Ksi Ursae Majoris
W tym artykule zbadamy Ksi Ursae Majoris i jego wpływ na dzisiejsze społeczeństwo. Ksi Ursae Majoris jest tematem dyskusji od lat, a jego wpływ rozciąga się na różne obszary codziennego życia. Od momentu powstania Ksi Ursae Majoris odegrał kluczową rolę w sposobie interakcji, komunikacji i rozwoju ludzi. W miarę postępów w epoce cyfrowej ważne jest, aby zrozumieć, w jaki sposób Ksi Ursae Majoris w dalszym ciągu kształtuje nasz świat i jakie ma to konsekwencje dla przyszłości. W tym artykule przeanalizujemy różne aspekty Ksi Ursae Majoris i jego znaczenie w bieżącym kontekście, zapewniając kompleksowy obraz jego znaczenia i możliwych konsekwencji. Przygotuj się na zanurzenie w fascynującym świecie Ksi Ursae Majoris!
| ξ UMa A | |||||||||||||||||||||
 Położenie w gwiazdozbiorze | |||||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
11h 18m 10,902s[1] | ||||||||||||||||||||
| Deklinacja |
+31° 31′ 44,98″[1] | ||||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−591,4 ± 4,1 mas/rok[1] | ||||||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
−15,5 ± 0,9 km/s[1] | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy |
spektroskopowo podwójna: żółto-biały (lub żółty) i czerwony karzeł | ||||||||||||||||||||
| Typ widmowy | |||||||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||||||
| Wiek |
6 mld lat[3] | ||||||||||||||||||||
| Temperatura |
5740 K[3] | ||||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| ξ UMa B | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
11h 18m 10,932s[5] | ||||||||||||||
| Deklinacja |
+31° 31′ 45,44″[5] | ||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−591,4 ± 4,1 mas/rok[1] | ||||||||||||||
| Prędkość radialna |
−15,9 ± 0,9 km/s[1] | ||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy |
spektroskopowo podwójna: żółty i czerwony (lub brązowy) karzeł | ||||||||||||||
| Typ widmowy | |||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||
| Wiek |
6 mld lat[3] | ||||||||||||||
| Temperatura |
5720 K[3] | ||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Ksi Ursae Majoris (ξ UMa, Alula Australis) — gwiazda wielokrotna w konstelacji Wielkiej Niedźwiedzicy, znajdująca się w odległości około 27 lat świetlnych od Słońca.
Nazwa
Tradycyjna nazwa gwiazdy, Alula Australis, wywodzi się od arabskiego wyrażenia القفزة الأولى Al Ḳafzah al Ūla, co oznacza „pierwszy skok (gazeli)” i odnosi się do tej gwiazdy oraz pobliskiej ni Ursae Majoris. Łaciński dodatek Australis wskazuje, że jest to południowa gwiazda spośród tych dwóch[3][6]. Nazwa ta została formalnie zatwierdzona przez Międzynarodową Unię Astronomiczną w 2016 roku[7].
Charakterystyka fizyczna
2 maja 1780 roku William Herschel odkrył, że jest to gwiazda podwójna, przez co jest ona pierwszą w historii zidentyfikowaną gwiazdą podwójną, której składniki są fizycznie ze sobą związane. Jest również pierwszą gwiazdą podwójną dla której obliczono parametry orbity. W rzeczywistości jednak każdy z jej dwóch składników jest ponadto gwiazdą spektroskopowo podwójną, czyli łącznie do systemu należą cztery gwiazdy. Łączna masa tych gwiazd szacowana jest na około 2 masy Słońca[3].
W skład układu wchodzą składniki ξ UMa A i B, które obiegają wspólny środek masy w ciągu 59,878 lat w średniej odległości 21,2 au. Ich orbita jest jednak mocno ekscentryczna, w związku z czym odległość gwiazd waha się pomiędzy 29,6 a 13,4 au[3].
Składnik Ksi Ursae Majoris A ma jasność równą 4,264m[1]. Gwiazdy wchodzące w skład tego składnika obiegają się w ciągu 1,833 roku. Główna gwiazda jest karłem należącym do typu widmowego G0[3] lub F8,5[1], druga gwiazda to czerwony karzeł reprezentujący typ widmowy M.
Składnik Ksi Ursae Majoris B ma jasność 4,729m[5]. Gwiazdy wchodzące w skład składnika B obiegają się w ciągu 3,98 dnia. Główna gwiazda to żółty karzeł typu widmowego G, a jego towarzysz to czerwony[3] lub brązowy karzeł[5].
Do systemu Ksi Ursae Majoris być może należy także piąta gwiazda o jasności 15m, położona w odległości 56,4 sekundy kątowej (w 2007 roku)[8][9]. Jeśli jest ona faktycznie członkiem tego układu, to separacja od pozostałych składników wynosi co najmniej 450 au, a okres obiegu centralnej czwórki gwiazd to ponad 5600 lat. Również ona byłaby czerwonym karłem typu M8, o niskiej masie[3]. Ponadto odkryty został brązowy karzeł typu T8 o jasności 18,75m odległy o 511,4″, który wykazuje taki sam ruch własny jak system Ksi Ursae Majoris; od składnika A dzieli go w przestrzeni odległość około 4000 au[8][10].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n ksi Ursae Majoris A w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c ksi Ursae Majoris w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Jim Kaler: ALULA AUSTRALIS (Xi Ursae Majoris). STARS . . (ang.).
- ↑ Obliczona na podstawie paralaksy i wielkości obserwowanej
- ↑ a b c d ksi Ursae Majoris B w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 443. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-08-10. .
- ↑ a b Mason et al.: WDS J11182+3132A. The Washington Double Star Catalog . VizieR, 2014.
- ↑ UCAC3 244-100189 w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ 2MASS J11183876+3125441 w bazie SIMBAD (ang.)