Majer Bałaban

W następnym artykule szczegółowo przeanalizujemy Majer Bałaban, postać/temat/datę, która w ostatnim czasie przykuła uwagę opinii publicznej. W następnych kilku linijkach będziemy badać jego pochodzenie, wpływ na obecne społeczeństwo i konsekwencje, jakie ma na przyszłość. _Var1 wywołał intensywną debatę pomiędzy ekspertami a zwykłymi ludźmi i dlatego tak istotne jest zrozumienie wszystkich aspektów tego zjawiska. Od czasu pojawienia się Majer Bałaban wywołał falę sprzecznych opinii, a naszym celem będzie sporządzenie bezstronnej i wyczerpującej analizy, która pozwoli czytelnikowi wyrobić sobie świadomą opinię na ten temat.

Majer Bałaban
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 lutego 1877
Lwów

Data i miejsce śmierci

26 grudnia 1942
Warszawa

Miejsce spoczynku

cmentarz żydowski
w Warszawie

Multimedia w Wikimedia Commons
Grób Majera Bałabana na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie

Majer Samuel Bałaban (hebr. מאיר בלבן; ur. 20 lutego 1877 we Lwowie, zm. 26 grudnia 1942 w Warszawie) – polski historyk, orientalista i pedagog żydowskiego pochodzenia, rabin, jeden z najwybitniejszych badaczy dziejów Żydów w Polsce, współredaktor „Nowego Życia”.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Aleksandra i Matyldy z Mayerów[1].

W 1890 ze stopniem pierwszym ukończył klasę IVb w C. K. IV Gimnazjum we Lwowie[2]. W latach 1895–1897 studiował prawo, a w latach 1902–1904 historię i filozofię na Uniwersytecie Lwowskim pod kierunkiem Szymona Aszkenazego. Doktorat obronił w 1904. Od roku szkolnego 1904/1905 jako zastępca nauczyciela uczył religii wyznania mojżeszowego w C. K. IV Gimnazjum we Lwowie, po czym w 1909/1910 został przeniesiony do C. K. VII Gimnazjum we Lwowie[3]. Uczył religii mojżeszowej w Prywatnym Gimnazjum Zofii Strzałkowskiej we Lwowie[4]. W 1911 ożenił się z Gizelą Alter[1].

W czasie I wojny światowej pełnił posługę rabina wojskowego w armii austriackiej na terenie Lublina. Po wojnie zamieszkał w Warszawie, gdzie był współzałożycielem i rektorem utworzonego z inicjatywy partii Mizrachi Seminarium Rabinicznego Tachkemoni (z hebr. Wiedza). Z pracy w seminarium zrezygnował w 1930 po konflikcie z Mojżeszem Sołowiejczykiem, który oskarżył Bałabana o negatywny wpływ na młodzież. W 1928 habilitował się na Uniwersytecie Warszawskim[5]. Współtworzył Instytut Nauk Judaistycznych w Warszawie, którego był profesorem od 1928. Wykładał na Wolnej Wszechnicy Polskiej, w żydowskim gimnazjum Ascola, a od 1936 był profesorem Uniwersytetu Warszawskiego. Pracował także w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

W 1940 został przesiedlony do getta warszawskiego, gdzie kierował Wydziałem Archiwalnym Judenratu. W 1941 został głównym rabinem synagogi Nożyków.

Zmarł w nieustalonych okolicznościach, według jednej z wersji popełnił samobójstwo. Jest pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 9, rząd 10)[6][7].

Twórczość

Majer Bałaban był autorem kilkudziesięciu książek uchodzących za najważniejsze dzieła podejmujące tematykę kultury i obyczajów polskich Żydów, między innymi:

Autor biogramów w Polskim Słowniku Biograficznym (Cwi Hirsz Askenazy, Salomon Askenazy, t. 1, 1935).

Przypisy

  1. ↑ a b Łoza 1938 ↓, s. 21.
  2. ↑ Sprawozdanie Dyrektora C. K. IV Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1890. Lwów, 1890, s. 120.
  3. ↑ Władysław Kucharski: Przegląd historyczny 50-lecia Gimnazjum IV im. Jana Długosza we Lwowie. W: Władysław Kucharski (red.): Księga pamiątkowa 50-lecia Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie. Lwów: 1928, s. 49.
  4. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego Zofii Strzałkowskiej we Lwowie za rok szkolny 1906/07. Lwów: 1907, s. 37.
  5. ↑ Hanna Węgrzynek: Bałaban Majer w Żydzi Polscy. Historie niezwykłe. Warszawa: Demart, 2010, s. 21. ISBN 978-83-7427-3923.
  6. ↑ Grób Majera Bałabana w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie
  7. ↑ Cmentarze m. st. Warszawy. Cmentarze żydowskie. Warszawa: Rokart, 2003. ISBN 83-916419-3-7. – tu jednak błędnie kwatera 10 rząd 1

Bibliografia

  • Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938.
  • Andrzej Żbikowski, Żydzi, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2005, ISBN 83-7384-193-8, OCLC 69469471.
  • Jan Jagielski: Przewodnik po cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ul. Okopowej 49/51. Z. 1, Kwatery przy Alei Głównej. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Społeczny Komitet Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej w Polsce, 1996, s. 12-13. ISBN 83-90-66296-5.

Linki zewnętrzne