Kuskus plamisty
Wygląd przypnij ukryj| Spilocuscus maculatus | |||
| (É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kuskus plamisty | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ) | |||
 najmniejszej troski | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Kuskus plamisty (Spilocuscus maculatus) – gatunek ssaka z podrodziny pałanek (Phalangerinae) w obrębie rodziny pałankowatych (Phalangeridae), przypominający wyglądem małpiatkę.
Taksonomia
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1803 roku francuski przyrodnik Étienne Geoffroy Saint-Hilaire nadając mu nazwę Phalangista maculata. Miejsce typowe to według oryginalnego opisu to „Moluki” (fr. Les Moluques), Indonezja. Geoffroy Saint-Hilaire oparł swój opis na osobniku nazywanym jako „Phalanger mâle de Buffon” (numer katalogowy n° CCCXVIII) lecz obecnie w kolekcji Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu nie znajduje się taki okaz.
Taksonomia S. maculatus jest niestabilna i w jego obrębie może istnieć więcej niż jeden gatunek. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World przedstawicieli z kontynentalnej Nowej Gwinei i Moluków określają jako S. maculatus, ale istnieją bardzo znaczne różnice między różnymi populacjami regionalnymi. Obszerne przeglądy taksonomiczne tej grupy są w toku i do ich zakończenia nie rozpoznano tu żadnych podgatunków uznając ten gatunek za monotypowy.
Etymologia
- Spilocuscus: gr. σπιλος spilos „plama”; rodzaj Cuscus Illiger, 1811 (pałanka).
- maculatus: łac. maculatus „cętkowany, plamisty”, od maculare „mieć plamki”, od macula „plamka”.
Zasięg występowania
Kuskus plamisty występuje na Nowej Gwinei, włącznie z wyspami Yapen, Mios Num i Roon w Zatoce Cenderawasih, wyspami Karkar i Walis na północnym wybrzeżu, wyspami Raja Ampat Salawati, Sorong i Misool w południowo-wschodnia Papui-Nowej Gwinei, wyspami Samarai i Dufaure oraz Wyspami Aru. Występuje na wielu wyspach środkowych i południowych Moluków (Seram, Ambon, Pulau Pandjang, Buru oraz archipelagi Tayandu i Kai). Został introdukowany na wyspę Selayar między Celebes i Flores (zachodnia granica występowania gatunku) oraz istnieją niejasne obserwacje z Flores i Celebes, które mogą również odnosić się do populacji z Selayar. Gatunek ten został również najwyraźniej introdukowany na Mussau (Wyspy Świętego Macieja, północno-wschodni Archipelag Bismarcka) w czasach prehistorycznych oraz na wyspę Nowa Irlandia (Archipelag Bismarcka) w XX wieku.
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 42–74 cm, długość ogona 38,5–70,7 cm; masa ciała 2,4–6,1 kg. Ma podłużne ciało z chwytnymi, krótkimi kończynami.Długi chwytny ogon do 48 cm, umożliwia przemieszczanie się po drzewach. Część chwytna ogona pozbawiona owłosienia. Posiada wydłużony pysk, duży nos i oczy z charakterystycznymi pionowymi źrenicami. Ma krótką, gęstą, sierść w kolorach: białym, brązowym lub czerwonawym z wyraźnymi ciemniejszymi plamkami.
Ekologia
Prowadzi nocny, samotny tryb życia. W dzień śpi skulony między drzewami lub w dziupli. Bardzo rzadko schodzi na ziemię w celu przekroczenia szerokich luk między drzewami, jednak wiąże się to dla niego z dużym ryzykiem. Odżywia się owadami, liśćmi, gadami, ptasimi jajami i owocami (szczególnie bananami). Ma łagodne usposobienie, więc często jest hodowany jako zwierzę domowe, nie wykazuje jednak przywiązania do właściciela.
Status zagrożenia
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (ang. least concern ‘najmniejszej troski’).
Przypisy
- ↑ a b c É. Geoffroy Saint-Hilaire: Catalogue des Mammifères du Museum National d’histoire naturelle. Paris: 1803, s. 149. (fr.).
- ↑ L. Oken: Lehrbuch der Naturgeschichte. T. 3. Cz. 2. Jena: August Schmid, 1816, s. 1125. (niem.).
- ↑ H.R. Schinz: Das Thierreich, eingetheilt nach dem Bau der Thiere als Grundlage ihrer Naturgeschichte und der vergleichenden Anatomie von den Herrn Ritter von Cuvier. Cz. 1: Säugethiere und Vögel. Stuttgart und Tübingen: in der J.G. Cotta’schen Buchhandlung, 1821, s. 265. (niem.).
- ↑ C.J. Temminck: Monographie de mammalogie. T. 1. Paris: 1824, s. 12. (fr.).
- ↑ E.P. Ramsay. Notes on a collection of birds from Port Moresby; with descriptions of some new species. „Proceedings of the Linnean Society of New South Wales”. 1, s. 395, 1876. (ang.).
- ↑ K.M.K.M. Helgen K.M.K.M., A reassessment of taxonomic diversity and geographic patterning in the Melanesian mammal fauna, Praca doktorska , University of Adelaide, 2007, s. 262 (ang.).
- ↑ a b T.T. Leary T.T. i inni, Spilocuscus maculatus, The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 (ang.).
- ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 12. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 82. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Spilocuscus maculatus (É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803). ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) . American Society of Mammalogists. . (ang.).
- ↑ F. de Beaufort. Catalogue des types de mammifères du Muséum national d'Histoire naturelle, Paris. VI. Monotremata. — VII. Marsupialia. „Bulletin du Muséum national d’histoire naturelle”. 2e Série. 38 (5), s. 527–528, 1966. (fr.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 642, 1904. (ang.).
- ↑ maculatus, The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ a b K. Helgen & S. Jackson: Family Phalangeridae (Cuscuses, Brush-tailed Possums and Scaly-tailed Possum). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 496–497. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
- ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 56. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ a b А. Брэм: Жизнь животных. Том 1. Млекопитающие. 1992, s. 213-214.
- ↑ Heinsohn 2002 ↓, s. 243-246.
Bibliografia
- T. Heinsohn. Observations of probable camouflaging behaviour in a semi-commensal common spotted cuscus Spilocuscus maculatus maculatus (Marsupialia: Phalangeridae) in New Ireland, Papua New Guinea. „Australian Mammalogy”. 24 (2), s. 243-246, 2002. (ang.).