyszącymi pracy nad ich kolejnymi wersjami.