Jarosław Stećko
Obecnie Jarosław Stećko to temat, który staje się coraz bardziej istotny w naszym społeczeństwie. Od chwili pojawienia się budzi duże zainteresowanie i debatę wśród ekspertów i ogółu społeczeństwa. Z biegiem czasu Jarosław Stećko stał się kluczowym elementem w różnych obszarach, od polityki po kulturę popularną. Jego wpływ stał się widoczny w różnych przejawach, powodując znaczący wpływ na sposób, w jaki odnosimy się do siebie, komunikujemy i podejmujemy decyzje. W tym artykule szczegółowo zbadamy implikacje Jarosław Stećko i jego wpływ na nasze codzienne życie.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Premier rządu ukraińskiego | |
| Okres |
od 30 czerwca 1941 |
Jarosław Stećko (ukr. Ярослав Стецько, ur. 19 stycznia 1912 w Tarnopolu, zm. 5 lipca 1986 w Monachium) – ukraiński polityk niepodległościowy, działacz nacjonalistyczny, przywódca Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów.
Życiorys
W latach 1929–1934 studiował filozofię i prawo na uniwersytetach we Lwowie i Krakowie, wstąpił do Ukraińskiej Organizacji Wojskowej, od 1932 członek krajowej egzekutywy i referent ideologiczny OUN. Aresztowany w 1934, skazany w 1936 na 5 lat więzienia za działalność w OUN, karę zmniejszoną w wyniku amnestii odbywał do 1937, po uwolnieniu w wyniku kolejnej amnestii wyjechał za granicę[1].
Po wkroczeniu Wehrmachtu, w tym Batalionu Nachtigall, do Lwowa 30 czerwca 1941 i ogłoszeniu przez działaczy OUN-B deklaracji niepodległości Ukrainy, przystąpił do formowania rządu ukraińskiego. Jedną z pierwszych jego decyzji było wysłanie listu adresowanego bezpośrednio do Adolfa Hitlera, w którym pisał[2]:
W imieniu ludu ukraińskiego i jego rządu aby zwieńczył swoją walkę wiecznym triumfem. W ten sposób umożliwił pan ludowi ukraińskiemu, jako jednemu z pełnoprawnych i wolnych członków europejskiej rodziny ludów w swoim suwerennym państwie ukraińskim, odegrać aktywną rolę w realizacji tego planu. Niech żyje Führer i lud niemiecki.
Próby przypodobania się nazistom i współpraca z nimi końcowo okazały się bezowocne. Cały[potrzebny przypis] skład rządu został aresztowany przez Niemców. Adolf Hitler był bowiem zdecydowanie przeciwny koncepcji powstania państwa ukraińskiego, planując większość Słowian wymordować, pozostałych zaś przekształcić w niewolniczą siłę roboczą imperialnej III Rzeszy[3].
Stećko został aresztowany 9 lipca 1941 i zawieziony do Berlina[4], gdzie pozwolono mu z wolnej stopy składać zeznania w Głównym Urzędzie Bezpieczeństwa Rzeszy[5]. W tym czasie napisał dla śledczych swój życiorys, w którym m.in. poparł niemieckie metody eksterminacji Żydów na Ukrainie[6]. 15 lipca 1941 osadzony w więzieniu na Alexanderplatz w Berlinie[7]. Podczas ostatecznych rozmów, prowadzonych we wrześniu 1941 w Berlinie w gmachu byłej ambasady polskiej pomiędzy przedstawicielami Abwehry i OUN (B), zarówno Stepan Bandera, jak i Jarosław Stećko kategorycznie odmówili odwołania deklaracji niepodległości Ukrainy. W konsekwencji po pobycie w więzieniu Moabit Stećko został w początku 1942 roku osadzony w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen (oddział dla więźniów specjalnych tzw. Zellenbau, gdzie przebywali m.in. Stefan Rowecki, kanclerz Austrii Kurt Schuschnigg i premier Francji Edouard Daladier). 80% aktywu Organizacji Ukrainskich Nacjonalistów zostało aresztowanych przez Gestapo[8][9].
Uwolniony we wrześniu 1944, w związku z decyzją Niemców o formowaniu Ukraińskiej Armii Narodowej. Pod koniec wojny ranny w nalocie USAAF na terenie Czech, podał się w szpitalu za premiera Ukrainy i został zatrzymany przez przejmujących władzę partyzantów, którzy uznali go za kolaboranta. Przed ewentualnym wydaniem w ręce sowieckie uchroniło go uwolnienie przez członków OUN-B.
Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji w Monachium – ośrodku uchodźstwa ukraińskiego, gdzie poznał swoją żonę Sławę.
Po zlikwidowaniu Stepana Bandery przez zawodowego zabójcę KGB Bohdana Staszynskiego w 1959 został prowydnykiem (przewodniczącym) OUN na emigracji. Według zeznań Staszynskiego złożonych na procesie, Stećko miał być jego następną ofiarą.
W 1966 roku przyznano mu honorowe obywatelstwo miasta Winnipeg[10].
Po śmierci Jarosława Stećki, jego dzieło kontynuowała żona, Sława Stećko, stając na czele OUN.
Przypisy
- ↑ Стецько Ярослав w: Енциклопедія історії України: Т. 9. Редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. НАН України. Інститут історії України. – Київ 2012, Wyd. «Наукова думка». ISBN 966-00-0632-2, s. 855.
- ↑ Grzegorz Rossoliński-Liebe, Stepan Bandera-faszyzm, ludobójstwo, kult-życie i mit ukraińskiego nacjonalisty., Warszawa 2018, s. 331.
- ↑ Polacy mieli zostać zgładzeni po dokonaniu Holocaustu , Rzeczpospolita (pol.).
- ↑ Berkhoff i Carynnyk 1999 ↓, s. 150-151.
- ↑ Torzecki 1993 ↓, s. 124.
- ↑ Berkhoff i Carynnyk 1999 ↓, s. 150, 152.
- ↑ Berkhoff i Carynnyk 1999 ↓, s. 150.
- ↑ Grzegorz Motyka, Ukraińska partyzantka 1942–1960, Warszawa 2006, Wyd. Instytut Studiów Politycznych PAN, Oficyna Wydawnicza RYTM, ISBN 83-88490-58-3 (ISP PAN), ISBN 83-7399-163-8 (RYTM), ISBN 978-83-88490-58-3; s. 92.
- ↑ Aresztowani przez Gestapo byli m.in. – obok Stepana Bandery i Jarosława Stećki – prowidnycy OUN: Iwan Gabrusewycz, Bohdan Kordiuk, Lew Rebet i Stepan Łenkawskyj, a także Ołeksandr Bandera, Wasyl Bandera, Dmytro Jaciw, Mykoła Kłymyszyn, Petro Mirczuk, Wsewołod Petriw, Jarosław Rak, Iwan Rawłyk, Tymisz Semczyszyn, Wołodymyr Stachiw, Rostysław Wołoszyn, Ostap Łynda. Zamordowani zostali: Pantelejmon Sak, Iwan Kłymiw i poetka Ołena Teliha.
- ↑ Grzegorz Rossoliński-Liebe, Bandera. Faszyzm, ludobójstwo, kult. Życie i mit ukraińskiego nacjonalisty, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2018, s. 636, ISBN 978-83-8097-167-7.
Bibliografia, literatura
- Karel C. Berkhoff, Marco Carynnyk. The Organization of Ukrainian Nationalists and Its Attitude toward Germans and Jews: Iaroslav Stets'ko's 1941 Zhyttiepys. „Harvard Ukrainian Studies”. XXIII (3/4), 1999.
- Grzegorz Motyka: Ukraińska partyzantka 1942–1960. Rytm: Oficyna Wydawnicza, 2006.
- Ryszard Torzecki: Kwestia ukraińska w polityce III Rzeszy, 1933–1945. Warszawa: KiW, 1972.
- Ryszard Torzecki: Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923–1929. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1989.
- Ryszard Torzecki: Polacy i Ukraińcy. Sprawa ukraińska w czasie II wojny światowej na terenie II Rzeczypospolitej. Warszawa: PWN, 1993. ISBN 83-01-11126-7.
- Стецько Ярослав Семенович. W: Енциклопедія історії України / Редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. НАН України. Інститут історії України. Т. 9 : Прил–С. Київ: Wyd. «Наукова думка», 2012. ISBN 966-00-0632-2. (ukr.)
.png)