Mariologia
W tym artykule zagłębimy się w temat Mariologia, badając jego pochodzenie, wpływ na dzisiejsze społeczeństwo i jego znaczenie w różnych obszarach. Mariologia jest obiektem badań i zainteresowań od dziesięcioleci, wywołując debaty i refleksje na temat jego wpływu na życie codzienne. Poprzez szczegółową analizę będziemy starali się lepiej zrozumieć różne aspekty otaczające Mariologia, od jego historycznych implikacji po jego dzisiejszą rolę. Celem tego artykułu jest przedstawienie kompleksowej i wzbogacającej wizji Mariologia, aby czytelnik mógł dokładnie zrozumieć ten temat, który jest dziś tak aktualny.
Mariologia, dawniej teologia mariologiczna (łac. Maria – Maryja, gr. logos – nauka, wiedza) – dział teologii dogmatycznej, nauka o Maryi z Nazaretu, Matce Jezusa Chrystusa.
Obejmuje takie zagadnienia jak: szczególne wybranie Maryi, jej świętość, poczęcie Syna z Ducha Świętego, obecność Maryi w życiu Chrystusa i Kościoła, jej dziewictwo i Boże macierzyństwo, udział w zbawczym dziele Chrystusa, znaczenie we wspólnocie Kościoła, kult.
Źródłami mariologii są: Pismo Święte (Ga 4,4-5; Mk 3,31-35; 6,1-6; Mt 1,1-25, 2,11; Łk 1,26-56; 2,1-35, 41-51; 11,27-28; J 2,1-11; 19,25-27; Dz 1,14), nauczanie ojców Kościoła, sobory i synody, liturgia, doświadczenia świętych i mistyków, pobożność sanktuaryjna.
Pierwszy usystematyzowany traktat o Maryi przedstawił w 1590 hiszpański jezuita Francisco Suarez. Określenia „mariologia” po raz pierwszy użył Placido Nigido na pocz. XVII w. (Summa mariologiae, Palermo 1602). Sobór Watykański II dał nowy wykład mariologii w powiązaniu z nauką o Kościele i chrystologią.
Mariologię współczesną rozwijają Międzynarodowe Kongresy Mariologiczne organizowane przez Pontificia Academia Mariana Internationalis (PAMI). Głównym akademickim ośrodkiem mariologii na świecie jest Papieski Wydział Teologii „Marianum” w Rzymie. Pierwsza Katedra Mariologii w Polsce powstała w 1958 na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim . W 1999 zostało założone Polskie Towarzystwo Mariologiczne.
Teologie protestancka i prawosławna nie mają odrębnego traktatu mariologicznego. W teologii prawosławnej mariologia stanowi część chrystologii, zw. teotoklogią.
Rodzaje mariologii
W zależności od źródeł, stosowanych metod i wyznaczonego celu, które określają jej rodzaj i charakter, mariologię dzielimy na:
- biblijną (wydobywającą z Biblii elementy objawienia o Maryi)
- patrystyczną (opartą na nauczaniu ojców Kościoła)
- scholastyczną (rozważającą poszczególne zagadnienia, gł. Boże Macierzyństwo, w kontekście wcielenia)
- pozytywną (opartą na Piśmie Świętym, nauce ojców Kościoła, nauczaniu soborów i papieży; mniejsze znaczenie przywiązującą do spekulacji)
- przywilejów (mnożącą nowe tytuły chwały i ogłaszającą nowe dogmaty maryjne; mariologia przedsoborowa)
- historiozbawczą (ukazującą Maryję na tle dziejów zbawienia i podkreślającą jej udział w tajemnicy wcielenia)
- akademicką (wykładaną na wyższych uczelniach i w seminariach duchownych)
- ludową (uprawiana przez pobożny lud)
- wyzwolenia (rozwijaną w Ameryce Łacińskiej w 2 poł. XX w. w ramach teologii wyzwolenia)
- chrystotypiczną (podkreślającą podobieństwa Maryi do Chrystusa, rodzącą pobożność wzywania Maryi w różnych potrzebach)
- eklezjotypiczną (podkreślającą podobieństwa Maryi do Kościoła, akcentującą pobożność naśladowania i zaangażowania)
- feministyczną (ukierunkowaną feministycznie, promującą potrzebę wyzwolenia kobiet)
- symboliczną (dowartościowującą symbole biblijne, które zasadnie można odnieść do Maryi)
- narracyjną (akcentującą opisową moc narracji biblijnej o obecności Maryi w życiu Chrystusa i Kościoła)
- ekumeniczną (uwzględniającą także nauczanie o Maryi prezentowane w in. wyznaniach chrześcijańskich)
Zobacz też
Bibliografia
- Elżbieta Adamiak, Traktat o Maryi, Dogmatyka, t. 2, Warszawa: Więź, 2010, ISBN 978-83-603-5694-4.
- Stanisław Napiórkowski, Mariologia, Encyklopedia Katolicka, t. 11, Lublin: Tow. Nauk. KUL, 2006, ISBN 83-7306-300-5.
- Religia. Encyklopedia PWN, t. 1-10, Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN, 2001-2003 (hasła: mariologia, teologia mariologiczna), ISBN 83-01-13414-3.