Język bunak
W tym artykule zapraszamy Cię do odkrywania fascynującego świata Język bunak. Niezależnie od tego, czy jesteś amatorem, czy ekspertem w tej dziedzinie, z pewnością znajdziesz cenne i zabawne informacje, które pozwolą Ci głębiej zagłębić się w ten ekscytujący temat. Od swoich początków po najnowsze zastosowania, Język bunak oferuje szeroką gamę interesujących aspektów, które niewątpliwie rozbudzą Twoją ciekawość. Dołącz do nas w tej odkrywczej podróży, podczas której będziemy odkrywać najbardziej istotne i zaskakujące aspekty Język bunak. Przygotuj się na poszerzenie swojej wiedzy i ciesz się wycieczką, która niewątpliwie rozbudzi Twoje zainteresowanie tym ekscytującym tematem!
| Obszar |
wyspa Timor (Timor Wschodni, Indonezja) | ||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
76 tys. (2010)[1] | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 6a żywy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | bfn | ||
| IETF | bfn | ||
| Glottolog | buna1278 | ||
| Ethnologue | bfn | ||
| BPS | 0121 1 | ||
| Występowanie | |||
 Rozprzestrzenienie języka bunak w Timorze Wschodnim | |||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język bunak (a. buna, buna’, bunake, bunaq), także: gae’, marae[1] – język papuaski używany przez lud Bunak, zamieszkujący wyspę Timor (kabupaten Belu w Timorze Zachodnim oraz dystrykty Cova-Lima i Bobonaro w Timorze Wschodnim)[2]. Według danych z 2010 roku posługuje się nim 76 tys. osób (55 tys. w Timorze Wschodnim, 21 tys. w Indonezji)[1].
Należy do rodziny transnowogwinejskiej, a konkretniej do grupy timor-alor-pantar[1], nie jest zatem spokrewniony z językiem tetum (tetun) ani indonezyjskim. Nie wykazuje też szczególnie bliskich związków z innymi językami[1]. Tworzy samodzielną gałąź języków timor-alor-pantar[3]. Występują silne wpływy języków austronezyjskich[4][5].
Samodzielny rozwój wraz z wpływami obcymi doprowadził do zatarcia śladów jego pokrewieństwa z pozostałymi papuaskimi językami Timoru (makasai, makalero i fataluku)[6].
Ludność Bunak żyje w rozproszeniu wśród różnych społeczności językowych[1]. Wyróżnia się dialekty: południowo-zachodni, lamaknen, północno-wschodni, ainaro, manufahi[7]. Marae to nazwa nadana przez lud Tetum[8].
Wśród grupy etnicznej Bunak częsta jest wielojęzyczność, przy czym stopień uzycia różnych języków różni się w zależności od lokalizacji. Odnotowano, że w Timorze Zachodnim bunak zaczął być wypierany przez inne języki. W Timorze Zachodnim wzrosło znaczenie indonezyjskiego języka narodowego i miejscowych odmian malajskiego, zarówno na terenach wiejskich, jak i w mieście Atambua. W wielu wsiach używany jest również język tetum (tetun terik), który dominuje na poziomie lokalnym. W Timorze Wschodnim bunak pozostaje w stosunkowo powszechnym użyciu, choć dużą rolę społeczną odgrywa również tetun dili (krajowa lingua franca). W niektórych miejscowościach znany jest także język mambae. Na terenie Ainaro i Manufahi bunak został poddany znacznym wpływom mambae[9].
Sporządzono opis jego gramatyki (2009, 2022)[10][11]. Jest zapisywany alfabetem łacińskim[1]. Materiały drukowane w języku bunak, podobnie jak w przypadku wielu innych języków Timoru Wschodniego, wydawane są rzadko.
Przypisy
- ↑ a b c d e f g David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Bunak, Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 (ang.).
- ↑ Zulyani Hidayah, Ensiklopedi Suku Bangsa di Indonesia, wyd. 2, Jakarta: Yayasan Pustaka Obor Indonesia, 2015, s. 92, ISBN 978-979-461-929-2, OCLC 913647590 (indonez.).
- ↑ Gereon A. Kaiping, Marian Klamer, Systematic Bayesian phylogenetics reveal dialect chain breakup in the Timor-Alor-Pantar language family, SocArXiv Papers, 2021, DOI: 10.31235/osf.io/9s5hj (ang.).
- ↑ Schapper, Huber i van Engelenhoven 2012 ↓, s. 200.
- ↑ Schapper 2022 ↓, s. 21.
- ↑ Geoffrey Hull, Lance Eccles, Tetum Reference Grammar, Winston Hills: Sebastião Aparício da Silva Project / Instituto Nacional de Linguística / Universidade Nacional Timor Lorosa’e, 2004, s. 229, ISBN 978-1-86408-704-8, OCLC 1075734204 (ang.).
- ↑ Schapper 2022 ↓, s. 14.
- ↑ Timothy Usher: Bunaq. NewGuineaWorld. . . (ang.).
- ↑ Schapper 2022 ↓, s. 13–14.
- ↑ Antoinette Schapper, Bunaq, a Papuan language of central Timor, Canberra: Australian National University, 2009, DOI: 10.25911/5d611d87406d0, OCLC 1446547803 (ang.).
- ↑ Schapper 2022 ↓.
Bibliografia
- Antoinette Schapper, Juliette Huber, Aone van Engelenhoven, The historical relation of the Papuan languages of Timor and Kisar, Harald Hammarström, Wilco van der Heuvel (red.), History, Contact and Classification of Papuan Languages, Port Moresby: Linguistic Society of Papua New Guinea, 2012 (Language and Linguistics in Melanesia, Special Issue: On the History, Contact & Classification of Papuan Languages – Part I), s. 194–242 (ang.).
- Antoinette Schapper, A Grammar of Bunaq, Berlin: De Gruyter Mouton, 2022 (Mouton Grammar Library 86), DOI: 10.1515/9783110761146, ISBN 978-3-11-076114-6, OCLC 1334343608 (ang.).