Jan Augustyniak

W tym artykule zagłębimy się w fascynujący świat Jan Augustyniak. Od początków po dzisiejsze znaczenie Jan Augustyniak przykuwał uwagę milionów ludzi na całym świecie. Przyjrzymy się jego najważniejszym cechom, kontrowersyjnym reperkusjom i ewolucji na przestrzeni czasu. Jan Augustyniak to szeroki i zróżnicowany temat, dlatego zbadamy różne perspektywy i kluczowe aspekty, aby zaoferować kompletną i wzbogacającą wizję. Od wpływu na społeczeństwo po wpływ w różnych obszarach, Jan Augustyniak niewątpliwie pozostawił niezatarty ślad w historii, a ten artykuł ma na celu rozwikłanie wszystkich jego tajemnic i umożliwienie nam lepszego zrozumienia jego znaczenia.

Jan Augustyniak
Ilustracja
Jan Augustyniak ok. 1935 r.
Data i miejsce urodzenia

26 maja 1893
Chwalęcice

Data i miejsce śmierci

17 stycznia 1971
Łódź

profesor nauk prawnych
Alma Mater

Uniwersytet Łódzki

Profesura

1956

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Łódzki

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal 10-lecia Polski Ludowej
Odznaka pamiątkowa Polskiej Organizacji Wojskowej Krzyż Legionowy Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” Honorowa Odznaka Miasta Łodzi
Grób Jana i Ireny Augustyniaków na Starym Cmentarzu w Łodzi

Jan Augustyniak pseudonim Konrad (ur. 26 maja 1893 w Chwalęcicach[1], zm. 17 stycznia 1971 w Łodzi)[2] – bibliotekarz, działacz społeczny i oświatowy, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Łódzkiego.

Życiorys

Jan Augustyniak był synem Ignacego i Józefy Augustyniaków. Jego ojciec był wiejskim cieślą. W 1898 rodzina przeniosła się do Łodzi, gdzie Ignacy Augustyniak podjął pracę w Widzewskiej Manufakturze. Jan Augustyniak w młodości związał się z Polską Partią Socjalistyczną, w ramach której w czasie rewolucji 1905 roku działał jako łącznik – w tornistrze szkolnym przenosił materiały wybuchowe, broń, dokumenty, a także nielegalne ulotki, broszury i pisma partyjne. Po ukończeniu szkoły elementarnej pracował w Widzewskiej Manufakturze jako uczeń fabryczny i następnie jako przyuczony robotnik, a następnie jako oficjalista[1].

Od 1912 trenował gimnastykę w TMRF Widzew[3]. W 1916 ukończył szkołę średnią handlową, a następnie pedagogiczne kursy, dzięki czemu uzyskał świadectwo nauczyciela ludowego[1]. Jednocześnie działał w Robotniczym Towarzystwie Oświatowym „Naprzód”, działającym pod auspicjami PPS, oraz był współorganizatorem, wraz ze swoją przyszłą żoną – Ireną Mruk (późn. Ireną Augustyniak), Biblioteki i Wypożyczalni Książek im. dra Klemensa Lipińskiego. Społecznie prowadził Bibliotekę Kursów Pedagogicznych w Łodzi oraz wraz z Henrykiem Ochędalskim organizował na terenach wiejskich ruchome biblioteczki i kursy dla analfabetów[1].

W 1917 wygrał konkurs Towarzystwa Biblioteki Publicznej w Łodzi na stanowisko bibliotekarza oraz ukończył szkolenie zawodowe w Bibliotece Publicznej w Warszawie[4], pod kierunkiem Faustyna Czerwijowskiego[1], co pozwoliło mu na organizację i otworzenie 11 października 1917[4] pierwszej biblioteki publicznej w Łodzi, której został kierownikiem.

W 1921 przedstawił miejskim urzędnikom pomysł na utworzenie wzorcowej sieci bibliotek. W 1922 przyczynił się do przejęcia biblioteki Towarzystwa Biblioteki Publicznej przez miasto i zainaugurował tworzenie sieci miejskiej, jednocześnie tworząc jedne z pierwszych w Polsce oddziały biblioteczne dla dzieci i młodzieży. Dzięki jego działalności 1 stycznia 1922 została uruchomiona przy ul. Andrzeja 14 (ul. Andrzeja Struga 14) pierwsza biblioteka publiczna w Łodzi prowadzona pod auspicjami Urzędu Miasta Łodzi[1]. W 1922 działał jako członek komitetu organizacyjnego Robotniczego Towarzystwa Sportowego Widzew[5].

W latach 1924–1927 uczył się w Wyższej Szkole Nauk Społecznych i Politycznych. W 1936 zainicjował budowę nowego gmachu biblioteki przy ul. Gdańskiej 102 (obecnie Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi)[1], który ukończono w 1938. W 1939 sieć zarządzanych przez niego bibliotek obejmowała 10 filii. Jednocześnie oprócz działań na rzecz rozwoju sieci bibliotek w Łodzi, Augustyniak był zaangażowany w działalność Towarzystwa Krzewienia Oświaty i Związku Bibliotekarzy Polskich, zakładając w Łodzi pierwsze w Polsce, koło ZBP, w którym był sekretarzem do 1926 i przewodniczącym do 1939. W ramach działalności w kole zajmował się również kursami, odczytami, a także publikował opracowania na temat działalności łódzkich bibliotek[1].

Podczas II wojny światowej biblioteki zaprzestały działalności, a Augustyniak został przesiedlony do Krakowa[1]. Tam działał w Armii Krajowej pod pseudonimem „Konrad”[6]. Do Łodzi wrócił w lutym 1945 obejmując stanowisko dyrektora w Miejskiej Biblioteki Publicznej w Łodzi. Kierował wówczas pracami związanymi z porządkowaniem, dokumentacją, udostępnianiem ocalałych zbiorów i reaktywacją sieci bibliotek. Przyczynił się do otwarcia 51 filii bibliotek[1].

W 1952 ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Łódzkiego. W 1956 uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1964 przeszedł na emeryturę. Do 1968 działał jako przewodniczący Koła Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Ponadto do 1971 był kierownikiem Punktu Konsultacyjnego Państwowego Ośrodka Kształcenia Korespondencyjnego Bibliotekarzy przy Miejskiej Biblioteki Publicznej w Łodzi[1].

Był Członkiem Honorowym Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich[4][1].

Został pochowany na Starym Cmentarzu w Łodzi[7].

Upamiętnienie

  • Przy ul. W. Wróblewskiego 67 w Łodzi znajduje się Zespół Bibliotek im. Jana Augustyniaka[8][7],
  • W 1976 na osiedlu Koziny w Łodzi wytyczono ulicę Jana Augustyniaka[9][7],
  • W Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi znajduje się popiersie Jana Augustyniaka dłuta rzeźbiarza Mieczysława Lubelskiego[7].

Publikacje

  • Łódzka Biblioteka Publiczna (1929),
  • Życie naukowe Łodzi (1934),
  • Biblioteka Publiczna w Łodzi: zarys rozwoju i współczesne organizacja (1934),
  • Czytelnictwo a zawody (1935),
  • Nowoczesne budownictwo biblioteczne, Biblioteka Publiczna – zagadnienia architektoniczne (1935),
  • Życie prywatne i kultura robotnika łódzkiego (1936),
  • Bibliotekarz pod dopingiem (1945),
  • Miejskie Biblioteki Publiczne w Łodzi (1945),
  • Biblioteka Publiczna, jej rozwój, istota i potrzeby (1946),
  • O stały kontakt szkoły z biblioteką powszechną (1946),
  • Propaganda i kolportaż książki (1946),
  • Organizacja życia naukowego współczesnej Łodzi (1947),
  • W obronie charakteru wielkich bibliotek publicznych (1947),
  • Nowy gmach Biblioteki Publicznej w Łodzi (1950),
  • Z pola walki o nowego czytelnika (1953),
  • Losy książki polskiej (1954),
  • O upowszechnianiu książki w Łodzi (1955),
  • Łódź u progu XX w. (1955),
  • Dziejów biblioteki część nieco starsza (1963)[1].

Odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m Eugeniusz Dębowski, Jan Augustyniak (1893–1971), „Biuletyn Informacji Bibliotecznych i Kulturalnych” (Numer 7(52)), Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Łodzi, kwiecień 2008.
  2. ↑ Augustyniak Jan, Encyklopedia PWN , Wydawnictwo Naukowe PWN .
  3. ↑ Widzewska Mapa Pamięci – Moje Mapy Google , Google My Maps .
  4. ↑ a b c 50 rocznica śmierci Jana Augustyniaka , Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich .
  5. ↑ Andrzej Gowarzewski, Widzew oraz dawni łódzcy ligowcy – ŁTS-G, Klub Turystów, Union-Touring. 75 lat prawdziwej historii RTS (1922–1997) = 75 years of the true history of RTS Widzew. The jubilee book, Katowice: Wydawnictwo GiA, 1998, ISBN 83-905424-5-5, OCLC 749776202 .
  6. ↑ Archiwum ofiar terroru nazistowskiego i komunistycznego w Krakowie 1939–1956 , krakowianie1939-56.mhk.pl .
  7. ↑ a b c d Janusz Dunin, Jan Augustyniak. Dyrektor, który wiele przetrwał, „Biuletyn Informacji Bibliotecznych i Kulturalnych” (Numer 7(52)), Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Łodzi, kwiecień 2008.
  8. ↑ Spotkanie z Jakubem Ćwiekiem , Plaster Łódzki, 7 grudnia 2015 (pol.).
  9. ↑ Danuta Bieńkowska, Elżbieta Umińska-Tytoń, Słownik Nazewnictwa Miejskiego Łodzi, Łódź 2012.
  10. ↑ a b Dyrektor z ogłoszenia , Wojewódzka Biblioteka Publiczna .
  11. ↑ Nadanie odznaczeń państwowych , Prawo.pl .
  12. ↑ a b c Izabela Nagórska, Jan Augustyniak 1893-1971, „Przegląd Biblioteczny”, 1, 1972.
  13. ↑ (bez tytułu – dot. nadania odznaczeń państwowych) , Prawo.pl .