Kobieta jest kobietą

Kobieta jest kobietą (fr. Une femme est une femme) – francuski film komediowy z 1961 roku w reżyserii Jean-Luca Godarda z Anną Kariną, Jean-Claudem Brialym i Jean-Paulem Belmondo w rolach głównych. Zdjęcia kręcono w Paryżu.

Film jest trzecim pełnometrażowym dziełem Godarda i gatunkowo stanowi nowofalowy pastisz musicalu z elementami komedii i melodramatu^[2][1]. Fabularnie opowiada o striptizerce Angeli, jej relacjach z mężczyznami i pragnieniach macierzyńskich.

Premiera Kobieta jest kobietą odbyła się podczas 11. edycji Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Berlinie (1961), gdzie Anna Karina nagrodzona została aktorskim Srebrnym Niedźwiedziem^[3]. We francuskich kinach film pokazano po raz pierwszy 6 września 1961^[4].

Główną bohaterką filmu jest pracująca jako striptizerka Angela. Fabuła filmu skupia się wokół jej relacji z mężem Émile oraz adoratorem Alfredem. Bohaterka filmu przeżywa kryzys egzystencjalny; pragnie zostać matką, ale nie dogaduje się w tej kwestii z mężem, nie wie także, czy przyjąć zaloty Alfreda, który mógłby zaspokoić jej marzenia o macierzyństwie. Kobieta wikła się w romans, ale nadal nie jest pewna swoich uczuć i pogłębia się w beznadziei.

Na podstawie^[5]:

• Anna Karina jako Angela Récamier
• Jean-Claude Brialy jako Émile Récamier
• Jean-Paul Belmondo jako Alfred Lubitsch
• Marie Dubois jako przyjaciółka Angeli (niewymieniona w czołówce)
• Catherine Demongeot jako Zazie (niewymieniona w czołówce)
• Nicole Paquin jako Suzanne (niewymieniona w czołówce)
• Ernest Menzer jako właściciel baru (niewymieniony w czołówce)
• Jeanne Moreau jako ona sama; kobieta w barze (niewymieniona w czołówce)

Kobieta jest kobietą był pierwszym filmem Godarda nakręconym w kolorze^[6], na kamerze Cinemascope^[7], a także pierwszym pełnometrażowym dziełem reżysera, w którym wystąpiła jego ówczesna żona Anna Karina^[8]. Godard dał wolną rękę aktorom w budowaniu scen, w pewnym stopniu film był więc improwizowany^[2]. Karina dobrze wspominała współpracę ze swoim mężem, jednak na okres produkcji nałożyła się tragedia małżeńska. W trakcie kręcenia filmu Karina zaszła w ciążę, którą starała się ukrywać. Ostatecznie poroniła, w wyniku czego popadła w depresję^[9].

Godard zamierzał stworzyć musical wzorowany na hollywoodzkim, jednakże w swoim filmie zawarł parodystyczne gagi oraz nawiązania do innych filmów kojarzonych z Nową Falą. Jean-Paul Belmondo dokonał w Kobiecie, która jest kobietą repryzy swojej roli z Do utraty tchu, fabularnego debiutu Godarda. W epizodycznej roli wystąpiła również Jeanne Moreau, wobec której pada w filmie pytanie o pracę nad filmem Jules i Jim François Truffauta^[10].

Po premierze na festiwalu filmowym w Berlinie opinie na temat Kobiety, która jest kobietą nie były pochlebne; część krytyków nazwała film „zimnym i nihilistycznym”^[11]; „Variety” zarzuciło ponadto reżyserowi przeładowanie filmu nawiązaniami do amerykańskich musicali oraz niechlujność wykonania^[12]. Roger Ebert zauważył, że film Godarda w istocie nie jest musicalem i z pogardą traktuje muzykę, systematycznie ją przerywając w pełnym biegu^[13]. Niepochlebnie oceniany był również sposób, w jaki została potraktowana płeć żeńska; krytyk Tom Milne określił film Kobieta jest kobietą mianem „reductio ad absurdum czynnika żeńskiego”^[14]. Doceniona została jednak żywiołowa kreacja Anny Kariny^[10], co zaowocowało przyznaniem jej Srebrnego Niedźwiedzia dla najlepszej aktorki^[3].

Pomimo wspomnianych uwag recenzentów, Kobieta jest kobietą współcześnie figuruje wśród najważniejszych filmów Godarda. Portal Nerdist umieścił ją na liście siedmiu najbardziej wpływowych dzieł reżysera^[2]. Konsensus opracowany przez Rotten Tomatoes, zawierający 26 pozytywnych i 4 negatywne recenzje amerykańskie, opisuje film jako „prześmiewczy, niezwykły hołd Godarda dla musicalu”^[15]. Alice Simkins potraktowała ponadto film Godarda jako jeden z najlepszych filmowych portretów kobiecej natury^[6]. Tacy reżyserzy, jak Claude Chabrol oraz Albert Maysles, uznali Kobietę, która jest kobietą za jeden ze swoich ulubionych filmów^[16].

• Kobieta jest kobietą w bazie Filmweb
• Kobieta jest kobietą w bazie IMDb (ang.)