Johan Gadolin
W dzisiejszym świecie Johan Gadolin zyskał ogromne znaczenie w różnych obszarach naszego życia. Od polityki po technologię, kulturę i społeczeństwo, Johan Gadolin stał się tematem ciągłych rozmów i debat. Opinie na temat Johan Gadolin są bardzo zróżnicowane, co pokazuje, jak złożoność i znaczenie ma on dzisiaj. W tym artykule postaramy się zbadać różne aspekty Johan Gadolin, zagłębiając się w jego wpływ i znaczenie w dzisiejszym społeczeństwie. Od swoich początków po wpływ na życie codzienne, Johan Gadolin wzbudził ogromne zainteresowanie i kluczowe jest zrozumienie jego zasięgu i wpływu na współczesny świat.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
Johan Gadolin (ur. 5 czerwca 1760 w Turku, zm. 15 sierpnia 1852 w Mynämäki) – fiński mineralog i chemik, odkrywca itru.
Życiorys
Był synem Jakoba Gadolina, profesora astronomii i fizyki na Królewskiej Akademii w Turku, a później profesora teologii i biskupa Turku. Jego dziad ze strony ojca, Jakob Gadolin, minister luterański, przyjął nazwisko „Gadolin” (z hebr. gadol – „wielki”). Jego drugi dziad, Johan Browallius, był uczniem Linneusza i czołowym przedstawicielem nauk naturalnych w Królestwie Szwecji oraz biskupem Turku[1].
Studiował chemię na Uniwersytecie w Uppsali, gdzie w roku 1781 przedstawił rozprawę doktorską na temat analizy żelaza. Duże uznanie zdobyła jego druga rozprawa doktorska z filozofii. W roku 1783 powrócił do Turku, gdzie w roku 1797 uzyskał tytuł pełnego profesora, w 1790 roku został członkiem Szwedzkiej Akademii Nauk. W badaniach swych zajmował się m.in. procesem spalania, przyczyniając się od obalenia teorii flogistonu. Był promotorem 61 rozpraw doktorskich, autorem kilku książek, w tym podręcznika chemii z 1798 roku. Wprowadził do nauczania chemii ćwiczenia laboratoryjne dla studentów. Był wynalazcą destylacji z przeciwprądem[1].
W latach 1792–1794 w minerale iterbicie wydobytym w okolicach Ytterby koło Sztokholmu przez chemika Carla Arrheniusa wykrył tlenek nieznanego pierwiastka chemicznego[2]. Wyizolowaną substancję nazwał pierwotnie ytterbia, co zostało następnie skrócone do yttria. Substancją tą okazał się później tlenek itru, z którego w wyniku redukcji uzyskano metaliczny itr[1]. W roku 1843 Carl Gustaf Mosander wydzielił z yttrii dwa kolejne składniki, erbię i terbię, z których otrzymał metale erb i terb[3].
Na cześć Johana Gadolina nazwę minerału iterbitu zmieniono na „gadolinit”. Jego nazwiskiem nazwano też pierwiastek gadolin, odkryty w 1880 roku przez Jeana Charles'a Galissarda de Marignaca[1].
Poza chemią Gadolin interesował się matematyką, fizyką, mineralogią, metalurgią i uprzemysłowieniem. Był członkiem licznych europejskich towarzystw naukowych oraz członkiem założycielem Towarzystwa Muzycznego w Turku. Był też założycielem i prezesem Fińskiej Izby Handlowej oraz aktywnym przedsiębiorcą[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e P.B. Dean, K.I. Dean. Sir Johan Gadolin of Turku: The Grandfather of Gadolinium. „Acad Radiol”. 3 Suppl 2, s. S165–S169, 1996. DOI: 10.1016/S1076-6332(96)80523-X. PMID: 8796552. (ang.).
- ↑ Johan Gadolin. Undersökning af en svart tung Stenart ifrån Ytterby Stenbrott i Roslagen. „Vetenskaps Academiens Nya Handlingar”. 15, s. 137–155, 1794.
- ↑ Yttrium. Elementymology & Elements Multidict. . (ang.).