Mary Rose

Niektóre z zamieszczonych tu informacji wymagają weryfikacji.

Uwagi: należy wykorzystań informacje z dyskusji przeniesione ze strony na ten temat, ale o nieprawidłowej nazwie oraz zweryfikować poprawność obu artykułów.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Mary Rose

„Mary Rose” na ilustracji w „Anthony Roll”, ok. 1546
Bandera	Royal Navy
Port macierzysty	Portsmouth
Dane podstawowe
Typ	Karaka
Materiał	drewno
Historia
Data budowy	1509–1510
Data wodowania	1511
Data zatonięcia	19 lipca 1545
Dane techniczne
Liczebność załogi	415–729
Szerokość (B)	12 m
Ożaglowanie
Liczba żagli	9
Liczba masztów	4
Multimedia w Wikimedia Commons

Mary Rose – XVI-wieczna karaka, flagowy okręt floty wojennej króla Henryka VIII. Imię Mary otrzymał od imienia siostry króla, zaś róża była symbolem królewskiej linii Tudorów.

Zbudowany w latach 1509-1510 był jednym z pierwszych okrętów Navy Royal budowanych w celach typowo wojennych, prawdopodobnie nigdy nie pełnił funkcji jednostki handlowej.

10 sierpnia 1512 uczestniczył w ataku na flotę francuską – starł się z „Marie la Cordelière”, okrętem flagowym admirała Ren de Clermont. Oba okręty zostały uszkodzone, „Mary Rose” osiadła na mieliźnie, natomiast „Marie la Cordelière” dostała się pod ogień innych okrętów angielskich i spłonęła.

W latach 1528 i 1536 „Mary Rose” została przebudowana, osiągając ostatecznie wyporność 700 ton, długość 65 metrów, wyposażona była w cztery maszty i uzbrojona w 91 dział, przez współczesnych uważana była za okręt niezwyciężony.

W 1545 król Francji Franciszek I, z udziałem ponad 200 okrętów i 30-tys. armii, podjął próbę inwazji na Anglię. Anglicy dysponowali siłą 80 okrętów i 12 tys. ludzi. Do decydującej, choć nierozstrzygniętej bitwy, doszło 19 lipca 1545 r. w cieśninie Solent znajdującej się pomiędzy wyspą Wight i Anglią. W jej trakcie, Mary Rose wykonała ostry zwrot mając otwarte furty działowe, przez które do wewnątrz dostały się duże ilości wody. W efekcie okręt szybko zatonął razem z 400 osobami załogi^[1][2].

W 1836 r., na spoczywający na głębokości 14 m wrak statku przypadkowo natrafili rybacy, a poinformowani o znalezisku pionierzy nurkowania John Deane oraz William Edwards dokonali jego pierwszych eksploracji. Wydobyte wówczas działa przerobili na pamiątkowe kałamarze i laski. Potem o okręcie, który tkwił pod mułem i wodorostami zapomniano na długie lata. Dopiero na początku lat siedemdziesiątych XX w. okręt został powtórnie zlokalizowany przez archeologów, którym udało się wydobyć z niego niektóre cenne przedmioty. W 1982 r. przeprowadzono relacjonowaną na żywo przez telewizję operację jego wydobycia. Okazało się, że nie ma on uszkodzeń, jakie powstają w czasie bitwy. Dlatego już sam kadłub okazał się niezwykłym zabytkiem techniki. Umieszczono go w suchym doku w Muzeum Morskim w Portsmouth, gdzie zajmują się nim konserwatorzy i gdzie można go oglądać. Wewnątrz kadłuba „Mary Rose” zewidencjonowano łącznie ok. 20 tys. przedmiotów, m.in. urządzenia nawigacyjne, przyrządy medyczne, broń, żywność, odzież, przedmioty codziennego użytku, instrumenty i gry.

• David Childs: The Warship Mary Rose: The Life and Times of King Henry VIII's Flagship. London: Chatham Publishing, 2007. ISBN 978-1-86176-267-2. Brak numerów stron w książce
• N.A.M. Rodger: The Safeguard of the Sea: A Nval History of Britain 660-1649. New York, London: W.W. Norton & Co., 1998. ISBN 0-393-31960-1.