Juliusz Wertheim

W dzisiejszym świecie Juliusz Wertheim stał się powracającym i bardzo ważnym tematem dyskusji w różnych obszarach. Jego znaczenie przekroczyło granice i przyciągnęło uwagę zarówno ekspertów, naukowców, jak i zwykłych ludzi. Wpływ Juliusz Wertheim jest zauważalny w społeczeństwie, gospodarce, polityce i kulturze, generując znaczący wpływ na sposób interakcji i funkcjonowania ludzi w swoim otoczeniu. W tym artykule podjęto próbę dogłębnej analizy zjawiska Juliusz Wertheim, badając jego wielowymiarowe wymiary i oferując wszechstronną perspektywę, która pozwala nam zrozumieć jego zakres i konsekwencje dla teraźniejszości i przyszłości.

Juliusz Wertheim
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

24 września 1880
Warszawa

Data i miejsce śmierci

6 maja 1928
Warszawa

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor
pianista

Juliusz Wertheim (ur. 24 września 1880 w Warszawie, zm. 6 maja 1928 tamże)[1] – polski kompozytor, pianista, dyrygent, pedagog i krytyk muzyczny; przyjaciel Artura Rubinsteina.

Życiorys

Pochodził z zamożnej rodziny żydowskiej, która przyjęła wyznanie ewangelicko-augsburskie. Jego ojciec Piotr, warszawski bankier, był przyrodnim bratem Karola Tausiga, zaś jego matka Aleksandra Klementyna była córką Ferdynanda Leo, wydawcy dziennika „Gazeta Polska”, i utalentowaną śpiewaczką.

Juliusz rozpoczął naukę gry na fortepianie u Rudolfa Strobla, który wysłał go do Berlina na naukę pianistyki u Maurycego Moszkowskiego i Heinricha Bartha oraz kompozycji u Heinricha Urbana. Po powrocie do Warszawy rozpoczął regularne studia w Konserwatorium: teorii u Zygmunta Noskowskiego i pianistyki u Józefa Śliwińskiego. Studia ukończył w roku 1901.

Juliusz Wertheim zaprzyjaźnił się z Arturem Rubinsteinem, Pawłem Kochańskim i Karolem Szymanowskim. Zachęcił Rubinsteina do głębszego zainteresowania się twórczością Chopina. W swoich pamiętnikach Rubinstein opisał swoje stosunki z rodziną Wertheimów, opisując ich pod pseudonimem Harman.

W lutym 1904 Rubinstein wykonał w Filharmonii warszawskiej partię fortepianową „Fantazji” Wertheima pod dyrekcją jej kompozytora.

W latach 1915–1916 został asystentem dyrygenta w Filharmonii Warszawskiej. Został powołany na profesora instrumentacji w Konserwatorium Warszawskim, a po przeniesieniu do Berlina zajął się kompozycją. W roku 1924 opublikował cztery symfonie, sonaty i wariacje fortepianowe oraz pieśni.

Juliusz Wertheim zmarł nagle w wieku 48 lat na zawał podczas transmitowanego przez Polskie Radio koncertu dyrygując w Filharmonii Preludium do Śpiewaków norymberskich Richarda Wagnera[2].

Dzieła Wertheima obejmują m.in. koncert fortepianowy h-moll, sonatę skrzypcową, Symfonische Variationen na wlasny temat op. 19, wydane w Berlinie przez wydawnictwo Simrock, nie ukończoną operę „Fata Morgana”.

Twórczość Wertheima w dużej części zaginęła podczas II wojny światowej, wiele utworów spłonęło w Warszawie, a wydawnictwo Simrock wycofało i zniszczyło opublikowane przez siebie egzemplarze[2].

Zachowane utwory charakteryzuje powaga, większość pozostaje w tonacjach molowych. W porównaniu do równieśników - m.in. Szymanowskiego czy Karłowicza, muzyka Wertheima brzmi tradycyjnie, mieści się w ramach stylistyki Brahmsa, Liszta lub Wagnera[2].

Został pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (aleja F, grób 34)[3].

Przypisy

  1. ↑ Barbara Chmara-Żaczkiewicz, Wertheim Juliusz, Elżbieta Dziębowska (red.), Encyklopedia muzyczna PWM, wyd. I, t. 12 W-Ż część biograficzna, Kraków: PWM, 2012, s. 139-140, ISBN 978-83-224-0935-0.
  2. ↑ a b c Mariusz Ciupka, Żal, tęsknota, niepokoje..., „Ruch Muzyczny”, 3/2021, 11 lutego 2021, s. 28, ISSN 0035-9610.
  3. ↑ śp. JULIUSZ EDWARD WERTHEIM

Bibliografia

  • Baker's Biographical Dictionary of Musicians, Seventh Edition, Revised by Nicolas Slonimsky, Schirmer Books, New York, 1984

Linki zewnętrzne