Nadieżda Alliłujewa

W tym artykule zajmiemy się tematem Nadieżda Alliłujewa, który w ostatnich latach zyskał duże znaczenie ze względu na jego wpływ na różne obszary społeczeństwa. Od swoich początków po obecne implikacje, Nadieżda Alliłujewa przyciąga uwagę ekspertów, naukowców i ogółu społeczeństwa, wywołując debaty, refleksje i analizy z różnych perspektyw. Idąc tym tropem, zbadamy wiele aspektów Nadieżda Alliłujewa, od jego wpływu na politykę, gospodarkę, kulturę, po wpływ na codzienne życie ludzi. W ten sposób zagłębimy się w temat będący przedmiotem powszechnego zainteresowania, który zachęca nas do refleksji i dialogu w poszukiwaniu lepszego zrozumienia Nadieżda Alliłujewa i jego wpływu na współczesny świat.

Nadieżda Alliłujewa
Надежда Сергеевна Аллилуева
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 września 1901
Tyflis

Data i miejsce śmierci

9 listopada 1932
Moskwa

Małżeństwo

Józef Stalin

Dzieci

Wasilij (1921–1962)
Swietłana (1926–2011)

Multimedia w Wikimedia Commons

Nadieżda Siergiejewna Alliłujewa (ros. Надежда Сергеевна Аллилуева, ur. 9 września?/22 września 1901 w Tyflisie, zm. 9 listopada 1932 w Moskwie) – Rosjanka, druga żona Józefa Stalina (w latach 1919–1932).

Życiorys

Urodziła się jako córka rewolucjonisty Sergieja Alliłujewa oraz jego żony Olgi Alliłujewej. Józef Stalin i Nadieżda Alliłujewa poznali się w domu jej ojca w Tyflisie, gdy Nadieżna była dzieckiem, w 1904[1]. W późniejszym okresie jej ojciec wraz z rodziną przeniósł się do Petersburga. Po rewolucji lutowej w 1917 i przyjeździe do tego miasta, Stalin odwiedził mieszkanie Alliłujewów, znajdujące się w dzielnicy Wyborg. Wtedy prawdopodobnie rozpoczął się ich związek uczuciowy (Stalin miał odnosić się do Nadieżdy ze szczególną uwagą, być czuły i uprzejmy, czytając jej dzieła rosyjskich twórców i poetów, m.in. Czechowa, Gorkiego i Puszkina, a także opisując jej swoje dotychczasowe życie)[2].

Wkrótce Alliłujewa została sekretarką Stalina, który pełnił wówczas funkcję komisarza do spraw narodowościowych w Moskwie. W 1919 zawarli związek małżeński, kiedy kobieta miała 18 lat. Ślub miał charakter formalny, a para nie zorganizowała wesela, ponieważ bolszewicy nie uznawali tradycyjnej instytucji małżeństwa. Alliłujewa nie przyjęła nazwiska męża i do końca życia pozostała przy nazwisku panieńskim[3].

Stalin wraz z żoną zamieszkali na Kremlu. Alliłujewą miała cechować w okresie trwania związku wrażliwość i dobroć, a jednocześnie brak tolerancji dla okrucieństwa i cynizmu, który panował wówczas w sferach rządzących. Było to przyczyną stale narastającego napięcia w związku ze Stalinem, który nie znosił jakiejkolwiek krytyki własnych poczynań. W 1921 została wykluczona z szeregów partii komunistycznej, gdyż według jej kierownictwa nie cechowała jej wystarczająca gorliwość[4]. W tym samym roku urodziła syna Wasilija. W 1926 urodziła córkę Swietłanę[5]. Różnica psychiki, charakterów oraz przeróżne konflikty (często z istotnych powodów) spowodowały, że od samego początku małżeństwo to skazane było na niepowodzenie. Nadieżda Alliłujewa odważnie dobierała sobie przyjaciół, często zdając sobie sprawę, iż byli nielubiani przez Stalina. Jej mentorem, z którego zdaniem bardzo się liczyła, był Nikołaj Bucharin, nie zawsze zgadzający się z polityką Stalina[6]. Jednocześnie rekomendowała Stalinowi Nikitę Chruszczowa, którego często podejmowali na Kremlu[7]. Chcąc uniezależnić się od męża, w 1919 podjęła studia wyższe w zakresie chemii włókien wiskozowych na Wszechzwiązkowej Akademii Przemysłu – później dowiedziała się od studentów tej uczelni o rzeczywistym obliczu komunizmu w ZSRR (prześladowania polityczne, kolektywizacja rolnictwa, w tym wielki głód na Ukrainie)[8].

Zupełnie odmienną ocenę charakteru Nadii daje S.S. Montefiore, według którego była niezwykle egocentryczna i skłonna do wybuchów, często grubiańska. Nie bała się Stalina. Nie okazywała dzieciom zainteresowania ani uczuć, ganiła Stalina za rozpieszczanie dzieci. Przez wiele lat chorowała, najprawdopodobniej na zaburzenia maniakalno-depresyjne. Niewątpliwie łączyły ją z mężem bliskie relacje, w tym namiętność, czego dowodem są listy małżonków[9].

Nagrobek Alliłujewej

Na jesieni 1932 kryzys małżeństwa osiągnął swoją kulminację. Po defiladzie z okazji 15. rocznicy rewolucji bolszewickiej na Kremlu odbył się uroczysty bankiet. Stalin, będąc pod wpływem alkoholu, zachowywał się w czasie jego trwania skandalicznie, m.in. rzucił w żonę niedopałkiem papierosa, a kiedy ta straciła cierpliwość i wyszła, rzucił za nią marynarką. Według relacji jaką złożył Awel Jenukidze, jeden z bliskich współpracowników Stalina: „wieczorem 8 listopada zebrało się niezbyt liczne grono, była też Nadieżda. Stalin się spóźniał. Kiedy w końcu się pojawił, Nadieżda skwitowała to jakąś ironiczną uwagą. Stalin wybuchnął. Rzucił (właśnie palonym) papierosem w Nadieżdę. Nadieżda wyszła, a Stalin pojechał na daczę”. Kilka godzin później Nadieżda Alliłujewa już nie żyła, znaleziono ją martwą przy łóżku z pistoletem w dłoni[10].

Nadieżda Alliłujewa została pochowana na moskiewskim Cmentarzu Nowodziewiczym[11]. Według córki Swietłany od tego momentu Stalin ani razu nie nawiedził grobu żony[12].

 
 
 
 
 
 
Ekaterine Geladze
 
 
 
Besarion Dżughaszwili
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jekatierina Swanidze
 
 
 
Józef Stalin
 
 
 
 
Nadieżda Alliłujewa
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Julija Melcer
 
Jakow Dżugaszwili
 
 
Wasilij Stalin
 
Swietłana Alliłujewa
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jewgienij Dżugaszwili
 
Galina Dżugaszwili
 
Aleksandr BurdonskiNadieżda Stalina
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jakow Jewgienjewicz Dżugaszwili
 
Wissarion Jewgienjewicz Dżugaszwili
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Iosif Dżugaszwili
 
Wasilij Dżugaszwili
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


Przypisy

  1. ↑ Montefiore 2014 ↓, s. 73.
  2. ↑ Montefiore 2004 ↓, s. 30.
  3. ↑ Kotkin 2014 ↓, s. 364.
  4. ↑ Khlevniuk 2015 ↓, s. 252.
  5. ↑ Montefiore 2004 ↓, s. 33.
  6. ↑ Beata de Robien, Przekleństwo Swietłany. Historia córki Stalina, Sonia Draga, 25 kwietnia 2018, ISBN 978-83-8110-305-3.
  7. ↑ Montefiore 2014 ↓, s. 41.
  8. ↑ Kotkin 2017 ↓, s. 109.
  9. ↑ Montefiore 2014 ↓, s. 6–7, 10, 15, 103–105.
  10. ↑ Montefiore 2004 ↓, s. 105.
  11. ↑ Kotkin 2017 ↓, s. 111–112.
  12. ↑ Sullivan 2015 ↓, s. 52.

Bibliografia

  • Stephen Kotkin: Stalin, Volume 1: Paradoxes of Power, 1878–1928. New York City: Penguin Press, 2014. ISBN 978-1-59420-379-4. (ang.).
  • Stephen Kotkin: Stalin, Volume 2: Waiting for Hitler, 1929–1941. New York City: Penguin Press, 2017. ISBN 978-1-59420-380-0. (ang.).
  • Oleg V. Khlevniuk: Stalin: New Biography of a Dictator. Nora Seligman Favorov (tłum.). New Haven, Connecticut: Yale University Press, 2015. ISBN 978-0-300-16388-9. (ang.).
  • Simon Sebag Montefiore: Stalin. Dwór czerwonego cara. Warszawa: Wyd. Magnum, 2004. ISBN 978-83-63986-43-8.
  • Simon Sebag Montefiore: Stalin. Dwór czerwonego cara. Warszawa: Wyd. Magnum, 2014. ISBN 978-83-65127-808.
  • Rosemary Sullivan: Stalin's Daughter: The Extraordinary and Tumultuous Life of Svetlana Alliluyeva. Toronto: HarperCollins, 2015. ISBN 978-1-44341-442-5. (ang.).